Τέλος τα laptops: Το χειρόγραφο επιστρέφει χάρη στην… AI
-
Τα πανεπιστήμια στις ΗΠΑ επαναφέρουν τις χειρόγραφες εξετάσεις ως λύση απέναντι στη λογοκλοπή μέσω AI, αλλά έρχονται αντιμέτωπα με φοιτητές που δυσκολεύονται να γράψουν καθαρά μετά την πανδημία.
-
Ο χειρόγραφος λόγος αποδεικνύεται γνωστικά ωφέλιμος: ενισχύει μνήμη, κατανόηση και δεξιότητες συλλογισμού, με πολλές πολιτείες να επαναφέρουν την καλλιγραφική διδασκαλία.
-
Το χειρόγραφο γίνεται πολιτιστικό comeback, από TikTok trends μέχρι μάθηση στην τάξη και ίσως αποτελεί τη σημαντικότερη άμυνα απέναντι στη νοητική αδράνεια της τεχνητής νοημοσύνης.
Σε μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη υπόσχεται να γράψει για εμάς σχεδόν τα πάντα, οι φοιτητές των αμερικανικών πανεπιστημίων βρίσκονται αντιμέτωποι με μια παράδοξη πραγματικότητα, με την γραφή στο χέρι να επιστρέφει θριαμβευτικά.
Καθηγητές, αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουν την καταιγίδα της AI λογοκλοπής, αντικαθιστούν τις εργασίες για το σπίτι με χειρόγραφες εξετάσεις. Απαγορεύουν οθόνες, ανασύρουν τα εμβληματικά μπλε τετράδια από το χρονοντούλαπο της ιστορίας, και θυμίζουν στους φοιτητές ότι η πένα, ή, πιο συχνά, το μολύβι, είναι ξανά το βασικό εργαλείο μάθησης.
Η στροφή αυτή μοιάζει να ανατρέπει την ψηφιακή μοίρα που πολλοί προφήτευαν. «Ο χειρόγραφος λόγος θα γίνει χαμένη τέχνη», είχε διακηρύξει μόλις τον Αύγουστο ο δισεκατομμυριούχος Sridhar Vembu της Zoho, και η ίδια η AI επιτάχυνε την αναβίωσή της.
Όταν το χαρτί και το μολύβι γίνεται… πονοκέφαλος
Στην άλλη πλευρά της αίθουσας, οι καθηγητές παλεύουν με μια πιο απτή πραγματικότητα: οι φοιτητές έχουν ξεχάσει πώς να γράφουν καθαρά.
«Τα γραπτά είναι… πραγματικά, πραγματικά άσχημα», ομολόγησε ένας καθηγητής Ivy League πανεπιστημίου. Η αξιολόγηση των χειρόγραφων εργασιών διπλασίασε τον χρόνο διόρθωσης και όχι προς το καλύτερο.
Ο δρόμος από την καλλιγραφία μέχρι το σημερινό «πρόχειρο γράψιμο» δεν ήταν ευθύς. Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, η καλλιγραφία Spencerian διαμόρφωνε εργαζόμενους για μια βιομηχανική υπερδύναμη. Στον 20ό, η μέθοδος Palmer έφερε πρακτικότητα και ταχύτητα και ύστερα ήρθε η ψηφιακή εποχή, όπου τα χειρόγραφα άρχισαν να εξαφανίζονται.
Η πτώση και η πανδημία
Από τη δεκαετία του ’70 και έπειτα, η διδασκαλία χειρογράφου άρχισε να φθίνει. Μέχρι τα τέλη του 2000, άρθρα στη New York Times και το TIME μιλούσαν ήδη για το τέλος της καλλιγραφίας, ενώ στη συνέχεια, τα smartphones ολοκλήρωσαν το έργο.
Και ύστερα ήρθε ο COVID-19.
Η μετάβαση στο εξ αποστάσεως μάθημα στέρησε από τους εφήβους αρκετά χρόνια πρακτικής εξάσκησης. «Περίπου το ένα τέταρτο γράφει καθαρά. Τα υπόλοιπα είναι δύσκολο να διαβαστούν», λέει ο καθηγητής ιστορίας Christopher Hamner. Από πέρυσι επανέφερε χειρόγραφες εξετάσεις με την προειδοποίηση: «Αν δεν μπορώ να το διαβάσω, δεν παίρνεις βαθμό».
