Fortune Ρεπορτάζ: Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα για τα εμπορικά καταστήματα
Η αγορά άνοιξε αλλά οι καταναλωτές είναι «κουμπωμένοι» στο αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον της πανδημίας. Γυρίζουν σε συνήθειες της πρόσφατης δεκαετούς κρίσης και αναβάλλουν αγορές υπό τον φόβο αδυναμίας να εξυπηρετήσουν τρέχουσες υποχρεώσεις λόγω εργασιακής αβεβαιότητας και πιθανής ανέχειας στο εγγύς μέλλον.
Η διαφορά είναι ότι σ’ αυτή την κρίση η καταναλωτική συμπεριφορά των Ελλήνων δεν είναι διαφορετική από αυτή των Γερμανών, των Βέλγων ή των Γάλλων. Η γερμανική αγορά κατέγραψε πτώση τζίρου 35% την πρώτη εβδομάδα άρσης του lockdown, ενώ στην Ελλάδα ένας στους τέσσερις επιχειρηματίες είδε πτώση τζίρου πάνω από 50% και συνολικά το 82,8% των καταστημάτων κατέγραψε χειρότερα αποτελέσματα σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή εβδομάδα, με μόλις μία στις δέκα επιχειρήσεις να αναφέρει αυξητικές τάσεις τζίρου.
Είναι σημαντικό επίσης να αναφερθεί ότι λόγω της κρίσης στον τουρισμό ένα σημαντικό μέρος του τζίρου του λιανεμπορίου, που με βάση ανεπίσημες εκτιμήσεις αγγίζει το 15-20% σε ετήσια βάση, θα χαθεί απειλώντας την αγορά με ταχύτερη επιβράδυνση.
Σε αυτές τις συνθήκες χαμηλής ζήτησης οι επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν επαρκή επίπεδα ρευστότητας και είχαν διαγνώσει ήδη οικονομικά προβλήματα πριν ξεσπάσει η νέα κρίση, θα βρεθούν σύντομα σε αδιέξοδο. Η αμερικανική αλυσίδα καταστημάτων JC Penney υπέβαλε αίτημα πτώχευσης, καθώς η πανδημία εξανέμισε κάθε ελπίδα ανάκαμψης του τζίρου της, που έβαινε μειούμενος από το 2016.
Το παράδειγμα της εταιρείας με έδρα το Τέξας επιβεβαιώνει ότι οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης που προκαλεί ο Covid-19 είναι κοινές σε μεγάλο βαθμό για όλες τις χώρες του κόσμου, τουλάχιστον σε αυτή την πρώτη φάση της επανεκκίνησης της οικονομίας. Οι εθνικές ιδιαιτερότητες θα καθορίσουν τις επόμενες φάσεις γιατί δεν είναι όλες οι χώρες σε θέση να «μοιράζουν χρήματα από το ελικόπτερο»…
Στην Ελλάδα ο κλάδος του λιανεμπορίου στάθηκε όρθιος μετά από μια υπερδεκαετή κρίση που είχε θύματα εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας. Ωστόσο πρόσφατη έρευνα του ΙΜΕ/ΓΣΕΒΕΕ προειδοποιούσε ότι σήμερα απειλούνται με λουκέτο 100 χιλ. επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια, τα καταστήματα άνοιξαν αλλά τώρα αρχίζουν τα δύσκολα για τους επιχειρηματίες. Όσο ήταν κλειστά τα καταστήματα είχαν μηδενικά λειτουργικά έξοδα και το μισθολογικό κόστος το κάλυπτε το κράτος, αλλά πλέον τα έξοδα τρέχουν και η ασθενική ζήτηση δεν επαρκεί για να συντηρήσει την επιχειρηματική λειτουργία, όπως αυτή έτρεχε την ημέρα που τέθηκαν σε ισχύ τα περιοριστικά μέτρα.
Σημειώνεται ότι από την 1η Ιουνίου «χαλαρώνει» το προστατευτικό δίχτυ για τις απολύσεις, αφού ο Μάιος είναι ο τελευταίος μήνας κατά τον οποίο ισχύει το μέτρο της αναστολής συμβάσεων εργασίας με επιδότηση μισθών από το κράτος, με την προϋπόθεση διακράτησης των θέσεων εργασίας. Αυτή η προϋπόθεση για υπαγωγή μιας εταιρείας στις ευνοϊκές ρυθμίσεις ισχύει και για 45 ημέρες μετά τη λήξη της αναστολής της σύμβασης εργασίας.
Ας σημειωθεί ότι πολλά καταστήματα άνοιξαν με μειωμένο ωράριο πριν επανέλθουν στην κανονικότητα και ανάμεσά τους είναι μεγάλοι παίκτες της αγοράς όπως το ΙΚΕΑ και το attica. Υπάρχουν όμως και επιχειρήσεις που λειτουργούν ακόμη με μειωμένο ωράριο για να περιορίσουν τα κόστη λειτουργίας. Ο ανταγωνισμός ωστόσο δεν αφήνει πολλά περιθώρια για διατήρηση αυτού του καθεστώτος επί μακρόν.
Την ίδια στιγμή η εταιρεία αναπροσαρμόζει τη στρατηγική της για να ανταποκριθεί στις νέες καταναλωτικές συνθήκες. Μεταξύ άλλων σχεδιάζει αναθεώρηση τιμολογιακής πολιτικής, ανάπτυξη νέων υπηρεσιών όπως το Zolotas Home, για δειγματισμό κατ’οίκον με την λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων αλλά και εξυπηρέτηση με ραντεβού στην boutique της Πανεπιστημίου 10.
Στο νέο περιβάλλον, όπου οι κίνδυνοι αναβαθμίζονται, οι επιχειρήσεις «παγώνουν» επενδύσεις και bonus, αναβάλλουν προσλήψεις και σχεδιάζουν περικοπές. Για να περιοριστεί ο κίνδυνος να κλείσουν επιχειρήσεις και να χαθούν θέσεις εργασίας έχει αυξηθεί η πίεση για επέκταση του μέτρου μείωσης ενοικίου έως το τέλος του έτους, διευκόλυνση της χρηματοδότησης όλων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και για στοχευμένες φοροελαφρύνσεις που θα μειώσουν τα λειτουργικά κόστη.
Ενδεικτικά σημειώνεται ότι το μέτρο μείωσης των ενοικίων δεν έχει υιοθετηθεί από πολλές χώρες, όπως π.χ. στη Γαλλία, όπως μας μεταφέρουν επιχειρήσεις με παρουσία στο Παρίσι. Αλλά την ίδια στιγμή σημειώνουν ότι υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία και προσβασιμότητα στα χρηματοδοτικά εργαλεία από μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κάτι που δεν συμβαίνει στην Ελλάδα.
