Μισθοί – Διαθέσιμα: Άγνωστος «x» στην εξίσωση η καταναλωτική δαπάνη 

Με τον πληθωρισμό να παραμένει απειλή για τις επιχειρήσεις και τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, όσο μάλιστα «καθυστερεί» η ευρωπαϊκή λύση για πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, οι αυξήσεις μισθών και συντάξεων δεν φαίνεται να τονώνουν ουσιαστικά την πραγματική οικονομία εκτός κι αν υπάρξουν πρόσθετες παρεμβάσεις.

Καθώς βαίνουμε στο τέλος της χρονιάς και επικαιροποιούνται οι προβλέψεις για τα διαθέσιμα από το οικονομικό επιτελείο -αλλά και ενόψει εκλογών- γίνονται σχετικές διεργασίες.

Οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η καταναλωτική ζήτηση -ειδικά σε τομείς όπως το λιανεμπόριο, η εστίαση, η ψυχαγωγία- θα συνεχίσει να στηρίζεται στις επιδοτήσεις για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους και σε κάποιο βαθμό στην αποταμίευση. Υπενθυμίζεται ότι στον προϋπολογισμό του 2023 έχει προβλεφθεί προσθήκη 1 δισ. ευρώ στα δημοσιονομικά μέτρα των 4,2 δισ. ευρώ που θα υλοποιηθούν σε συνέχεια των εξαγγελιών του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ για αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και του πληθωρισμού. Η πορεία των τιμών στην ενέργεια αλλά και τα κρατικά έσοδα από τον κλάδο το 2023 θα προσδιορίσουν και τα δημοσιονομικά περιθώρια για περαιτέρω παρεμβάσεις.

Επίσης, όπως έχει ανακοινώσει ο υπουργός Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης, από τη νέα χρονιά θα ανοίξει η διαδικασία της διαβούλευσης για τον προσδιορισμό της αύξησης του κατώτατου μισθού, ενώ από 1η Ιανουαρίου αυξάνονται οι κύριες συντάξεις κατά 7,75% και καταργείται η εισφορά αλληλεγγύης.

Παρόλαυτά, ο πληθωρισμός απειλεί να εξανεμίσει τα οφέλη για μισθωτούς και συνταξιούχους λόγω των συνεχών αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας και βασικών αγαθών για τη διαβίωσή τους. Ενόψει ανακοινώσεων από την ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή τον Νοέμβριο, στις 9 Δεκεμβρίου, αναμένεται σχετική αποκλιμάκωση καθοδηγούμενη από τον ενεργειακό πληθωρισμό, τόσο λόγω της συγκυριακής μείωσης των διεθνών χρηματιστηριακών τιμών όσο και λόγω της σύγκρισης με την περίοδο που άρχισε η ενεργειακή κρίση. Αναμένεται να διατηρηθεί η τάση του Οκτωβρίου που είδαμε διολίσθηση κάτω από το φράγμα του 10%. Από την άλλη μεριά, στα τρόφιμα, ο δείκτης εκτιμάται ότι θα διατηρήσει τη δυναμική του συντηρώντας τις αβεβαιότητες που συνεπάγεται ο υψηλός μέσος πληθωρισμός.

Εξάλλου, οι δαπάνες των καταναλωτών για τρόφιμα βαίνουν αυξανόμενες ενώ υπάρχει αβεβαιότητα και για το κόστος ενέργειας ενόψει του χειμώνα, παρά την μικρή συγκυριακή ελάφρυνση. Σημειώνεται ότι δεν έχει βρεθεί ακόμη κοινός τόπος στις Βρυξέλλες για την διαχείριση της ενεργειακής κρίσης και τα μηνύματα από την πρόσφατη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας ανέδειξαν εμπόδια στην προσπάθεια της Ελλάδας και συνολικά 15 χωρών μελών για επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.

Σε αυτό το περιβάλλον, παρά τις αυξήσεις μισθών, η κατανάλωση αναμένεται να επηρεαστεί θέτοντας προκλήσεις αναφορικά με την επιβεβαίωση των στόχων που έχουν τεθεί. Πάντως, με βάση πρόσφατες εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, η κατανάλωση αναμένεται να ενισχυθεί ήπια το 2023, στην περιοχή του 1-1,5% και υπό προϋποθέσεις ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί σε 4,2% το 2023 από 9,7% το 2022 ενώ η ανάπτυξη εκτιμάται σε 1,6% από 6% αντίστοιχα. Προβλέπεται ότι το διαθέσιμο εισόδημα νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα περιοριστεί λόγω και της αύξησης του κόστους εξυπηρέτησης δανεισμού, υφιστάμενου και νέου, εξαιτίας της αναμενόμενης περεταίρω ανόδου των επιτοκίων της ΕΚΤ. Ωστόσο, οι συγκεκριμένες αρνητικές επιδράσεις θα αντισταθμιστούν σε κάποιο βαθμό από τα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων έναντι της ενεργειακής κρίσης.