Οικονομία: Το υπερπλεόνασμα που φέρνει παροχές και το «διπλό κόσκινο»
Με υπερπλεόνασμα στα επίπεδα του 4% ανοίγει η “όρεξη” για παροχές σε κοινωνικές ομάδες -όπως οι συνταξιούχοι, που αδικήθηκαν περισσότερο από τα μνημονιακά μέτρα-, με τον κυβερνητικό σχεδιασμό να περνά από το “διπλό κόσκινο” που προβλέπει ο νέος νόμος που ενσωματώνει στην ελληνική νομοθεσία τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες.
Ειδικότερα, το 2025 η ΕΕ προβλέπει υπερπλεόνασμα 3,8% του ΑΕΠ για την Ελλάδα, από 4,8% πέρυσι, ως αποτέλεσμα της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής και της ανάπτυξης της οικονομίας. Επίσης, με την θετική αξιολόγηση της εφαρμογής του Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου η Κομισιόν “λύνει τα χέρια” της κυβέρνησης προκειμένου να προχωρήσει στις παροχές που έχει εξαγγείλλει για φέτος, ύψους περί τα 1,3 δισ. ευρώ. Επιπλέον, δημιουργείται χώρος και για τις εξαγγελίες της ΔΕΘ, ήτοι πακέτο παροχών περί το 1,5 δισ. ευρώ για το 2026, λαμβάνοντας υπόψη και την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες με έτος αναφοράς το 2024.
Σημειώνεται ότι στο εξής οι όποιες παροχές θα πρέπει να συμβαδίζουν με τον ρυθμό μείωσης του χρέους και να είναι συμβατές με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες και τα όρια δαπανών που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτά ενσωματώνονται σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με το οποίο μπαίνει “φρενο” στην ετήσια αύξηση των κρατικών δαπανών, ανεξάρτητα από το πρωτογενές πλεόνασμα που επιτυγχάνεται, θέτοντας όριο για το δημοσιονομικό έλλειμμα που πρέπει να είναι κάτω από το 3% του ΑΕΠ.
Το νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση την περασμένη εβδομάδα (και εντός 15ημέρου αναμένεται να εισέλθει στο Κοινοβούλιο προς ψήφιση), εισάγει τον κανόνα των “καθαρών δαπανών”, με βάση τον οποίο θα συντάσσεται εκτός του ετήσιου προϋπολογισμού και πολυετής δημοσιονομικός προγραμματισμός με πρόβλεψη δαπανών τετραετίας, αντί της τριετίας στο Μεσοπρόθεσμο. Ειδικότερα, για την περίοδο 2025-2028 ο στόχος για αύξηση δαπανών τίθεται στην περιοχή των 3-4 δισ. ευρώ ετησίως ή στο 3,7% το 2025, στο 3,6% το 2026, στο 3,1 το 2027 και στο 3% το 2028. Την ίδια ώρα, θεσπίζονται κανόνες για τη διασφάλιση της δημοσιονομικής σταθερότητας και διορθωτικός μηχανισμός για την περίπτωση παραβίασής τους.
Τέλος σημειώνεται ότι στο νέο νομοσχέδιο συμπεριλαμβάνονται τα νέα δημοσιονομικά μέτρα ενίσχυσης των πολιτών και των επενδύσεων που ανακοινώθηκαν τον Απρίλιο. Μεταξύ αυτών είναι η επιστροφή ενός ενοικίου ετησίως για την κύρια και τη φοιτητική κατοικία, ετήσια οικονομική ενίσχυση 250 ευρώ για συνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και άτομα με αναπηρία, παράταση ισχύος της μείωσης του φόρου εισοδήματος για δαπάνες αναβάθμισης κτιρίων και συμπληρωματικός προϋπολογισμός 500 εκατ. ευρώ στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Επιπροσθέτως, με το νέο νομοσχέδιο συστήνεται το “Εθνικό Μητρώο Παροχών” και επεκτείνεται η ετήσια αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης που είχε προβλεφθεί στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, κατά 100 εκατ. ευρώ ετησίως για τα έτη 2026-2030, με σκοπό τη συγκράτηση των επιστροφών clawback.
