Κλιμάκωση ΗΠΑ – Ιράν εκτοξεύει το πετρέλαιο – Στρατιωτικές απειλές και διπλωματικό θρίλερ
Απότομη άνοδο την Τετάρτη 11/6 σημείωσαν οι τιμές του πετρελαίου, καθώς το Πεντάγωνο έδωσε εντολή για αποχώρηση οικογενειών στρατιωτικών από περιοχές της Μέσης Ανατολής, εν μέσω ανησυχιών για κλιμάκωση της έντασης μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν.
Το Brent, ο διεθνής δείκτης αναφοράς του πετρελαίου, εκτινάχθηκε κατά 5% σε σχέση με το κλείσιμο της Τρίτης, φθάνοντας τα 70 δολάρια το βαρέλι κατά τη διάρκεια των απογευματινών συναλλαγών στη Νέα Υόρκη. Το αμερικανικό αργό West Texas Intermediate (WTI) κατέγραψε παρόμοια άνοδο, φθάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο.
Η άνοδος στις τιμές του αργού κατεγράφη λίγες ώρες μετά τη δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ ότι είναι πλέον «λιγότερο αισιόδοξος» για την επίτευξη μιας πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν, παρά τις συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών φέτος.
Το βράδυ της Τετάρτης, ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιβεβαίωσε την αποχώρηση μη απαραίτητου προσωπικού από τη Μέση Ανατολή. «Μετακινούνται επειδή είναι επικίνδυνη περιοχή και θα δούμε τι θα γίνει», δήλωσε στους δημοσιογράφους.
«Δεν μπορούν να αποκτήσουν πυρηνικό όπλο, πολύ απλά», πρόσθεσε ο πρόεδρος, αναφερόμενος στο Ιράν.
Οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει ότι θα εξετάσουν στρατιωτικές επιλογές για να αποτρέψουν την Τεχεράνη από την απόκτηση πυρηνικού όπλου σε περίπτωση αποτυχίας της διπλωματίας. Το Ισραήλ έχει επίσης πιέσει για στρατιωτικά πλήγματα κατά του Ιράν, θεωρώντας ότι η Ισλαμική Δημοκρατία βρίσκεται στην πιο ευάλωτη θέση εδώ και δεκαετίες και ότι παρουσιάζεται μια ευκαιρία για επίθεση.
Ο υπουργός Άμυνας του Ιράν δήλωσε την Τετάρτη ότι η χώρα του θα πλήξει αμερικανικούς στρατιωτικούς στόχους στην περιοχή ως απάντηση σε οποιαδήποτε επίθεση «χωρίς δισταγμό», με δηλώσεις που αναστάτωσαν τις ενεργειακές αγορές.
«Το αργό πετρέλαιο αντέδρασε προφανώς στις ειδήσεις από τη Μέση Ανατολή», ανέφερε ένας μεσίτης πετρελαίου με έδρα το Λονδίνο.
Την Πέμπτη λήγει η 60ήμερη διορία που έθεσε ο Τραμπ στο Ιράν για την επίτευξη νέας πυρηνικής συμφωνίας. Η Τεχεράνη δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι θα υπάρξει έκτος γύρος συνομιλιών την Κυριακή, αν και αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί από τις ΗΠΑ ή το Ομάν, το οποίο διαμεσολαβεί στις διαπραγματεύσεις.
Εκκένωση
Η εθελοντική αποχώρηση μελών οικογενειών Αμερικανών στρατιωτικών από περιοχές της Μέσης Ανατολής εγκρίθηκε από τον υπουργό Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο του υπουργείου Άμυνας. «Η ασφάλεια των στρατιωτών μας και των οικογενειών τους παραμένει η ύψιστη προτεραιότητά μας και η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ (Centcom) παρακολουθεί την κλιμακούμενη ένταση στη Μέση Ανατολή», δήλωσε ο αξιωματούχος. Η Centcom είναι υπεύθυνη για στρατιωτικές επιχειρήσεις σε ολόκληρη την περιοχή.
Αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφερε ότι οι ΗΠΑ επέλεξαν να «μειώσουν την παρουσία της Αποστολής μας στο Ιράκ», σημειώνοντας ότι «επανεξετάζουν συνεχώς τη σύνθεση του προσωπικού σε όλες τις πρεσβείες μας».