Όταν το ChatGPT παράγει… τα ίδια γραπτά με τους φοιτητές
Μια καθηγήτρια Computer Science, η Sarah Schoemann, αποφάσισε να επιστρέψει στο χειρόγραφο γραπ΄το ύστερα από ένα σοκαριστικό περιστατικό: ολόκληρη η τάξη της παρέδωσε σχεδόν ταυτόσημες, χαμηλής ποιότητας, εργασίες σε μάθημα 3D modeling.
Τι συνέβη όταν έβαλε το ίδιο task στο ChatGPT; Παρήγαγε ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα με αυτό που παρέλαβε από τους φοιτητές της.
Το παράδοξο comeback
Παρά την πτωτική πορεία δεκαετιών, το ενδιαφέρον για τη γραφή στο χέρι δεν εξαφανίστηκε πλήρως.
Οι εφαρμογές εκμάθησης χειρογράφου σημείωσαν άνοδο, ειδικά ανάμεσα σε οικογένειες των ΗΠΑ που κάνουν σχολικά μαθήματα στο σπίτι, ενώ η καλλιγραφία επιστρέφει στα σχολεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Πενσυλβάνια, η οποία είναι έτοιμη να γίνει η 26η πολιτεία που καθιστά υποχρεωτική τη διδασκαλία της καλλιγραφικής γραφής.
Μελέτη του 2021 στο Psychological Science, επιβεβαιώνει την αξία της γραφής αποδεικνύοντας πως όσοι κρατούν χειρόγραφες σημειώσεις θυμούνται καλύτερα από όσους πληκτρολογούν.
Πέρα από το πρακτικό κομμάτι όμως υπάρχει και το συναισθηματικό. Ένα εκατομμύριο χρήστες στο Reddit αφιερώνουν χρόνο στη βελτίωση της γραφής τους, ενώ το TikTok και το YouTube έχουν ολόκληρο οικοσύστημα content creators γύρω από την καλλιγραφία.
Η ουσία
Καθηγητές όπως ο Russell Seidle, από το Suffolk University στη Βοστώνη, έχουν διαπιστώσει στην πράξη ότι οι χειρόγραφες εξετάσεις δεν είναι μια ρομαντική επιστροφή στο παρελθόν, αλλά ένα εργαλείο που ενισχύει τις δεξιότητες κριτικής σκέψης. Όταν ο φοιτητής γράφει στο χαρτί, εξηγεί ο Seidle, δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από τη γρήγορη διόρθωση του backspace, αλλά πρέπει να πάρει θέση, να την υπερασπιστεί και να αποδείξει πώς έφτασε σε αυτήν.
Ναι, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προσφέρει εύκολες, έτοιμες απαντήσεις, όμως δεν μπορεί να διδάξει τον τρόπο σκέψης που σχηματίζεται μέσα από τη διαδικασία του γραψίματος.
Ο Christopher Hamner, καθηγητής Ιστορίας στο George Mason University, το περιγράφει με την αφοπλιστική απλότητα μιας καλής παρομοίωσης: «Το να χρησιμοποιείς AI για να διαβάσεις», λέει στους φοιτητές του, «είναι σαν να αφήνεις κάποιον άλλον να φάει το παγωτό σου. Το ίδιο ισχύει και για τη γραφή. Η χαρά είναι στο να το κάνεις μόνος σου».
Και κάπου εκεί αποκαλύπτεται η βαθύτερη σημασία αυτής της “αναγέννησης” του χειρόγραφου. Σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία αναλαμβάνει όλο και περισσότερες πράξεις στη θέση μας, η γραφή στο χέρι λειτουργεί σαν μια μικρή, προσωπική πράξη αυτονομίας. Μια επιστροφή σε έναν τρόπο σκέψης πιο στοχαστικό, πιο αργό και, τελικά, πιο ανθρώπινο.
