Μαργαρίτης Σχοινάς: «Οι απειλές για την ασφάλεια δεν γνωρίζουν γεωγραφικά σύνορα»
Τη μείζονα σημασία της ασφάλειας σε κάθε τομέα, τόσο σε επίπεδο διαδικτύου όσο και στην πραγματική ζωή τόνισε ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν και Επίτροπος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, Μαργαρίτης Σχοινάς στην παρουσίαση της νέας στρατηγικής της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας για την περίοδο 2020-2025.
«Με τη νέα στρατηγική της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας, ενώνουμε όλες τις κουκκίδες για να χτίσουμε ένα στέρεο οικοδόμημα ασφάλειας με ενιαία οροφή» υπογράμμισε ο Μαργαρίτης Σχοινάς.
Επιπροσθέτως, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επεσήμανε ότι «η ασφάλεια είναι ένα οριζόντιο ζήτημα που καλύπτει σχεδόν κάθε τομέα της ζωής και επηρεάζει πολλαπλούς τομείς πολιτικής. Από την προστασία των κρίσιμων υποδομών μας έως την καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο και την καταπολέμηση υβριδικών απειλών, πρέπει να κάνουμε τα πάντα για την ασφάλειά μας. Αυτή η στρατηγική θα χρησιμεύσει ως ομπρέλα για τις πολιτικές ασφαλείας μας, η οποία πρέπει πάντα να στηρίζεται πλήρως στις κοινές μας αξίες».
«Οι απειλές για την ασφάλεια δε γνωρίζουν γεωγραφικά σύνορα και τα φυσικά και ψηφιακά συστήματα είναι αλληλοεξαρτώμενα» ανέφερε ο κ. Σχοινάς και προσέθεσε ότι «πρόκειται για μια στρατηγική που επιδιώκει να ξεπεράσει τον κατακερματισμό μεταξύ των διαχωριστικών γραμμών της πολιτικής, αλλά ξεπερνά επίσης έναν δεύτερο κατακερματισμό. Ήρθε η ώρα να ξεπεραστεί η ψευδής διχοτομία μεταξύ σύνδεσης και μη σύνδεσης (οnline και offline), μεταξύ ψηφιακού και φυσικού και μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών προβλημάτων ασφάλειας και απειλών».
Η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική εστιάζει σε τομείς προτεραιότητας όπου η ΕΕ μπορεί να στηρίξει τα κράτη μέλη στην ενίσχυση της ασφάλειας για όλους εκείνους που ζουν στην Ευρώπη. Από την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος, την πρόληψη και τον εντοπισμό υβριδικών απειλών και την αύξηση της ανθεκτικότητας των κρίσιμων υποδομών μας, έως την προώθηση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, η στρατηγική καθορίζει τα εργαλεία και τα μέτρα που θα αναπτυχθούν τα επόμενα 5 χρόνια για να διασφαλιστεί η ασφάλεια στο φυσικό και ψηφιακό περιβάλλον μας.
Αυτή η στρατηγική καθορίζει 4 στρατηγικές προτεραιότητες για δράση σε επίπεδο ΕΕ:
- Ένα διαχρονικό περιβάλλον ασφαλείας
Οι πολίτες βασίζονται σε βασικές υποδομές, εντός σύνδεσης και εκτός σύνδεσης (online και offline), για να ταξιδεύουν, να εργάζονται ή για να έχουν όφελος από βασικές δημόσιες υπηρεσίες. Οι επιθέσεις σε τέτοιες υποδομές μπορούν να προκαλέσουν τεράστιες διαταραχές. Η ετοιμότητα και η ανθεκτικότητα είναι τα κλειδιά για γρήγορη ανάκαμψη. Η Επιτροπή θα θέσει νέους ευρωπαϊκούς κανόνες για την προστασία και την ανθεκτικότητα των υποδομών ζωτικής σημασίας, φυσικής και ψηφιακής.
Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις επικεντρώθηκαν σε δημόσιους χώρους, συμπεριλαμβανομένων των χώρων λατρείας και των συγκοινωνιακών κόμβων, εκμεταλλευόμενοι τον ανοιχτό και προσβάσιμο χαρακτήρα τους. Η Επιτροπή θα προωθήσει την ενισχυμένη συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα σε αυτόν το κομμάτι, προκειμένου να εξασφαλίσει ισχυρότερη φυσική προστασία των δημόσιων χώρων καθώς και κατάλληλα συστήματα ανίχνευσης.
Οι κυβερνοεπιθέσεις έχουν γίνει πιο συχνές και περίπλοκες. Μέχρι το τέλος του έτους, η Επιτροπή θα πρέπει να ολοκληρώσει την αναθεώρηση της Οδηγίας για τα Συστήματα Δικτύων και Πληροφοριών (κύρια ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο) και να σκιαγραφήσει τις στρατηγικές προτεραιότητες στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο για να διασφαλίσει ότι η ΕΕ μπορεί να προβλέψει και να ανταποκριθεί σε εξελισσόμενες απειλές.
Η Επιτροπή προσδιόρισε επίσης την ανάγκη για μια κοινή μονάδα κυβερνοχώρου ως πλατφόρμα δομημένης και συντονισμένης συνεργασίας.
Τέλος, η ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσει να χτίζει και να διατηρεί ισχυρές διεθνείς εταιρικές σχέσεις για την περαιτέρω πρόληψη, αποτροπή και απάντηση σε κυβερνοεπιθέσεις, καθώς και προώθηση προτύπων της ΕΕ για την αύξηση της κυβερνοασφάλειας των χωρών εταίρων.
- Αντιμετώπιση των εξελισσόμενων απειλών
Οι εγκληματίες εκμεταλλεύονται ολοένα και περισσότερο τις τεχνολογικές εξελίξεις, με κακόβουλο λογισμικό και κλοπή δεδομένων να βρίσκονται σε άνοδο. Η Επιτροπή θα διασφαλίσει ότι οι υφιστάμενοι κανόνες της ΕΕ κατά του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο είναι κατάλληλοι για τον σκοπό και εφαρμόζονται σωστά και θα διερευνήσει μέτρα κατά της κλοπής ταυτότητας.
Η Επιτροπή θα εξετάσει μέτρα για την ενίσχυση της ικανότητας επιβολής του νόμου στις ψηφιακές έρευνες, διασφαλίζοντας ότι διαθέτουν επαρκή εργαλεία, τεχνικές και δεξιότητες. Αυτά θα περιλαμβάνουν τεχνητή νοημοσύνη, μεγάλα δεδομένα και υπολογισμούς υψηλής απόδοσης στην πολιτική ασφάλειας.
Απαιτείται συγκεκριμένη δράση για την αντιμετώπιση των βασικών απειλών για τους πολίτες, όπως η τρομοκρατία, ο εξτρεμισμός ή η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, σε ένα πλαίσιο που διασφαλίζει τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η Επιτροπή προτείνει σήμερα μια στρατηγική για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο.
Η αντιμετώπιση των υβριδικών απειλών που αποσκοπούν στην αποδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και στην υπονόμευση της εμπιστοσύνης στα θεσμικά όργανα, καθώς και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ΕΕ αποτελούν σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής της Ένωσης για την ασφάλεια. Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν μια προσέγγιση της ΕΕ για την αντιμετώπιση των υβριδικών απειλών, από την έγκαιρη ανίχνευση, την ανάλυση, την ευαισθητοποίηση, την ανθεκτικότητα στην οικοδόμηση και την πρόληψη έως την αντιμετώπιση κρίσεων και τη διαχείριση συνεπειών – ενσωμάτωση υβριδικών ζητημάτων σε ευρύτερη χάραξη πολιτικής. Η Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος θα συνεχίσουν να προωθούν από κοινού αυτό το έργο, σε στενή συνεργασία με στρατηγικούς εταίρους, ιδίως το ΝΑΤΟ και το G7.
