Η «σιδηρά κυρία» της Βραζιλίας

Η «σιδηρά κυρία» της Βραζιλίας
Photo:

Η Ντίλμα Ρουσέφ εκλέγεται πρόεδρος για δεύτερη φορά.

Μέλος ανταρτικών οργανώσεων στα νιάτα της που βασανίστηκε επί δικτατορίας, η Ντίλμα Ρουσέφ, 66 ετών, επανεξελέγη χθες βράδυ για δεύτερη προεδρική θητεία στη Βραζιλία, έπειτα από μια σκληρή εκστρατεία κατά την οποία επιβεβαίωσε τη φήμη της «σιδηράς κυρίας».

«Η ζωή απαιτεί από εμάς θάρρος, είχε δηλώσει κατά την ομιλία της ορκωμοσίας της, την 1η Ιανουαρίου 2011, η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της μεγαλύτερης χώρας της Λατινικής Αμερικής, καθώς διαδεχόταν τον μέντορά της, πρώην πρόεδρο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα (2003-2010).

Στο τέλος μιας προεκλογικής εκστρατείας γεμάτης ανατροπές, η πολιτικός αυτή που διακατέχεται από σταθερές αριστερές πεποιθήσεις, ήταν σε θέση να ξεπεράσει τους αντιπάλους της, αρπάζοντάς τους από το λαιμό, ακόμα και χτυπώντας τους κάτω από τη ζώνη.

Η υποψήφια του Εργατικού Κόμματος (ΡΤ) αρχικά συνέτριψε στον πρώτο γύρο την άτυπη οικολόγο Μαρίνα Σίλβα, η οποία την είχε απειλήσει σοβαρά με την ξαφνική παρουσία της στην προεκλογική εκστρατεία μετά τον θάνατο σε αεροπορικό δυστύχημα του σοσιαλιστή υποψήφιου Εντουάρντο Κάμπος.

Στη συνέχεια έπληξε τον σοσιαλδημοκράτη Αέσιο Νέβες, διακωμωδώντας τον για την ενσάρκωση του «κοινωνικά πετυχημένου», του αστού πλέιμποϊ ο οποίος φέρεται να τον ρίχνει στο «νεποτισμό» την ημέρα και στο αλκοόλ –αν όχι στα ναρκωτικά– τη νύχτα.

Η αυστηρή φυσιογνωμία της Ντίλμα Ρουσέφ έρχεται σε αντίθεση με τον πρόσχαρο χαρακτήρα του πολιτικού αναδόχου της, του εργάτη μεταλλουργίας και συνδικαλιστή ηγέτη Λούλα, ενός εξαιρετικού ρήτορα.

Η πρόεδρος αντισταθμίζει τις μέτριες δυνατότητές της στη ρητορική με την τέλεια γνώση των θεμάτων της. Αποπέμπει τους υπουργούς της δημοσίως, προκαλεί ομηρικούς θυμούς κατ΄ιδίαν.

Η Ρουσέφ σπάνια αφήνει να διαφανεί η ενδόμυχη πλευρά της: προληπτική, μανιώδης αναγνώστρια που δεν αποκοιμιέται παρά μόνο έχοντας διαβάσει μερικές σελίδες, λάτρης της σειράς Game of Thrones, λάτρης της βόλτας τη νύχτα πάνω σε μοτοσικλέτα, ινκόγκνιτο στη Μπραζίλια.

«Πάντα λένε ότι οι γυναίκες στην εξουσία είναι σκληρές. Ωστόσο η Ντίλμα έχει έντονη την αίσθηση του χιούμορ, είναι ευχάριστη, εξαιρετικά αλληλέγγυα και γενναιόδωρη», δηλώνει η 67χρονη φίλη της Ιέντα Ακσελρουντ ντε Σέιζας, που την γνώρισε στις φυλακές επί δικτατορίας.

Η Ντίλμα Ρουσέφ μιλά σπάνια για την οδυνηρή αυτή εποχή. «Στη ζωή μου, έχω αντιμετωπίσει τις πιο δύσκολες καταστάσεις, άσκηση αφόρητης σωματικής βίας. Τίποτα δεν με εξέτρεψε από την πορεία μου, από τις δεσμεύσεις μου (…)», δήλωσε μετά το γιουχάισμα που είχε δεχτεί πριν από τον πρώτο ποδοσφαιρικό αγώνα του Παγκοσμίου Κυπέλλου στις 12 Ιουνίου του 2014, στο Σάο Πάολο.

