Νικήτας Κωνσταντέλλος: Θέτουμε τις βάσεις για να περάσουμε στην ICAP 3.0

Εδώ και σχεδόν 60 χρόνια η ICAP έχει ως διαχρονική επιδίωξη να παρέχει σε όλα τα ενδιαφερόµενα µέρη υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφών, ευθυγραµµισµένων µε τις εξελίξεις σε όλα τα επίπεδα. Οι στόχοι του οργανισµού είναι ξεκάθαροι και στρατηγικά σχεδιασµένοι και αφορούν στην περαιτέρω βελτίωση των οικονοµικών αποτελεσµάτων, την ενίσχυση της εικόνας ως συνεργάτη επιλογής για τους πελάτες, ως εργοδότη επιλογής για τους ανθρώπους και ως κοινωνικά υπεύθυνης εταιρείας, που εφαρµόζει αποτελεσµατικά προγράµµατα ESG για το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση.

Ειδικά για το ανθρώπινο δυναµικό, η ICAP πασχίζει να βελτιώνει συνεχώς την εµπειρία των εργαζοµένων, καλλιεργώντας ειλικρινή και αµφίδροµη επικοινωνία µε τους ανθρώπους της, ενθαρρύνοντας την επαγγελµατική και προσωπική τους ανάπτυξη.

Ο επικεφαλής της ICAP, Νικήτας Κωνσταντέλλος, µιλά στο Fortune Greece για την επόµενη µέρα του οργανισµού και τους κλάδους που θα αποτελέσουν την «ατµοµηχανή» ανάπτυξης της ελληνικής οικονοµίας.

Εδώ και 15 χρόνια ηγείστε ενός εκ των κορυφαίων οργανισμών παροχής υπηρεσιών Β2Β στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ποιο ήταν το προσωπικό σας στοίχημα όταν αναλάβατε καθήκοντα;

Η ICAP ιδρύθηκε το 1964 και το µεγαλύτερο διάστηµα της πρώτης περιόδου της, που εµείς ονοµάζουµε ICAP 1.0, ήταν ουσιαστικά υπό τον έλεγχο της Alpha Bank. Μέχρι, λοιπόν, το τέλος του 2006, οπότε και εξαγοράστηκε από το SEEF Fund που διαχειρίζεται η Global Finance, κατόρθωσε να καθιερωθεί στην ελληνική αγορά ως η ηγέτιδα εταιρεία επιχειρηµατικής πληροφόρησης.

Όταν στις αρχές του 2007 πήρα την πολύ δύσκολη απόφαση να αφήσω τη θέση του Managing Partner στην KPMG Advisory, το έκανα όταν πρώτα συµφώνησα µε τον νέο µέτοχο να στοχεύσουµε σε κάτι πολύ µεγάλο και φιλόδοξο. Ξεκινήσαµε, λοιπόν, µε ενθουσιασµό τη δεύτερη περίοδο, δηλαδή την ICAP 2.0, προχωρώντας σε πλήρη µετασχηµατισµό και υλοποιώντας ένα πλάνο ταχείας ανάπτυξης µε τη δηµιουργία νέων επιχειρηµατικών µονάδων και την επέκταση στο εξωτερικό.

Τι καταφέρατε, λοιπόν, στην περίοδο ICAP 2.0; Καταλαβαίνω ότι επίκειται και ICAP 3.0;

Η ICAP 2.0 ολοκληρώνεται φέτος. Αυτά τα 15 χρόνια πετύχαµε πάρα πολλά και ανεβήκαµε πολλά επίπεδα, πενταπλασιάζοντας τα µεγέθη µας. Έτσι, από µία µεσαίου µεγέθους εταιρεία επιχειρηµατικής πληροφόρησης, µε παρουσία µόνο στην Ελλάδα και 280 άτοµα, εξελιχθήκαµε σε δύο µεγάλους οµίλους Β2Β, µε 1.100 άτοµα, συν 2.600 που εργάζονται σε πελάτες µας, σε πέντε χώρες. Όσον αφορά στα οικονοµικά µεγέθη, από έσοδα 18 εκατ. ευρώ και EBITDA 3,6 εκατ. ευρώ το 2006, οι εταιρείες ICAP αθροιστικά θα κλείσουν το 2021 µε νέο ρεκόρ εσόδων και EBITDΑ, δηλαδή 94 εκατ. ευρώ και 10,7 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα.

