Δασμοί, TACOs και δολάρια: Ένας χρόνος Τραμπ 2.0

Μετά τη νίκη του Τραμπ επί της Καμάλα Χάρις, οι αγορές αρχικά πανηγύρισαν με άνοδο του δολαρίου, των μετοχών και του bitcoin, προσδοκώντας μια οικονομική έκρηξη. Ωστόσο, η κυβέρνηση Τραμπ προχώρησε σε εμπορικές συμφωνίες που διέλυσαν τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και ανέτρεψαν διπλωματικές νόρμες δεκαετιών.

Μέσα σε αυτό το απρόβλεπτο περιβάλλον, οι επενδυτές έμαθαν να κεφαλαιοποιούν το μοτίβο του Τραμπ: κλιμάκωση των απειλών και εν τέλει υπαναχώρηση. Αυτό το φαινόμενο ονομάστηκε «TACO trade», από τα αρχικά της φράσης «Ο Τραμπ πάντα κάνει πίσω» (Trump always chickens out). Αυτή η τακτική έχει γίνει κεντρικό στοιχείο της αγοράς, με τους traders να προσπαθούν να προβλέψουν την επόμενη κίνηση του προέδρου, ποντάροντας στην τελική του υποχώρηση, καθώς συχνά η σκληρή ρητορική ακολουθείται από πιο ήπιες κινήσεις. Η αστάθεια αυτή τροφοδοτείται και από τις προσπάθειες του Τραμπ για μεγαλύτερο κυβερνητικό έλεγχο σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, εγκαταλείποντας την παραδοσιακή συντηρητική ορθοδοξία της ελεύθερης αγοράς υπέρ ενός μοντέλου κρατικού καπιταλισμού.

Οι αντιδράσεις νομισμάτων, εμπορευμάτων και ομολόγων

Το δολάριο αποτέλεσε τον πιο ευαίσθητο δείκτη στις κινήσεις του Τραμπ. Ενώ αρχικά ενισχύθηκε, στη συνέχεια έχασε 4% της συνολικής του αξίας, καθώς οι επενδυτές αναζήτησαν εναλλακτικές λύσεις απέναντι στην αβεβαιότητα των δασμών. Οι πολιτικές του Τραμπ που ευνόησαν τα κρυπτονομίσματα εκτόξευσαν το bitcoin στο πρωτοφανές υψηλό των 125.835 δολαρίων τον Οκτώβριο, ενώ οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι δασμοί οδήγησαν τον χρυσό, το παραδοσιακό ασφαλές καταφύγιο, σε ρεκόρ 4.381 δολαρίων ανά ουγγιά τον ίδιο μήνα.

Στην αγορά ομολόγων, οι αποδόσεις των 30ετών ομολόγων των ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 42 μονάδες βάσης, ενώ στην Ιαπωνία, τη Γαλλία και τη Γερμανία οι αυξήσεις ήταν ακόμη μεγαλύτερες, φτάνοντας τις 85, 62 και 59 μονάδες βάσης αντίστοιχα, σηματοδοτώντας την παγκόσμια ανησυχία και την απώλεια εμπιστοσύνης στην σταθερότητα των αμερικανικών αγορών.​

Οι δασμοί της «Ημέρας Απελευθέρωσης»

Στις 2 Απριλίου 2025, μια ημέρα που ο ίδιος ονόμασε «Ημέρα Απελευθέρωσης», ο Τραμπ κήρυξε εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης για το εμπορικό έλλειμμα και ανακοίνωσε σαρωτικούς δασμούς σε όλες σχεδόν τις εισαγωγές, ωθώντας τον μέσο όρο των αμερικανικών δασμών από 2,5% σε 27% – το υψηλότερο επίπεδο εδώ και έναν αιώνα. Η κίνηση αυτή προκάλεσε πανικό στις αγορές και οδήγησε σε χρηματιστηριακή «κατάρρευση», με τον S&P 500 να καταγράφει τη χειρότερη εβδομάδα του από την ύφεση της πανδημίας το 2020. Παρόλο που η κυβέρνηση ανέστειλε την εφαρμογή ορισμένων νέων δασμών για 90 ημέρες, οι ήδη υπάρχοντες, όπως οι δασμοί 145% στα κινεζικά προϊόντα και 50% σε χάλυβα, αλουμίνιο και χαλκό, παρέμειναν, προκαλώντας σοβαρές αναταράξεις.

Η πολιτική των δασμών προκάλεσε σημαντικές διαταραχές στο παγκόσμιο εμπόριο και οδήγησε σε αντίποινα από μεγάλες οικονομίες. Σύμφωνα με ανάλυση του Penn Wharton Budget Model, οι δασμοί του Τραμπ προβλέπεται να μειώσουν μακροπρόθεσμα το ΑΕΠ κατά περίπου 6% και τους μισθούς κατά 5%. Παρά το χάος, οι πολιτικές αυτές οδήγησαν σε μείωση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ, με το έλλειμμα με την Κίνα να μειώνεται κατά 70% μέσα σε πέντε μήνες, φτάνοντας στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων 21 ετών. Ωστόσο, η οικονομική επιβάρυνση φαίνεται να μετακυλίεται σε μεγάλο βαθμό στους Αμερικανούς καταναλωτές και τις επιχειρήσεις. Η Tax Foundation εκτιμά ότι οι δασμοί θα οδηγήσουν σε αύξηση της φορολογίας κατά μέσο όρο 1.300 δολάρια ανά νοικοκυριό μέχρι το 2025.

Επιπτώσεις σε μετοχές

Η αγορά μετοχών βίωσε ακραίες διακυμάνσεις. Οι μετοχές των ευρωπαϊκών εταιρειών καταναλωτικών αγαθών και πολυτελείας, όπως η LVMH και η Christian Dior, υπέστησαν βαρύ πλήγμα λόγω της έκθεσής τους στην κινεζική αγορά, η οποία επλήγη από τους αμερικανικούς δασμούς. Αντίθετα, οι μετοχές των αμερικανικών εταιρειών όπλων και εξόρυξης, όπως η Smith & Wesson Brands, η Barrick Gold και η Freeport-McMoRan, σημείωσαν άνοδο, καθώς οι επενδυτές στράφηκαν σε αυτές ως ασφαλή καταφύγια σε περιόδους αβεβαιότητας. Οι μετοχές των εταιρειών που σχετίζονται με τα κρυπτονομίσματα, όπως η Coinbase και η MicroStrategy, επίσης εκτοξεύθηκαν, ακολουθώντας το ράλι του bitcoin.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Wall Street: Η νέα ψηφιακή επανάσταση στις τράπεζες και η αντίδραση της ελληνικής αγοράς
• Σκηνικό έντασης: Οι ΗΠΑ απείλησαν Ευρωπαίους αξιωματούχους σε διαπραγματεύσεις για την πράσινη ναυτιλία