Ξαναχτίζοντας τις ελληνικές πόλεις για ένα αειφόρο μέλλον
Το όραμα για ένα νέο µοντέλο πόλεων, στο οποίο η τεχνολογία µπορεί να συνυπάρχει σε πλήρη αρµονία µε το αστικό και φυσικό περιβάλλον.
Από την Μάχη Τράτσα
Ο πλανήτης διανύει εδώ και δεκαετίες την αστική περίοδό του. Με το 54% του πληθυσµού της Γης να ζει πλέον σε πόλεις –ήτοι 3,9 δισεκατοµµύρια άνθρωποι, σύµφωνα µε τα στοιχεία του ΟΗΕ– η κοινωνία καλείται να αντεπεξέλθει σε δεκάδες προκλήσεις, µε κυρίαρχες την κλιµατική αλλαγή, τη διασφάλιση της δηµόσιας υγείας και την απώλεια της βιοποικιλότητας.
Η λύση που έρχεται ως απάντηση στα προβλήµατα είναι οι οικοπόλεις, παρότι εδώ και µια δεκαπενταετία περισσότερο συζητάνε γι’ αυτές σε συνέδρια, οργανισµούς, ερευνητικά ιδρύµατα, παρά τις χτίζουν. Το ζήτηµα θα αναλυθεί εκ νέου τον ερχόµενο Ιούλιο στη Μελβούρνη, σε άλλη µία διεθνή συνάντηση, στην οποία ακαδηµαϊκοί, πολιτικοί και διάφοροι φορείς θα αναπτύξουν τις θέσεις τους για τον µετασχηµατισµό των πόλεων σε βιώσιµες αστικές πυκνότητες.
Στην Ελλάδα των αντιξοοτήτων, το νέο µοντέλο πόλεων, στο οποίο η τεχνολογία µπορεί να συνυπάρχει σε πλήρη αρµονία µε το αστικό και το φυσικό περιβάλλον, αρχίζει σιγά σιγά να παίρνει σάρκα και οστά. Οι δράσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης σε Τρίκαλα, Αλόννησο και Τήλο, σε συνεργασία µε την επιστηµονική κοινότητα και την ιδιωτική πρωτοβουλία, δείχνουν ότι µπορούν οι ελληνικές πόλεις να οδηγηθούν προς την αειφορία.
Διαβάστε ακόμη: Γιατί η ΕΚΕ είναι η νέα «business card» μιας επιχείρησης
«Πράσινη» η ακριτική Τήλος
Μιλάει µε τόσο πάθος για το νησί της, που η φωνή της «µεταφέρει» από την ακριτική Τήλο στην Αθήνα εικόνες ειδυλλιακές, µε το βαθύ µπλε της θάλασσας, το γαλάζιο του ουρανού και το λευκό των οικισµών. Και πράσινο, πολύ πράσινο. Αλλά όχι από εκείνο που δίνουν τα πυκνά δάση –Αιγαίο γαρ– αλλά από αυτό που προσφέρουν οι «πράσινες» πρακτικές του δήµου για τη µετατροπή του νησιού σε έναν τόπο χωρίς ανθρακικό αποτύπωµα, αυτόνοµο ενεργειακά.
Ο λόγος για την δήµαρχο Τήλου, Μαρία Καµµά – Αλιφέρη, που περιγράφει µε περηφάνια τις προσπάθειες αυτονοµίας που γίνονται µε την εγκατάσταση του πρώτου πρότυπου υβριδικού συστήµατος Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) µε µπαταρία στη Μεσόγειο, το οποίο προς το τέλος του έτους θα καλύπτει το 85% των αναγκών του νησιού σε ηλεκτρική ενέργεια και θα αντικαταστήσει τη χρήση του ρυπογόνου και ακριβού πετρελαίου. Η περίσσεια ενέργειας από την ανεµογεννήτρια και τα φωτοβολταϊκά θα αποθηκεύεται σε δύο µπαταρίες, και θα αποδίδεται στο σύστηµα όταν δεν υπάρχει ηλιοφάνεια ή τα µποφόρ έχουν πέσει.
Αυτές τις ηµέρες ολοκληρώνεται και η εγκατάσταση «έξυπνων» µετρητών στα κτίρια, οι οποίοι θα καταγράφουν τη ζήτηση και θα συµβάλλουν στην εξισορρόπηση παραγωγής και ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, συνεισφέροντας στην εύρυθµη λειτουργία του υβριδικού συστήµατος.
