Wall Street: Πόσο πιθανό είναι ένα κραχ στο χρηματιστήριο των ΗΠΑ, σύμφωνα με τον δείκτη Schiller

Πληθαίνουν οι φωνές των ανησυχούντων για πιθανή κατάρρευση στο αμερικανικό χρηματιστήριο όσο και γενικότερα στις αγορές… – και αυτή είναι ένα σημάδι αισιοδοξίας.

Εν προκειμένω αξίζει να σημειωθεί πως το άγχος της σύγκρουσης είναι ένας αντίθετος δείκτης. Θα ήταν δηλαδή κακό σημάδι αν οι επενδυτές ήταν βέβαιοι ότι δεν θα υπάρξει κραχ. Σε αυτό το πλαίσιο, μπορούμε να μελετήσουμε τη σχέση μεταξύ του χρηματιστηρίου και του άγχους κατάρρευσης λόγω μιας μηνιαίας έρευνας  που διεξάγει ο καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ, Ρόμπερτ Σίλερ, από το 2001. 

Η ερώτηση που θέτει η έρευνα είναι εξής: «Ποια πιστεύετε ότι είναι η πιθανότητα ενός καταστροφικού κραχ του χρηματιστηρίου στις ΗΠΑ, όπως αυτό της 28ης Οκτωβρίου 1929 ή της 19ης Οκτωβρίου 1987, τους επόμενους έξι μήνες;». 

Ο Σίλερ εκφράζει τα αποτελέσματα ως το ποσοστό των ερωτηθέντων που πιστεύουν ότι αυτή η πιθανότητα είναι μικρότερη από 10%. Επί του παρόντος, όπως μπορείτε να δείτε στο παρακάτω διάγραμμα, το 22,8% των επενδυτών πιστεύει ότι αυτή η πιθανότητα είναι χαμηλή. Οι μόνες άλλες φορές από το 2001 που αυτό το ποσοστό μειώθηκε ήταν στο κατώτατο σημείο των bear markets των περιόδων 2007-2009 και 2011. 

(Επειδή αυτό το γράφημα μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, χρειάζεται προσοχή κατά την προβολή του. Το γράφημα δεν δείχνει το ποσοστό των επενδυτών που πιστεύουν ότι είναι πιθανή μια κατάρρευση. Αντιθέτως, δείχνει το ποσοστό που πιστεύουν ότι αυτή η πιθανότητα είναι χαμηλή. Επομένως, οι χαμηλότερες τιμές στο διάγραμμα δείχνουν ότι το άγχος κατά της συντριβής είναι πιο διαδεδομένο. Για παράδειγμα, η τρέχουσα ένδειξη 22,8% για μεμονωμένους επενδυτές σημαίνει ότι το 77,2% πιστεύει ότι υπάρχει μεγαλύτερη από 10% πιθανότητα μιας τέτοιας συντριβής.)

Ίσως αναρωτιέστε αν το άγχος των ατυχημάτων είναι υψηλό επειδή είναι Οκτώβριος, ο μήνας των δύο χειρότερων ατυχημάτων στην ιστορία των ΗΠΑ. Η τελευταία μέτρηση είναι χαμηλότερη από όλους τους Οκτώβριους εκτός από τρεις, από το 2001 και εξής. Για να εκτιμήσετε τη δύναμη αυτού του αντίθετου δείκτη, εξετάστε τα δεδομένα στον παρακάτω πίνακα. Αντιπαραβάλλει τη μέση συνολική πραγματική απόδοση του S&P 500 είτε με το 10% των μηνών κατά τους οποίους το άγχος μιας κατάρρευσης ήταν υψηλότερο είτε με το 10% που το άγχος ήταν χαμηλότερο. Οι διαφορές είναι σημαντικές σε επίπεδο εμπιστοσύνης (95%) – δείκτης που χρησιμοποιούν συχνά οι στατιστικολόγοι όταν αξιολογούν εάν ένα πρότυπο είναι γνήσιο.

Η πραγματική πιθανότητα συντριβής…

Η έρευνα του Shiller εστιάζει στην υποκειμενική αντίληψη των επενδυτών για την πιθανότητα ενός κραχ. Η πραγματική πιθανότητα είναι μικρότερη.  

Το γνωρίζουμε αυτό λόγω της έρευνας που διεξήγαγε ο Xavier Gabaix, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Μετά από ανάλυση δεκαετιών της ιστορίας του χρηματιστηρίου τόσο στις ΗΠΑ όσο και σε άλλες χώρες, ο ίδιος και οι συν-συγγραφείς του ανέπτυξαν μια φόρμουλα που προβλέπει τη συχνότητα των κραχ του χρηματιστηρίου για μεγάλες χρονικές περιόδους. Η φόρμουλα λειτούργησε εξαιρετικά καλά τις δύο δεκαετίες από την πρώτη δημοσίευσή της.

Σε ένα email, ο Gabaix είπε ότι ο τύπος τους εκτιμά ότι η πιθανότητα μιας ημερήσιας βουτιάς 22,6% στα χρηματιστήρια είναι μόλις 0,33% σε μια περίοδο έξι μηνών. Αυτό το ποσοστό χρησιμοποιήθηκε επειδή είναι τόσα απώλεσε ο δείκτης Dow Jones στις 19 Οκτωβρίου 1987.

Δεδομένου ότι αυτό το ποσοστό είναι τόσο χαμηλό, γνωρίζουμε ότι οι υποκειμενικές πιθανότητες που αναφέρονται στην έρευνα του Shiller αντικατοπτρίζουν σχεδόν καθαρά το συναίσθημα των επενδυτών παρά την αντικειμενική πραγματικότητα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι «ταύροι» δεν ανησυχούν για το τρέχον υψηλό επίπεδο άγχους περί κατάρρευσης, και αντίθετα πιστεύουν ότι είναι ένα θετικό σημάδι.