Το Γραφείο Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων του Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού της Βρετανίας δήλωσε νωρίτερα την Τετάρτη ότι «έχει ενημερωθεί για αυξημένες εντάσεις στην περιοχή, οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν σε κλιμάκωση στρατιωτικής δραστηριότητας με άμεσο αντίκτυπο στους ναυτικούς».
Δεν ήταν σαφές τι ακριβώς οδήγησε τις ΗΠΑ να εγκρίνουν την εθελοντική αποχώρηση των εξαρτώμενων μελών στρατιωτικών. Αξιωματούχος της βρετανικής κυβέρνησης ανέφερε ότι η χώρα του δεν ακολουθεί το παράδειγμα των ΗΠΑ όσον αφορά τις δικές της δυνάμεις στην περιοχή, αλλά παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις.
Η άνοδος του Brent την Τετάρτη αποτελεί «υπερβολική αντίδραση που δείχνει ότι η αγορά είναι ελλειμματική και γεμάτη ανησυχία», δήλωσε ο Χόρχε Μοντεπέκε, διευθύνων σύμβουλος της Onyx Capital, εταιρείας παροχής ρευστότητας σε παράγωγα πετρελαίου. Μια «short» θέση αποτελεί στοίχημα ότι η τιμή του πετρελαίου θα μειωθεί.
Η κυβέρνηση Τραμπ βρίσκεται εν τω μέσω συνομιλιών με το Ιράν, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για τον περιορισμό του διευρυμένου πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης και την επίλυση της μακροχρόνιας αντιπαράθεσης με την Ισλαμική Δημοκρατία.
Το Ιράν αντέδρασε αρνητικά σε αμερικανική πρόταση για μια ενδιάμεση συμφωνία, καθώς ο Τραμπ πιέζει την Τεχεράνη να εγκαταλείψει το εγχώριο πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου.
Η Τεχεράνη, η οποία έχει δηλώσει ότι θα υποβάλει αντιπρόταση, επιμένει πως αυτό αποτελεί κόκκινη γραμμή, υπογραμμίζοντας ότι έχει το δικαίωμα να εμπλουτίζει ουράνιο ως υπογράφουσα το σύμφωνο μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων (NPT).
Ο Τραμπ δήλωσε στην εφημερίδα New York Post την Τετάρτη ότι είναι «λιγότερο αισιόδοξος τώρα για την επίτευξη συμφωνίας», αν και επανέλαβε ότι προτιμά μια συμφωνία από μια στρατιωτική επέμβαση.
Ο υπουργός Άμυνας του Ιράν, Αζίζ Νασιρζαντέχ, δήλωσε την Τετάρτη σε δημοσιογράφους ότι «αν μας επιβληθεί σύγκρουση… όλες οι αμερικανικές βάσεις είναι εντός της εμβέλειάς μας και θα τις στοχεύσουμε χωρίς δισταγμό, ακόμη και σε χώρες που τις φιλοξενούν».
Ωστόσο, δυτικοί διπλωμάτες αναφέρουν ότι η Τεχεράνη επιδιώκει να αποφύγει μια στρατιωτική σύγκρουση και επιθυμεί την επιτυχία των διαπραγματεύσεων ώστε να εξασφαλίσει άρση των κυρώσεων και να ενισχύσει την καταπονημένη οικονομία της.
Η Χελίμα Κροφτ, πρώην αναλύτρια της CIA και νυν στέλεχος της RBC Capital Markets, δήλωσε ότι η αποχώρηση μη απαραίτητου προσωπικού των ΗΠΑ από την περιοχή αυξάνει τις γεωπολιτικές εντάσεις.
«Αν και δεν πρόκειται για εντολή πλήρους εκκένωσης, τέτοιες αποφάσεις δεν λαμβάνονται συνήθως ελαφρά τη καρδία και περιλαμβάνουν σημαντική αξιολόγηση πληροφοριών», δήλωσε η Κροφτ. «Αυτό ενισχύει το ενδεχόμενο αυξημένου επιπέδου απειλής στην περιοχή».