Από τον Ιανουάριο του 2022 αρχίζει µια νέα εποχή για την ICAP. Σχεδιάζουµε, λοιπόν, την ICAP 3.0, που θα έχει νέα εταιρικά σχήµατα, αναδιάρθρωση των εταιρειών ICAP, νέα επιχειρησιακά µοντέλα, µε έµφαση στον ψηφιακό µετασχηµατισµό, στην επιχειρηµατικότητα και στο λανσάρισµα νέων καινοτόµων υπηρεσιών.

Είµαστε ενθουσιασµένοι για το νέο ταξίδι που ξεκινάµε και απόλυτα προσηλωµένοι στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων που θέτουµε.

Τι μαθήματα δίδαξε η οικονομική κρίση και στη συνέχεια η πανδημία στους επιχειρηματικούς ηγέτες ως προς τη διαχείριση κρίσεων;

Οι Έλληνες επιχειρηµατικοί ηγέτες είναι πλέον «µπαρουτοκαπνισµένοι» και έχουν αποκτήσει µεγάλη πείρα στην αντιµετώπιση κρίσεων, αφού τα εννέα από τα τελευταία 12 χρόνια βίωσαν βαθύτατες και σύνθετες κρίσεις. Οι µεγάλες κρίσεις δηµιουργούν αβεβαιότητα, παίρνουν απρόβλεπτες διαστάσεις και µοιάζουν να µην έχουν τέλος. Οι δε προβλέψεις, ακόµα και από ειδικούς, για τη διάρκεια, την ένταση και τις πολλαπλές επιπτώσεις τέτοιων κρίσεων, είναι πολύ δύσκολες και συνήθως πέφτουν έξω.

Τα χαρίσµατα που αναδεικνύονται ως απαραίτητα για τους ηγέτες είναι οι αντοχές, η υποµονή και επιµονή, η αυτοπεποίθηση, η αισιοδοξία και η αξιοπιστία.

Όλοι διαπίστωσαν ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι και ότι τα πράγµατα µπορούν να γίνουν διαφορετικά. Γκρεµίστηκαν στερεότυπα και άλλαξε οριστικά ο τρόπος που δουλεύουµε. Η εργασία από το σπίτι θα διευρύνεται και θα επικρατήσει και µετά τη λήξη της πανδηµίας.

Όλα άλλαξαν µε µεγάλη ταχύτητα και διαµορφώνονται νέες απαιτήσεις από πελάτες, εργαζοµένους και κοινωνία.

Άµεση πρόκληση για όλες τις εταιρείες, λοιπόν, είναι οι ριζικές αλλαγές, ο ψηφιακός µετασχηµατισµός, οι επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, καθώς και στο ανθρώπινο δυναµικό και η προσαρµογή της κουλτούρας µε κατεύθυνση τη βιώσιµη ανάπτυξη και τις δράσεις ESG.

Βρισκόμαστε σε μια εποχή που ο πιστωτικός κίνδυνος αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις για τις επιχειρήσεις. Ποιος είναι, κατά τη γνώμη σας, ο ρόλος και η σημασία των Οργανισμών Πιστοληπτικής Διαβάθμισης (CRAs) στη μετα-Covid εποχή;

Τα CRAs παρέχουν ανεξάρτητες εκτιµήσεις για την πιθανότητα αθέτησης πιστωτικής ή άλλης υποχρέωσης στο µέλλον, τόσο για επιχειρήσεις και χρεόγραφα όσο και για ευρύτερες νοµικές οντότητες και κράτη. Ο ρόλος αυτός διέπεται από ιδιαίτερα απαιτητικούς ρυθµιστικούς και εποπτικούς κανονισµούς της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA), που διασφαλίζουν αποτελεσµατικότητα, διαφάνεια, διαβούλευση και λογοδοσία. Κατά συνέπεια, δεδοµένου ότι ο πιστωτικός κίνδυνος αποτελεί τον κορµό των κινδύνων που αφορούν στις οικονοµικές αποφάσεις, η συνεισφορά αντικειµενικών εκτιµήσεων από πλευράς CRAs συνεισφέρει ουσιαστικά στην ανάπτυξη υγιούς επιχειρείν, καθώς και στη σταθερότητα της οικονοµίας. Στην Ελλάδα, η ICAP, εδώ και 10 χρόνια, είναι το µοναδικό CRA και έχει αποδώσει αξιολογήσεις για 6.000 επιχειρήσεις µε ενεργητικό 200 δισ. ευρώ. Επιπλέον, τα δύο τελευταία χρόνια έχει αξιολογήσει συναλλαγές τιτλοποιήσεων δανείων που υπερβαίνουν τα 20 δισ. ευρώ.

