Μηδενικό ενδιαφέρον για τις δημοπρασίες του Κάθετου Διαδρόμου
Η χθεσινή αποτυχία των δημοπρασιών για τη δέσμευση χωρητικότητας μεταφοράς φυσικού αερίου μέσω του Κάθετου Διαδρόμου στην Ουκρανία έχει ανοίξει εκτενείς συζητήσεις για τους παράγοντες που οδήγησαν στο αποτέλεσμα αυτό.
Κύκλοι της αγοράς αναφέρουν ότι η αποτυχία οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων: από την αμφίσημη στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έως τον ισχυρό ανταγωνισμό από άλλες διαδρομές μεταφοράς φυσικού αερίου, όπως αυτές της Γερμανίας, της Πολωνίας, της Κροατίας και της Λιθουανίας. Οι συγκεκριμένες διαδρομές, λόγω εγγύτητας με την Ουκρανία, προσφέρουν χαμηλότερο κόστος μεταφοράς και προτιμώνται από τους traders. Παράλληλα, πολλοί αναλυτές σημειώνουν την υψηλή εγχώρια ζήτηση στην ελληνική αγορά αλλά και αμφιβολίες για τη χρηματοπιστωτική ικανότητα της Ουκρανίας αυτή την περίοδο.
Ένα επιπλέον σενάριο αφορά τον λεγόμενο «γερμανικό διάδρομο», δηλαδή τη μεταφορά αμερικανικού LNG μέσω Γερμανίας και Πολωνίας στην Ουκρανία, ο οποίος θεωρείται ισχυρός ανταγωνιστής για τον Κάθετο Διάδρομο.
Η στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Οι διαφορετικές υπηρεσίες των Βρυξελλών φαίνεται να αντιμετωπίζουν το θέμα με διαφορετικό τρόπο. Η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας (DG Energy) υποστηρίζει την ανάπτυξη του Κάθετου Διαδρόμου ως μέσο απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο, ενώ η DG Comp θέτει ζητήματα ανταγωνισμού λόγω των εκπτώσεων που προσφέρουν οι Διαχειριστές του Διαδρόμου – ΔΕΣΦΑ, Bulgartransgaz, Transgaz, Vestmoltransgaz, Ukraine LLC και ICGB. Οι εκπτώσεις φτάνουν έως και 50%, κάτι που έχει προκαλέσει ανησυχίες για την ομαλή λειτουργία της αγοράς.
Ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, έθεσε το ζήτημα στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας, ζητώντας σαφή στάση από την Κομισιόν, υπογραμμίζοντας ότι δεν είναι δυνατόν ένα τμήμα να υποστηρίζει την ενεργειακή επάρκεια της Ουκρανίας, ενώ άλλο τμήμα να επικεντρώνεται σε νομικά θέματα χωρίς ευελιξία. Η ελληνική παρέμβαση φαίνεται ότι οδήγησε στην αποστολή νέας επιστολής από την Κομισιόν, δίνοντας ουσιαστικά το πράσινο φως για τη διεξαγωγή της χθεσινής δημοπρασίας των Route 1, 2 και 3.
Η συνάντηση Παπασταύρου – Γκιλφόιλ
Το ζήτημα του Κάθετου Διαδρόμου συζητήθηκε επίσης στη συνάντηση του κ. Παπασταύρου με την πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ. Η αμερικανική πλευρά υποστήριξε ένθερμα τη νέα διαδρομή, καθώς η στρατηγική των ΗΠΑ είναι η μέγιστη δυνατή διάθεση LNG μέσω πολλαπλών «δρόμων» μεταφοράς.
Παράλληλα, η αγορά αντιμετωπίζει δύο κύρια ζητήματα: οι traders αντιδρούν σε νέα προϊόντα με μηνιαία διάρκεια που δεν καλύπτουν μακροχρόνιες ανάγκες και, ταυτόχρονα, τα «παιδικά προβλήματα» ενός νέου διαδρόμου, τα οποία σταδιακά αντιμετωπίζονται από τον ΔΕΣΦΑ και τους υπόλοιπους Διαχειριστές. Στο πλαίσιο αυτό, θα αναζητηθούν λύσεις τόσο για τα ρυθμιστικά ζητήματα όσο και για τη διάρκεια δέσμευσης χωρητικότητας.
Υπάρχει αισιοδοξία ότι η επόμενη δημοπρασία για τα προϊόντα Route 1, 2 και 3, που προγραμματίζεται για την τελευταία Δευτέρα του Ιανουαρίου, θα έχει καλύτερη εξέλιξη και μεγαλύτερη συμμετοχή από την χθεσινή.
