Οι πρωταγωνιστές του 2017 και ο ρόλος τους στο 2018

Ο 35χρονος πρίγκιπας της Σαουδικής Αραβίας «τζόγαρε» με υψηλό ρίσκο το 2017 και σημάδεψε τις εξελίξεις στην αραβική χερσόνησο όσο κανείς άλλος. Υποδέχτηκε με τιμές τον Ντόναλντ Τραμπ στο Ριάντ και αποφάσισε να διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με το Κατάρ, κατηγορώντας τη χώρα για τη σχέση της με το Ιράν. Στη συνέχεια, και αφού ανακοίνωσε πως σκοπεύει να μεταμορφώσει τη χώρα σε ένα νέο οικονομικό και τουριστικό κέντρο, ο Σαουδάραβας διάδοχος προχώρησε στη δική του εκστρατεία κατά της διαφθοράς, συλλαμβάνοντας μέλη της βασιλικής οικογένειας, υπουργούς και επιχειρηματίες – μία εκστρατεία που ενδέχεται να αποδειχθεί τρομερά επικερδής για το βασίλειο. Λίγο πριν κλείσει το 2017, ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν ενεπλάκη και στο «θρίλερ» της παραίτησης του πρωθυπουργού του Λιβάνου, Σαάντ Χαρίρι, κίνηση που είχε ως στόχο να περιορίσει τον ρόλο της φιλικής προς το Ιράν Χεζμπολάχ στην πολιτική σκηνή της χώρας. Η επιχείρηση περιορισμού του Ιράν φαίνεται πως θα απασχολήσει και το νέο έτος τον Σαουδάραβα ηγέτη και μένει να φανεί αν η υποδοχή που είχε επιφυλάξει στον Τραμπ θα ανταμειφθεί με διπλωματική ή και στρατιωτική στήριξη.

Μεγάλος κερδισμένος της χρονιάς που έφυγε είναι αναμφισβήτητα ο ιδρυτής της Amazon, που είδε τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες να αποδίδουν και να προσθέτουν 34,2 δισ. δολάρια στον προσωπικό του λογαριασμό. Η επίδοση αυτή τον καθιστά αυτή τη στιγμή τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο, αφού η καθαρή αξία του αγγίζει σήμερα τα 99,6 δισ. δολάρια. Ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας και το 2018 δεν αναμένεται να αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα, με τη μεγαλύτερη ανησυχία του να παραμένει ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος τον στοχοποιεί συχνά εξαιτίας της δυσμενούς κριτικής που ασκεί στο πρόσωπό του η “Washington Post”, εφημερίδα που ανήκει στον Μπέζος.

Κανένας δεν απασχόλησε τόσο αρνητικά τον Τύπο το 2017 όσο ο μεγιστάνας παραγωγός του αμερικανικού κινηματογράφου, ο οποίος κατηγορείται από μεγάλο αριθμό γυναικών -μεταξύ αυτών και σημαντικών αστέρων του Χόλιγουντ- για απόπειρα και διενέργεια σεξουαλικών επιθέσεων. Η «χιονοστιβάδα» των αποκαλύψεων ξεκίνησε στις 10 Οκτωβρίου και είχε ως αποτέλεσμα ο Γουάινστιν να αποπεμφθεί, μεταξύ άλλων, από την εταιρία παραγωγής του και να τεθεί εκτός της Ακαδημίας των Όσκαρ. Ωστόσο, η σημαντικότερη παρακαταθήκη που αφήνει για τη νέα χρονιά είναι το κίνημα #MeToo που ξεκίνησε ως μορφή αντίδρασης στις αποκαλύψεις για τον Γουάινστιν και είχε ως αποτέλεσμα χιλιάδες γυναίκες σε όλο τον κόσμο να ενώσουν τη φωνή τους και τις ιστορίες σεξουαλικής παρενόχλησης που έχουν βιώσει. Το περιοδικό “Time” επέλεξε το κίνημα #MeToo ως το πρόσωπο της χρονιάς για το 2017 και η επίδρασή του, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο εξαπλώθηκε ταχύτατα σε όλο τον κόσμο, αναμένεται να παίξουν ρόλο και το 2018. 