Στη διάρκεια της δικτατορίας, μετείχε σε παράνομες ένοπλες αριστερές οργανώσεις με τα ψευδώνυμα «Εστέλα», «Βάντα», «Λουίζα». Φυλακίστηκε σε ηλικία 22 ετών, βασανίστηκε και πέρασε τρία χρόνια στη φυλακή.

Η Ρουσέφ γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1947 στο Μπέλο Οριζόντε της νοτιο-ανατολικής Βραζιλίας. Η οικογένειά της ανήκε στη μεσαία τάξη. Ο πατέρας της Πέτρο Ρουσέφ, Βούλγαρος μετανάστης, δικηγόρος και κομμουνιστής και η μητέρα της καθηγήτρια, η Ντίλμα Τζέιν ντα Σίλβα, τη μύησαν από πολύ νωρίς στα βιβλία: Μπαλζάκ, Ζολά, Ντοστογέφσκι.

Η Ρουσέφ σπούδασε οικονομικά. Έχει μια κόρη, την Πάουλα και έναν τετράχρονο εγγονό. Έχει χωρίσει από τον πατέρα της κόρης της, τον Κάρλος ντε Αραούζο, που επίσης είχε φυλακιστεί επί δικτατορίας και μαζί με τον οποίο μετείχε, το 1979, στην ίδρυση του Εργατικού Κόμματος της Βραζιλίας (PDT, του Λεονέλ Μπριζόλα). Στο PT του Λούλα εντάχθηκε το 2000.

Ο Λούλα μετά τη Ντίλμα;

Επί χρόνια, η Ρουσέφ κατείχε κυβερνητικές θέσεις στη νότια πολιτεία του Ρίο Γκράντε ντο Σουλ, στο Πόρτο Αλέγκρε.

Ο Λούλα περιέγραψε τη συνάντησή τους: «Μια σύντροφος εμφανίστηκε με τον μικρό υπολογιστή της. Αρχίσαμε να συζητάμε και κατάλαβα ότι υπήρχε κάτι διαφορετικό σε αυτήν. Τότε σκέφτηκα: ‘Νομίζω ότι βρήκα την υπουργό μου για την Ενέργεια».

Ένας σημαντικός θώκος που κατείχε επί δύο χρόνια. Το 2005 ξεσπά το «Mensalao», σκάνδαλο εξαγοράς ψήφων βουλευτών συμμάχων που αφήνει ακέφαλο το ΡΤ και το περιβάλλον του Λούλα. Η Ντίλμα Ρουσέφ γίνεται τότε, μέχρι το 2010, η επικεφαλής του επιτελείου του προέδρου με βαθμό υπουργού. Η δελφίνος του.

Κατά την πρώτη της θητεία, η Ρουσέφ συνέχισε με επιτυχία την πολιτική του Λούλα για την καταπολέμηση των μεγάλων κοινωνικών ανισοτήτων στη Βραζιλία.

Ωστόσο σε ένα μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, η οικονομική ανάπτυξη κλυδωνίζεται το 2011, ο πληθωρισμός είναι εκτός ελέγχου. Οι παρεμβατικές συνταγές της Ρουσέφ αποτυγχάνουν.

Η πρόεδρος αποξενώθηκε από τους επιχειρηματικούς κύκλους και από μέρος της μικρομεσαίας τάξης. Αλλά καθώς η ανεργία βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο (5%) και οι μισθοί συνεχίζουν να αυξάνονται, η πλειοψηφία έγειρε προς την «Ντίλμα».

Η πρόεδρος έχει τέσσερα χρόνια για να πετύχει ανάκαμψη της οικονομίας, να ανταποκριθεί καλύτερα στις νέες προσδοκίες της μεσαίας τάξης, να αντιμετωπίσει ένα κατακερματισμένο και πιο συντηρητικό κοινοβούλιο σε σχέση με το 2010 και οικονομικούς κύκλους.

Και γιατί όχι; να ανταποδώσει προετοιμάζοντας την επιστροφή του Λούλα, για τον οποίο μιλούν ήδη τα μέλη του ΡΤ.