Ορόσημο για το κλίμα το 2025: Οι ΑΠΕ ξεπερνούν τον άνθρακα παγκοσμίως
- Για πρώτη φορά στην ιστορία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ξεπέρασαν τον άνθρακα στην παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
- Η Κίνα πρωταγωνιστεί στην ενεργειακή μετάβαση, επενδύοντας μαζικά σε ηλιακή, αιολική ενέργεια και αποθήκευση.
- Τα οικιακά φωτοβολταϊκά εξαπλώνονται ραγδαία σε Ευρώπη, Ασία και Παγκόσμιο Νότο, προσφέροντας φθηνή και αξιόπιστη ενέργεια.
Το 2025 καταγράφεται ως ιστορική χρονιά για το παγκόσμιο κλίμα και την ενεργειακή μετάβαση. Για πρώτη φορά, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ξεπέρασαν τον άνθρακα ως βασική πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως – ένα σημείο καμπής που οδήγησε το κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Science να ανακηρύξει την ανάπτυξή τους «Ανακάλυψη της Χρονιάς» για το 2025.
Σύμφωνα με την ανάλυση του Science, η παραγωγή ηλιακής και αιολικής ενέργειας αυξήθηκε με τέτοιους ρυθμούς ώστε, μόνο κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, να καλύψει το σύνολο της νέας παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει ότι η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας δεν αποτελεί πλέον μελλοντικό στόχο, αλλά παρούσα πραγματικότητα.
Η Κίνα στον ρόλο του παγκόσμιου ηγέτη
Κομβικό ρόλο στη θεαματική άνοδο των ΑΠΕ διαδραματίζει η Κίνα, η οποία έχει εξελιχθεί στον μεγαλύτερο παραγωγό παγκοσμίως σε ηλιακά πάνελ, ανεμογεννήτριες και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες λιθίου.
Τον Σεπτέμβριο του 2024, ο Κινέζος πρόεδρος δήλωσε από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ότι η χώρα στοχεύει σε μείωση των εκπομπών CO₂ κατά 10% μέσα στην επόμενη δεκαετία, όχι μέσω περιορισμού της ενεργειακής κατανάλωσης, αλλά με τον διπλασιασμό της αιολικής και ηλιακής παραγωγής.
Ήδη, η αυξημένη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών έχει επιβραδύνει αισθητά την άνοδο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Κίνα, ενώ νέες τεχνολογίες —όπως φωτοβολταϊκά κύτταρα υψηλότερης απόδοσης— αναμένεται να ενισχύσουν περαιτέρω την αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα της καθαρής ενέργειας.
Έκρηξη στα οικιακά φωτοβολταϊκά
Ιδιαίτερη δυναμική παρουσιάζουν τα μικρής κλίμακας φωτοβολταϊκά συστήματα στέγης, τα οποία χάρη στη μαζική παραγωγή και τη μείωση του κόστους εξαπλώνονται ραγδαία στην Ευρώπη, τη Νότια Ασία και τις χώρες του Παγκόσμιου Νότου.
Σε περιοχές της Αφρικής και της Νότιας Ασίας, οι εισαγωγές ηλιακών πάνελ έχουν αυξηθεί εντυπωσιακά, καθώς εκατομμύρια νοικοκυριά αποκτούν πρόσβαση σε φθηνή και αξιόπιστη ενέργεια για βασικές ανάγκες, όπως φωτισμό, φόρτιση κινητών τηλεφώνων και ψύξη.
Οι προκλήσεις παραμένουν
Παρά τη θετική δυναμική, το Science υπογραμμίζει ότι εξακολουθούν να υφίστανται σοβαρές προκλήσεις. Η εξάρτηση από τον άνθρακα παραμένει ισχυρή σε αρκετές οικονομίες, ενώ πολιτικά εμπόδια —όπως η αντίθεση της κυβέρνησης των ΗΠΑ στην περαιτέρω ανάπτυξη της αιολικής και ηλιακής ενέργειας— επιβραδύνουν την πρόοδο σε ορισμένες αγορές.
Ωστόσο, το γενικό συμπέρασμα είναι σαφές: η αναγνώριση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ως «Ανακάλυψη της Χρονιάς» επιβεβαιώνει ότι η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε καθαρές, βιώσιμες και οικονομικά αποδοτικές λύσεις όχι μόνο είναι εφικτή, αλλά επιταχύνεται και διαμορφώνει το μέλλον της παγκόσμιας ενέργειας.