Το 2017 υπήρξε γενναιώδορο με τον Σι Τζινπίνγκ, αφού τον τοποθέτησε στο «πάνθεον» των ισχυρών του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, το οποίο εισήγαγε με κάθε επισημότητα τη «σκέψη του Σι Τζινπίνγκ πάνω στον σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά στα πλαίσια της νέας εποχής» ως μια από τις κατευθυντήριες αρχές του καταστατικού του, τοποθετώντας τον στο ίδιο επίπεδο με τον ιδρυτή της νεότερης Κίνας, Μάο Τσετούνγκ, και παγιώνοντας την εξουσία του εντός του κόμματος. Η κινεζική οικονομία κινείται με αργούς μεν, αλλά σταθερούς ρυθμούς, και ο Κινέζος πρόεδρος τόνισε στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του ότι το 2018 θα συνεχίσει την πορεία προς «το κινεζικό όνειρο», με στόχο τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, κυρίως για τους πιο φτωχούς. Μάλιστα ο Σι έδωσε την «επίσημη υπόσχεση» να βγάλει από τη φτώχεια όλους τους συμπατριώτες του μέχρι το 2020.

Το 2016 σημαδεύτηκε από το πραξικόπημα στην Τουρκία και το 2017 οι επιπτώσεις του παρέμειναν ορατές, με τις τουρκικές αρχές να επιδίδονται σε ένα ατελείωτο «κυνήγι μαγισσών» που είχε ως αποτέλεσμα 70.000 πολίτες να οδηγηθούν στη φυλακή, και άγνωστος αριθμός ατόμων να επιλέξει τη μετανάστευση, ενώ ο Τούρκος πρόεδρος φαίνεται να ευθύνεται και για την πρόσφατη παραίτηση των δημάρχων της Άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης. Ο Ερντογάν που έχει κερδίσει έξι εκλογικές αναμετρήσεις μέσα σε 15 έτη, κατάφερε να θεμελιώσει ακόμη περισσότερο την εξουσία του την περασμένη χρονιά, χάρη στη νίκη του στο δημοψήφισμα του Απριλίου με το οποίο ενίσχυσε τις εξουσίες του προέδρου. Η τουρκική οικονομία, ωστόσο, δεν δείχνει σημάδια ανάκαμψης, την ώρα που η σχέση της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση μοιάζει να κρέμεται από μια κλωστή, με τον Τούρκο πρόεδρο να «παίζει το χαρτί» της συμφωνίας για το μεταναστευτικό όποτε η κριτική σε βάρος της Άγκυρας οξύνεται. Αλλά και η επίσκεψή του στην Αθήνα και η δημόσια αντιπαράθεσή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τη Συνθήκη της Λωζάνης θα μείνει ανεξίτηλα χαραγμένη στη μνήμη μας, δείγμα των αιτημάτων της τουρκικής ηγεσίας. Οι προβλέψεις για το τί θα κάνει ο Ερντογάν το 2018 δεν είναι εύκολες, αλλά με δεδομένη την πρόθεσή του να επεκτείνει κι άλλο την ισχύ του στην Τουρκία και να αντιμετωπίσει τις ολοένα και αυξανόμενες εθνικιστικές φωνές των πολιτικών του αντιπάλων, θα πρέπει μάλλον να αναμένουμε συνέχιση των διώξεων και κλιμάκωση της επιθετικής ρητορικής της Άγκυρας. 

Ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας έδειξε το 2017 στον υπόλοιπο πλανήτη τα «δόντια» του και επανέφερε τον εφιάλτη μιας πυρηνικής πολεμικής σύγκρουσης στο προσκήνιο. Παρά την καταδίκη της διεθνούς κοινότητας και την επιβολή νέων οικονομικών κυρώσεων, ο Κιμ δεν σταμάτησε τη δοκιμή βαλλιστικών πυραύλων, ενώ δεν χάνει ευκαιρία να απειλεί τις Ηνωμένες Πολιτείες πως θα κάνει χρήση των πυρηνικών όπλων που έχει στη διάθεσή του. Ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να τον αποκαλεί «little rocket-man», ωστόσο κανείς δε γνωρίζει αν το 2018 θα είναι η χρονιά που ο Κιμ θα «μεγαλώσει» και θα επιλέξει να «πατήσει το κουμπί». Στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του, άλλωστε, δήλωσε πως η Πιονγκγιάνγκ θα δώσει φέτος έμφαση στη μαζική παραγωγή και την επιχειρησιακή ανάπτυξη βαλλιστικών πυραύλων και πυρηνικών κεφαλών, ενώ θύμισε στον Αμερικανό πρόεδρο πως «το κουμπί βρίσκεται πάνω στο γραφείο του»…

Από την άβολη χειραψία με τον Ντόναλντ Τραμπ κατά την επίσκεψή της στον Λευκό Οίκο τον Μάρτιο, την «πύρρεια» νίκη της στις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου και τις απέλπιδες, ως τώρα, προσπάθειες σχηματισμού κυβέρνησης στο Βερολίνο, η Καγκελάριος της Γερμανίας παρέμεινε και φέτος πρωταγωνίστρια στις εξελίξεις. Σε μία περίοδο που η Γερμανία και η Ευρώπη αναζητά μια νησίδα σταθερότητας απέναντι στην άνοδο του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς, και τις προκλήσεις που θέτει η αλλαγή των ισορροπιών στη διεθνή διπλωματική «σκακιέρα», η “Mutti” διατήρησε την πολιτική ψυχραιμία της και παρέμεινε στην εξουσία, δίνοντας στη Γερμανία τον ρόλο του σοβαρού αντίβαρου απέναντι στη Ουάσινγκτον του Τραμπ. Το 2018, ωστόσο, φαίνεται πως θα είναι μια δύσκολη χρονιά για τη Μέρκελ, αφού οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως δύσκολα θα μπορέσει να σημειώσει ευρεία νίκη σε μια νέα εκλογική αναμέτρηση, ενώ και ο γερμανικός Τύπος αρχίζει να αναρωτιέται εάν θα πρέπει να σκέφτεται το ενδεχόμενο αποχώρησης από τη γερμανική εξουσία. Η ιστορία ως τώρα έχει δείξει πως η «Σιδηρά Κυρία» της Γερμανίας στέκεται όρθια στις κρίσεις. Μένει να φανεί αν θα το πετύχει και φέτος.

Το 2017 ήταν αναμφισβήτητα μια κακή χρονιά για την πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας, στης οποίας το πρόγραμμα κυριάρχησε η διευθέτηση του Brexit. Οι «ρωγμές» στη σχέση του Λονδίνου με τις Βρυξέλλες έγιναν μεγαλύτερες, με τις διαπραγματεύσεις που θα καθορίσουν τη σχέση των Άγγλων με την υπόλοιπη Ευρώπη στη μετα-Brexit εποχή να προχωρούν την ύστατη στιγμή στο επόμενο στάδιο. Η Μέι δέχεται έντονη κριτική από τον βρετανικό Τύπο, ωστόσο αυτή τη στιγμή φαντάζει ως η καλύτερη επιλογή από το κόμμα των Συντηρητικών για τη διαχείριση του «διαζυγίου» με την ΕΕ. To 2018 είναι γεμάτο προκλήσεις, με το Brexit, την προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας και την απειλή της τρομοκρατίας να είναι βέβαιο πως θα απασχολήσουν την Τερέζα Μέι, ενώ και η επικείμενη επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου στο Λονδίνο αναμένεται να αποτελέσει σημείο «τριβής» με τους πολιτικούς της αντιπάλους.