- Προστασία των Ευρωπαίων από την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα
Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας ξεκινά με την αντιμετώπιση της πόλωσης της κοινωνίας των διακρίσεων και άλλων παραγόντων που μπορούν να ενισχύσουν την ροπή των ανθρώπων προς τη ριζοσπαστικοποίηση. Οι εργασίες για την αντι-ριζοσπαστικοποίηση θα επικεντρωθούν στην έγκαιρη ανίχνευση, την ανθεκτικότητα και την αποδέσμευση, καθώς και στην αποκατάσταση και επανένταξη στην κοινωνία. Εκτός από την καταπολέμηση των βασικών αιτίων, η αποτελεσματική δίωξη τρομοκρατών, συμπεριλαμβανομένων των ξένων τρομοκρατών, είναι απαραίτητη . Για να επιτευχθεί αυτό, βρίσκονται σε εξέλιξη βήματα για την ενίσχυση της νομοθεσίας για την ασφάλεια των συνόρων και την καλύτερη χρήση των υφιστάμενων βάσεων δεδομένων. Η συνεργασία με χώρες εκτός ΕΕ και διεθνείς οργανισμούς θα είναι επίσης καθοριστικής σημασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, για παράδειγμα για τον τερματισμό όλων των πηγών χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Το οργανωμένο έγκλημα έχει τεράστιο κόστος για τα θύματα, αλλά και την οικονομία. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο χάνονται 218 έως 282 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν ένα θεματολόγιο για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, συμπεριλαμβανομένης της εμπορίας ανθρώπων για το επόμενο έτος. Πάνω από το ένα τρίτο των ομάδων οργανωμένου εγκλήματος που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ εμπλέκονται στη διακίνηση παράνομων ναρκωτικών. Η Επιτροπή προτείνει σήμερα ένα νέο θεματολόγιο της ΕΕ για τα ναρκωτικά για την ενίσχυση των προσπαθειών για τη μείωση της ζήτησης και της προσφοράς ναρκωτικών και την ενίσχυση της συνεργασίας με εξωτερικούς εταίρους.
Ομάδες οργανωμένου εγκλήματος και τρομοκράτες είναι επίσης βασικοί παράγοντες στο εμπόριο παράνομων πυροβόλων όπλων. Η Επιτροπή παρουσιάζει σήμερα ένα νέο σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά της εμπορίας πυροβόλων όπλων. Για να διασφαλιστεί ότι το έγκλημα δεν πληρώνει, η Επιτροπή θα επανεξετάσει το ισχύον πλαίσιο για την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων εγκληματιών.
Οι εγκληματικές οργανώσεις αντιμετωπίζουν τους μετανάστες και τα άτομα που χρειάζονται διεθνή προστασία ως εμπόρευμα. Η Επιτροπή θα υποβάλει σύντομα ένα νέο σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά του παράνομης εμπορίας μεταναστών που θα εστιάζει στην καταπολέμηση των εγκληματικών δικτύων, θα ενισχύσει τη συνεργασία και θα υποστηρίξει το έργο της επιβολής του νόμου.
- Ένα ισχυρό ευρωπαϊκό οικοσύστημα ασφάλειας
Οι κυβερνήσεις, οι αρχές επιβολής του νόμου, οι επιχειρήσεις, οι κοινωνικές οργανώσεις και εκείνοι που ζουν στην Ευρώπη έχουν όλοι κοινή ευθύνη για την ενίσχυση της ασφάλειας.
Η ΕΕ θα συμβάλει στην προώθηση της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών, με στόχο την καταπολέμηση του εγκλήματος και την επιδίωξη της δικαιοσύνης. Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν την ενίσχυση της εντολής της Europol και την περαιτέρω ανάπτυξη της Eurojust για καλύτερη σύνδεση των δικαστικών αρχών και των αρχών επιβολής του νόμου. Η συνεργασία με εταίρους εκτός ΕΕ είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την εξασφάλιση πληροφοριών και αποδεικτικών στοιχείων. Θα ενισχυθεί επίσης η συνεργασία με την Ιnterpol.
