ΔΝΤ: Ποιοι σήκωσαν το βάρος της λιτότητας στην Ευρώπη
Τα ελληνικά νοικοκυριά έχασαν το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματος τους στην Ε.Ε. - Δείτε τα αντιφατικά συμπεράσματα της έκθεση του Ταμείου.
Σύμφωνα με έρευνα του ΔΝΤ για τη δημοσιονομική πολιτική και την εισοδηματική ανισότητα που δόθηκε στη δημοσιότητα υποστηρίζει πως τόσο η φορολογική πολιτική όσο και η πολιτική δαπανών μπορεί να μεταβάλλουν την κατανομή του εισοδήματος βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα.
Το Ταμείο προτείνει για την αντιμετώπιση της εισοδηματικής ανισότητας περισσότερες στοχευμένες κοινωνικές δαπάνες και μεγαλύτερη προοδευτικότητα στη φορολογία (όπως π.χ. με τη φορολογία ακινήτων), ώστε να περιορισθεί η ανάγκη για μεγάλες περικοπές στις κοινωνικές μεταβιβάσεις.
Διαβάστε ακόμη: ΥΠΟΙΚ: «Πάμε να τα βρούμε, παρά να τα σπάσουμε»
Οι αναλυτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αναφέρονται αναλυτικά στην ελληνική περίπτωση, για την οποία όπως τονίζεται στην έκθεση υπάρχουν λεπτομερή στοιχεία για τις επιπτώσεις των δημοσιονομικών μέτρων στο εισόδημα.
Όπως προκύπτει από την μελέτη, τα ελληνικά νοικοκυριά επλήγησαν από τα μέτρα λιτότητας περισσότερο από οποιαδήποτε άλλα στην Ευρώπη. Το Ταμείο αναφέρει ότι έχασαν το 11,9% του διαθέσιμου εισοδήματος τους την περίοδο 2008 – 2012, γεγονός που εξηγεί τις έντονες αντιδράσεις των Ελλήνων στα μέτρα λιτότητας.
Ακόμη σύμφωνα με την μελέτη, τα μέτρα λιτότητας την ίδια περίοδο επηρέασαν περισσότερο τα πλουσιότερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, συνεπώς η αναδιανομή εισοδήματος έγινε σε σημαντικό βαθμό υπέρ των Ελλήνων με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα.
Εξαίρεση αποτελεί το 10% των φτωχότερων Ελλήνων που έχασαν το 15% του εισοδήματος τους εξαιτίας της μείωσης του αφορολόγητου ορίου από τις 12.000 ευρώ στα 5.000 ευρώ. Ακόμη περισσότερο μειώθηκε το διαθέσιμο εισόδημα του 30% των πλουσιότερων Ελλήνων. Αναλυτικότερο το ΔΝΤ θεωρεί ότι η μείωση μισθών στο δημόσιο τομέα, οι περικοπές συντάξεων και η αύξηση της φορολογίας εισοδήματος που σημειώθηκαν στην Ελλάδα την περίοδο 2008- 2012 είχαν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της οικονομικής ανισότητας στην ελληνική κοινωνία.
Διαβάστε ακόμη: Έγκριση στην έκθεση με τις «αστοχίες» της τρόικας από το Ευρωκοινοβούλιο
«Η συνολική προοδευτικότητα της δέσμης των μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης στην Ελλάδα προσδιορίσθηκε από την προοδευτική μείωση των μισθών του δημοσίου τομέα, τις περικοπές των συντάξεων και τη φορολογία εισοδήματος.
Οι μισθοί του δημόσιου τομέα περιορίστηκαν, οι ειδικές αποζημιώσεις των δημοσίων υπαλλήλων μειώθηκαν, και ο 13ος και ο 14ος μισθός καταργήθηκαν.
Γενικότερα εξετάζοντας τα μέτρα που εφαρμόστηκαν σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Λεττονία, Ρουμανία, Εσθονία, Λιθουανία και Βρετανία, το ΔΝΤ θεωρεί πως η μείωση των μισθών στο δημόσιο τομέα περιορίζει την οικονομική ανισότητα. O λόγος είναι ότι οι «δημόσιοι υπάλληλοι διαθέτουν σημαντική μόρφωση και εξειδίκευση και αποτελούν μεγάλο μέρος της ανώτερης μεσαίας τάξης και οι περικοπές σε γενικές γραμμές είχαν επίπτωση σε εργαζόμενους με μεγαλύτερα εισοδήματα».
Ομοίως οι περικοπές μη στοχευμένων επιδομάτων μειώνουν την οικονομική ανισότητα, ενώ το αντίθετο αποτέλεσμα έχει η περικοπή επιδομάτων που δίνονται στοχευμένα σε όσους έχουν μικρότερα εισοδήματα. Οι οριζόντιες περικοπές συντάξεων αυξάνουν την οικονομική ανισότητα διότι επηρεάζουν περισσότερο όσους έχουν χαμηλότερα εισοδήματα, ενώ αν οι περικοπές περιοριστούν σε όσους παίρνουν υψηλότερες συντάξεις, τότε οι επιπτώσεις είναι πιο δίκαιες.
Τέλος η αύξηση του φόρου εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών επίσης αποδείχτηκαν, σύμφωνα πάντα με το ΔΝΤ, ότι περιορίζουν την οικονομική ανισότητα, με εξαίρεση τη μείωση του αφορολόγητου ορίου. Οι δε αυξήσεις ΦΠΑ, σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. που μελετήθηκαν, θεωρείται ότι αυξάνουν την οικονομική ανισότητα.