Ιδιαίτερα για τα επόµενα χρόνια, που το ζητούµενο είναι η προσέλκυση επενδύσεων, τα CRAs θα παίξουν καθοριστικό ρόλο, αφού η πιστοληπτική αξιολόγηση αποτελεί τον κορµό στην αξιολόγηση κάθε επένδυσης, υπό την έννοια ότι συνδυάζει κάθε πτυχή του επενδυτικού σχεδίου για να προσδιορίσει την πιθανότητα αθέτησης υποχρέωσης.

Από τις κλαδικές μελέτες που συστηματικά διενεργείτε, ποιοι κλάδοι πιστεύετε ότι θα αποτελέσουν την «ατμομηχανή» της προσδοκώμενης ανάπτυξης της οικονομίας;

Οι τρεις κλάδοι που ξεχωρίζουν για τη δυναµική και τη σηµαντική συνεισφορά τους στο ΑΕΠ της χώρας µας είναι ο ευρύτερος τοµέας του Τουρισµού, ο οποίος µέσα από τα πολλαπλασιαστικά του οφέλη συµπαρασύρει προς την ανάπτυξη και λοιπούς κλάδους της ελληνικής οικονοµίας, ο αγροτικός τοµέας και κατ’ επέκταση η βιοµηχανία τροφίµων και ποτών, που παρουσιάζει σηµαντική εξαγωγική δραστηριότητα, καθώς και ο κλάδος των ακινήτων – κατασκευών, που µπορεί να αποτελέσει την κινητήρια δύναµη για την ανάκαµψη της ελληνικής οικονοµίας.

Αναλυτικότερα, ο Τουρισµός θα συνεχίσει να αποτελεί την «ατµοµηχανή» της ελληνικής οικονοµίας, καθώς η συνεισφορά του στη διαµόρφωση του ΑΕΠ ανήλθε σε 12,5% το 2019. H συµµετοχή του στη συνολική απασχόληση ανέρχεται στο 22%. Με τις επιδόσεις αυτές, ο ελληνικός Τουρισµός, µέσα από τα πολλαπλασιαστικά του οφέλη, αναµφισβήτητα συντελεί και θα εξακολουθήσει να συµβάλλει και µετά την Covid-19 στη βιώσιµη ανάπτυξη της ελληνικής οικονοµίας, συµπαρασύροντας και άλλους κλάδους, όπως οι µεταφορές, η εστίαση, το λιανεµπόριο κ.ά.

Ο αγροτικός τοµέας, µε συµµετοχή πάνω από 6 δισ. ευρώ τα τελευταία χρόνια και ποσοστό που πλησιάζει το 4%, παρουσιάζει σηµαντικές προοπτικές εξέλιξης. Η βιοµηχανία τροφίµων και ποτών θεωρείται ένας ιδιαίτερα δυναµικός και ανταγωνιστικός κλάδος, ο οποίος εµφανίζει αξιόλογη εξωστρέφεια.  Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι οι συνολικές εξαγωγές τροφίµων, ποτών και λοιπών αγροτικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 12% το 2020 σε σχέση µε το 2019, σε µια τόσο δύσκολη χρονιά, συµµετέχοντας κατά 22% στις συνολικές εξαγωγές της Ελλάδος.

Επίσης, δεν πρέπει να ξεφύγει από το βλέµµα µας ο κλάδος των ακινήτων και των κατασκευών, ένας τοµέας που παρουσιάζει ανάκαµψη από το 2018 και µετά.  Παρά την κρίση της πανδηµίας, οι επενδύσεις σε κατοικίες αυξήθηκαν κατά 15% το 2020 και οι επενδύσεις σε λοιπές κατασκευές που περιλαµβάνουν και τα µεγάλα έργα σηµείωσαν άνοδο κατά 9% συγκριτικά µε το 2019.