Η έρευνα και η καινοτομία είναι ισχυρά εργαλεία για την αντιμετώπιση απειλών και για την πρόβλεψη κινδύνων και ευκαιριών. Στο πλαίσιο της αναθεώρησης της εντολής της Europol, η Επιτροπή θα εξετάσει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού κόμβου καινοτομίας για την εσωτερική ασφάλεια.
Οι δεξιότητες και η αυξημένη ευαισθητοποίηση μπορούν να ωφελήσουν τόσο την επιβολή του νόμου όσο και τους πολίτες. Ακόμη και μια βασική γνώση των απειλών για την ασφάλεια και πώς να τις καταπολεμήσουμε μπορεί να έχει πραγματικό αντίκτυπο στην ανθεκτικότητα της κοινωνίας. Η συνειδητοποίηση των κινδύνων του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο και οι βασικές δεξιότητες για την προστασία του από αυτό μπορεί να συνεργαστεί με την προστασία από τους παρόχους υπηρεσιών για την αντιμετώπιση των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο. Η ευρωπαϊκή ατζέντα δεξιοτήτων, που εγκρίθηκε την 1η Ιουλίου 2020, υποστηρίζει την ανάπτυξη δεξιοτήτων καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής, συμπεριλαμβανομένου του τομέα της ασφάλειας.
«Με τη σημερινή στρατηγική της Ένωσης για την Ασφάλεια, εστιάζουμε σε τομείς όπου η ΕΕ μπορεί να κάνει τη διαφορά στην προστασία των ανθρώπων σε ολόκληρη την Ευρώπη, στην πρόβλεψη και την αντιμετώπιση των εξελισσόμενων απειλών» ανέφερε η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Ύλβα Γιόχανσον.
Τα τελευταία χρόνια, εμφανίστηκαν νέες, ολοένα και πιο περίπλοκες διασυνοριακές και διατομεακές απειλές για την ασφάλεια, επισημαίνοντας την ανάγκη στενότερης συνεργασίας για την ασφάλεια σε όλα τα επίπεδα. Η κρίση του κορονοϊού έθεσε επίσης την ευρωπαϊκή ασφάλεια στο επίκεντρο, δοκιμάζοντας την ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών της Ευρώπης, της ετοιμότητας για κρίσεις και των συστημάτων διαχείρισης κρίσεων.
Οι πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της Προέδρου Φον Ντερ Λάιεν κάλεσαν για βελτιωμένη συνεργασία με στόχο την προστασία όλων εκείνων που ζουν στην Ευρώπη. Η σημερινή στρατηγική της ΕΕ για την ασφάλεια της Ένωσης χαρτογραφεί τις δράσεις προτεραιότητας, τα εργαλεία και τα μέτρα για την επίτευξη αυτού του στόχου, τόσο στον φυσικό όσο και στον ψηφιακό κόσμο, και σε όλα τα μέρη της κοινωνίας.
Η στρατηγική βασίζεται στην πρόοδο που έχει επιτευχθεί προηγουμένως στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ατζέντας για την ασφάλεια 2015-2020 της Επιτροπής και εστιάζει στις προτεραιότητες που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Αναγνωρίζει επίσης την αυξανόμενη διασύνδεση μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας. Πολλές πτυχές της εργασίας θα βασιστούν σε μια ενωμένη προσέγγιση της ΕΕ και η εφαρμογή της στρατηγικής θα προωθηθεί με πλήρη συμπληρωματικότητα και συνοχή με την εξωτερική δράση της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας υπό την ευθύνη του Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Εξωτερικές Υποθέσεις και Πολιτική ασφαλείας.
Η Επιτροπή θα υποβάλλει τακτικά εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί και θα ενημερώνει πλήρως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και τους ενδιαφερόμενους και θα συμμετέχει σε όλες τις σχετικές δράσεις.