Με την ολοκλήρωση του έργου, η Τήλος θα πάρει την «ταυτότητα» της οικόπολης. Άλλωστε, είναι ήδη Natura, έχει χαρακτηριστεί καταφύγιο άγριας ζωής, διαθέτει πέντε υγροβιοτόπους και αλιευτικό καταφύγιο, αλλά και χαραγµένα µονοπάτια για τους φυσιοδίφες. Δεν είναι τυχαίο ότι βρίσκεται ήδη στους τρεις φιναλίστ, στην κατηγορία των «Ενεργειακών Νησιών», για τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Βιώσιµης Ενέργειας.
Αλόννησος: Πρώτα το περιβάλλον
Πρωτοπόρα στα ζητήµατα προστασίας του περιβάλλοντος έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια η Αλόννησος. Με το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων, το πρώτο της χώρας και το µεγαλύτερο στη Μεσόγειο, να αποτελεί «σφραγίδα» για την οικολογική ταυτότητά της, ο δήµαρχος Πέτρος Βαφίνης προχωρά στην επόµενη ηµέρα µε προσεκτικά βήµατα.
Ξεκίνησε µε στόχο την εξάλειψη της πλαστικής σακούλας. «Έχει περιοριστεί η χρήση κατά 70%. Ανά διαστήµατα κάνουµε ενηµερωτικές καµπάνιες, σε σχολεία και επιχειρήσεις, ώστε να ενισχύσουµε τη φιλοσοφία της µη χρήσης πλαστικού και, κυρίως, της ανακύκλωσης» υπογραµµίζει ο δήµαρχος. Σήµερα στον Χώρο Υγειονοµικής Ταφής Απορριµµάτων καταλήγει το 50% µε 60% των απορριµµάτων. «Στόχος µας είναι να φτάσουµε στο 80%» επισηµαίνει ο Πέτρος Βαφίνης.
Στο νησί ανακυκλώνονται σχεδόν όλα τα υλικά: χαρτί, γυαλί, πλαστικό, αλουµίνιο, ηλεκτρικές συσκευές, λαµπτήρες ελαστικά, τηγανέλαια, λάδια µηχανών, µπαταρίες, σκραπ κ.λπ. «Έχουµε κάνει συµβάσεις µε πιστοποιηµένες εταιρείες. Δεν έχουµε, ωστόσο, φτάσει στο επιθυµητό αποτέλεσµα. Αντιµετωπίζουµε προβλήµατα µε τη µεταφορά των υλικών. Ειδικά τα καλοκαίρια δεν βρίσκουµε εισιτήρια για τα πλοία της γραµµής. Έχουµε κοντέινερ και τα αποθηκεύουµε προσωρινά, αλλά ζοριζόµαστε. Αν ήµουν στη στεριά, θα είχα φτάσει στο 95% ανακύκλωσης» σηµειώνει ο δήµαρχος.
Το νησί πρόσφατα απέκτησε και µονάδα αφαλάτωσης, µε χαµηλή κατανάλωση ενέργειας και ελάχιστη χρήση χηµικών. Ακόµη και το νερό που περισσεύει επιστρέφει στη θάλασσα µέσω παραθαλάσσιας γεώτρησης, ώστε να φιλτράρεται.
Διαβάστε ακόμη: Ας μιλήσουμε για την «καθαρή ενέργεια» στην Ελλάδα
Η «πράσινη» πόλη της Θεσσαλίας
Τα Τρίκαλα είναι επίσης µια πόλη µε εκτεταµένο δίκτυο πεζοδρόµων και ιδιαίτερα φιλική απέναντι στο ποδήλατο. Αξίζει να σηµειωθεί πως κυκλοφορούν περισσότερα από 30.000, ενώ έχει ξεκινήσει και πρόγραµµα µε δωρεάν µετακίνηση µε ποδήλατα που ανήκουν στη δηµοτική αρχή. Επίσης, στα άµεσα σχέδια του δήµου είναι η δηµιουργία ενός πρότυπου κέντρου ΑΠΕ στον µύλο Ματσόπουλου και ενός «πράσινου» πολυλειτουργικού πάρκου στον λόφο του Προφήτη Ηλία, όπου θα δηµιουργήσει κέντρο χλωρίδας και πανίδας, µελισσοκοµίας κ.λπ. Πέρα από τα παραπάνω, υπάρχει ακόµη ένα πρόγραµµα για την παραχώρηση δηµοτικών εκτάσεων σε δηµότες, µε σκοπό την καλλιέργεια βοτάνων και αρωµατικών φυτών, σε συνεργασία µε το Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Fortune Ιουνίου που κυκλοφορεί