Τα επόµενα χρόνια αναµένονται µεγάλα δηµόσια έργα (δρόµοι, µετρό κ.ά.), έργα ΣΔΙΤ, µε έµφαση στη διαχείριση απορριµµάτων, αλλά και ιδιωτικά, µε το εµβληµατικό έργο του Ελληνικού που υπολογίζεται στα οκτώ δισ. ευρώ και πρόκειται να δηµιουργήσει 70.000 θέσεις εργασίας, να κατέχει τη δεσπόζουσα θέση. Παρελκόµενος κλάδος που θα ωφεληθεί θα είναι και ο κλάδος των δοµικών υλικών, λόγω της µεγάλης ζήτησης που θα δηµιουργηθεί.

Κλάδοι που επίσης αναµένεται να πρωταγωνιστήσουν είναι αυτός της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών, µε µεγάλες επενδύσεις στο 5G, και ο κλάδος της ενέργειας, µε ανάγκες για επενδύσεις 50 δισ. ευρώ την επόµενη δεκαετία, τη στιγµή που η απολιγνιτοποίηση και η κοινοτική οδηγία για αύξηση της παραγωγής από ΑΠΕ στο 32% του συνόλου πιέζουν για αυτές τις επενδύσεις.

Τέλος, ο τραπεζικός, που ήταν ο αδύναµος κρίκος της οικονοµίας τα τελευταία χρόνια, µε τη δραστική µείωση των «κόκκινων» δανείων και τα χρήµατα του Ταµείου Ανάκαµψης, που θα περάσουν αναγκαστικά µέσα από τις Τράπεζες, έχουν σηµαντικό πεδίο αύξησης χορηγήσεων µε µικρότερο ρίσκο και, συνεπώς, αξιόλογη ανάπτυξη.

Κλείνοντας, πόσο αισιόδοξος είστε για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας και ανάπτυξης;

Είµαι αισιόδοξος για το µέλλον της ελληνικής οικονοµίας, πάντα βέβαια µε την επιφύλαξη να µην έχουµε απρόβλεπτες, εξωγενείς σοβαρές αρνητικές εξελίξεις. Το σίγουρο, όµως, είναι ότι ξεκινάµε µε καλύτερες συνθήκες από ό,τι τα προηγούµενα 12 χρόνια.

Με τους προβλεπόµενους ρυθµούς αύξησης του ΑΕΠ για το 2021 (6,5% – 7,2%) και το 2022 (4,5% – 5%) και λαµβάνοντας υπόψη ότι το 2020 είχαµε µείωση του ΑΕΠ κατά 8,2%, υπολογίζουµε ότι στο τέλος του 2022 θα έχουµε ΑΕΠ περίπου 3% µεγαλύτερο από εκείνο του 2019.

Το πολύ σηµαντικό, όµως, είναι ότι η Ελλάδα προβλέπεται να αναπτύσσεται µε ρυθµούς 3% κατά µέσο όρο τον χρόνο για τα επόµενα 10 χρόνια. Σε αυτό θεωρώ ότι θα συµβάλει πολύ η στήριξη της χώρας µας µε 72 δισ. ευρώ από το Ταµείο Ανάκαµψης (31 δισ. ευρώ µέχρι το 2016) και από άλλα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταµεία (41 δισ. ευρώ).

Big number

Η ICAP εδώ και 10 χρόνια είναι το μοναδικό CRA και έχει αποδώσει αξιολογήσεις για 6.000 επιχειρήσεις με ενεργητικό 200 δισ. ευρώ.

By the numbers

• 5 χώρες δραστηριοποίησης
• 7.000 πελάτες
• 1.100 εργαζόµενοι
• 2.600 outsourced εργαζόµενοι
• Αθροιστικά οι εταιρείες ICAP θα κλείσουν το 2021 µε έσοδα 94 εκατ. ευρώ

*Η συνέντευξη δημοσιεύεται στο νέο τεύχος του Fortune που κυκλοφορεί την Τρίτη 28 Δεκεμβρίου.