Σκηνικό έντασης: Οι ΗΠΑ απείλησαν Ευρωπαίους αξιωματούχους σε διαπραγματεύσεις για την πράσινη ναυτιλία
- Ευρωπαίοι αξιωματούχοι καταγγέλλουν πρωτοφανείς απειλές από τις ΗΠΑ στη σύνοδο του IMO.
- Ο φόρος άνθρακα στη ναυτιλία αναβλήθηκε για έναν χρόνο, σε νίκη της Ουάσιγκτον.
- Οι ΗΠΑ φέρονται να απείλησαν με κυρώσεις, δασμούς και ανάκληση βίζας διπλωμάτες και οικογένειές τους.
- Η Ελλάδα και η Κύπρος διαφοροποιήθηκαν από τη γραμμή της ΕΕ.
Ένα πρωτοφανές επεισόδιο διπλωματικού εκφοβισμού φέρεται να σημειώθηκε στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) στο Λονδίνο, όταν Αμερικανοί αξιωματούχοι απείλησαν Ευρωπαίους διαπραγματευτές που υποστήριζαν την επιβολή φόρου στη ναυτιλιακή ρύπανση.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Politico, το περιστατικό συνέβη τον περασμένο μήνα, καθώς η Ουάσιγκτον επιχείρησε να μπλοκάρει τη θέσπιση παγκόσμιου φόρου άνθρακα για τη ναυτιλία. Πηγές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβεβαίωσαν ότι Ευρωπαίοι αντιπρόσωποι δέχθηκαν άμεσες απειλές από Αμερικανούς διπλωμάτες, οι οποίοι φέρονται να προειδοποίησαν για κυρώσεις, διακοπή εμπορικών σχέσεων και ανάκληση βίζας σε μέλη των οικογενειών τους.
«Οι διαπραγματευτές μας δεν είχαν ξαναδεί ποτέ κάτι τέτοιο σε διεθνές φόρουμ», δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος στο Politico.
«Άνθρωποι καλούνταν στην Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Λονδίνο και απειλούνταν ευθέως».
Αρκετοί διπλωμάτες, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, επέστρεψαν ταραγμένοι στις χώρες τους, καταγγέλλοντας άνευ προηγουμένου πίεση από την αμερικανική πλευρά. Οι Financial Times ήταν οι πρώτοι που αποκάλυψαν την ύπαρξη προσωπικών απειλών προς αντιπροσώπους ευρωπαϊκών κρατών.
Η αναβολή του μέτρου και η στάση της Ελλάδας
Με οριακή ψηφοφορία, η σύνοδος του IMO αποφάσισε την αναβολή του φόρου εκπομπών για έναν χρόνο — μια εξέλιξη που θεωρήθηκε μεγάλη νίκη για τον Ντόναλντ Τραμπ και σοβαρό πλήγμα για τις φιλοδοξίες της ΕΕ στο πεδίο της πράσινης ναυτιλίας.
Από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, μόνο Ελλάδα και Κύπρος διαφοροποιήθηκαν από την κοινή στάση. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υποστήριξε πως η θέση της Αθήνας είχε διαμορφωθεί προγενέστερα και δεν επηρεάστηκε από αμερικανική πίεση.
«Είχαμε ήδη εκφράσει τις ανησυχίες μας πριν εμπλακούν οι ΗΠΑ», ανέφερε σε δηλώσεις του στο Politico.
«Θέλω να είμαι απολύτως σαφής: δεν μίλησα με τον Πρόεδρο Τραμπ για αυτό το θέμα».
Μια νέα “κανονικότητα” στη διπλωματία των ΗΠΑ
Η πρακτική των προσωπικών απειλών και εκφοβισμού σε διεθνείς διαπραγματεύσεις θεωρείται πλήρης απόκλιση από τις διπλωματικές νόρμες. Όπως σχολιάζουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, αποτελεί ένδειξη της σκληρής γραμμής που ακολουθεί η κυβέρνηση Τραμπ στα διεθνή fora και προαναγγέλλει περαιτέρω ρήξη με την ΕΕ σε ζητήματα κλιματικής πολιτικής.
Η Ουάσιγκτον είχε ήδη δημοσιοποιήσει τη στάση της πριν από τη σύνοδο, προειδοποιώντας μέσω κοινού ανακοινωθέντος των Υπουργείων Εξωτερικών, Μεταφορών και Ενέργειας ότι θα εξετάσει «κυρώσεις σε αξιωματούχους που υποστηρίζουν πολιτικές για το κλίμα καθοδηγούμενες από ακτιβιστές».
Παρά τις πιέσεις, αρκετά ευρωπαϊκά κράτη δηλώνουν αποφασισμένα να επαναφέρουν το μέτρο στο τραπέζι το 2026, επιδιώκοντας δεσμευτική συμφωνία για τη μείωση των εκπομπών στη ναυτιλία.
