Η Ελλάδα στον πυρήνα του νέου ενεργειακού χάρτη της Ευρώπης – Το deal που αλλάζει τα δεδομένα
- Η ExxonMobil αποκτά το 60% του Μπλοκ 2 και αναλαμβάνει διαχειρίστρια του έργου.
- Παρουσία Αμερικανών υπουργών και κυβερνητικών αξιωματούχων στην υπογραφή στο Ζάππειο.
- Πρώτη ερευνητική γεώτρηση στην Ελλάδα έπειτα από τέσσερις δεκαετίες.
- Το έργο εντάσσεται στη στρατηγική ενεργειακής απεξάρτησης της Ευρώπης.
- Σημαντικό βήμα για την ανάδειξη της χώρας σε κόμβο μεταφοράς φυσικού αερίου.
Πολλαπλά οφέλη για την ελληνική οικονομία και την ενεργειακή πολιτική σηματοδοτεί η νέα συμφωνία ανάμεσα στην ExxonMobil, τη HELLENiQ Energy και την Energean για την έναρξη εξόρυξης υδρογονανθράκων στο Μπλοκ 2, στο βορειοδυτικό Ιόνιο. Πρόκειται για μια στρατηγική επένδυση που επαναφέρει τη χώρα δυναμικά στον χάρτη των εξορύξεων, σχεδόν σαράντα χρόνια μετά τις τελευταίες ερευνητικές γεωτρήσεις.
Οι υπογραφές έπεσαν στο Ζάππειο, παρουσία Αμερικανών υπουργών και ανώτατων κυβερνητικών αξιωματούχων, επιβεβαιώνοντας τη στενή συνεργασία Αθήνας – Ουάσιγκτον στον τομέα της ενέργειας. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε τη συμφωνία «πράξη ευθύνης και προοπτικής», υπογραμμίζοντας ότι «η Ελλάδα αξιοποιεί με σχέδιο και όραμα τον εθνικό της πλούτο».
Η Ελλάδα σε νέο ενεργειακό ρόλο
Σύμφωνα με τον διπλωματικό συντάκτη του ΕΡΤ News Νίκο Μελέτη, ο μεγάλος στόχος της Ευρώπης παραμένει η απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, με την Ελλάδα να αποκτά πλέον κομβική θέση στον Κάθετο Διάδρομο μεταφοράς ενέργειας προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Οι πύλες εισόδου της Ρεβυθούσας και της Αλεξανδρούπολης αναμένεται να υποδέχονται αυξημένα φορτία LNG – όχι μόνο αμερικανικής προέλευσης – που θα διοχετεύονται μέσω των ενεργειακών διασυνδέσεων των Βαλκανίων. Έτσι, η χώρα ενισχύει το προφίλ της ως σταθερού διαμετακομιστικού κόμβου για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Η συμφωνία και οι δηλώσεις
Η ExxonMobil εισέρχεται στο κοινοπρακτικό σχήμα με ποσοστό 60%, ενώ η HELLENiQ Energy και η Energean μοιράζονται το υπόλοιπο 40%.
Ο Αντιπρόεδρος Παγκόσμιας Έρευνας της ExxonMobil, Τζον Άντριλ, δήλωσε ότι η εταιρεία «επεκτείνει το ερευνητικό της αποτύπωμα στην Ελλάδα, με στόχο την πρώτη γεώτρηση έως το 2027».
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου σημείωσε ότι «η Ελλάδα επιστρέφει δυναμικά στον χάρτη των εξορύξεων», ενώ ο Αμερικανός Υπουργός Ενέργειας Κρις Ράιτ χαρακτήρισε «εξαιρετικά συναρπαστική» την προοπτική της πρώτης υπεράκτιας γεώτρησης στην Ελλάδα μετά από πέντε δεκαετίες.
Η Αμερικανίδα αξιωματούχος Κίμπερλι Γκίλφοϊλ πρόσθεσε πως «η ενεργειακή κυριαρχία της Ελλάδας είναι αναπόσπαστο στοιχείο της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο».
Το ιστορικό των ερευνών
Το Μπλοκ 2 βρίσκεται στο Ιόνιο Πέλαγος, 30 χιλιόμετρα δυτικά της Κέρκυρας, με έκταση 2.422 τετρ. χιλ. και βάθη από 500 έως 1.500 μέτρα. Η αρχική παραχώρηση έγινε το 2018 σε Total, Edison και ΕΛΠΕ, ενώ στη συνέχεια η Energean Hellas απέκτησε σταδιακά το 75%, με το υπόλοιπο 25% να ανήκει στη HELLENiQ Upstream.
Το 2022 ολοκληρώθηκε με επιτυχία η τρισδιάστατη σεισμογραφική έρευνα από το ερευνητικό σκάφος Ramform Hyperion, υπό την εποπτεία της ΕΔΕΥΕΠ, με αυστηρή περιβαλλοντική παρακολούθηση. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν πιθανότητες 15%–18% για αξιοποιήσιμο κοίτασμα, γεγονός που ενισχύει τις προσδοκίες για εγχώρια παραγωγή φυσικού αερίου.
Νέα ενεργειακά deal και διατλαντική συνεργασία
Η ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας–ΗΠΑ ενισχύεται περαιτέρω, με την επανενεργοποίηση της τετραμερούς 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, ΗΠΑ), η οποία εστιάζει σε περιφερειακά ενεργειακά ζητήματα.
Σύμφωνα με τον Στ. Παπασταύρου, το πρώτο εξάμηνο του 2026 θα πραγματοποιηθεί νέα συνάντηση στην Ουάσιγκτον για τη συγκεκριμένη συμμαχία.
Παράλληλα, την Παρασκευή αναμένονται δύο ακόμη σημαντικές συμφωνίες:
- Η πρώτη αφορά κοινοπραξία ελληνικών και αμερικανικών ομίλων με αναπτυξιακή τράπεζα των ΗΠΑ για μακροχρόνια συμβόλαια μεταφοράς LNG.
- Η δεύτερη αφορά τον ΔΕΣΦΑ, που θα συμφωνήσει με την αμερικανική πλευρά τη χρήση του Κάθετου Διαδρόμου, ο οποίος διακλαδώνεται σε τρία τμήματα για τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Η Ελλάδα ως ενεργειακός κόμβος της Ευρώπης
Η συμφωνία στο Ιόνιο χαρακτηρίστηκε «ιστορική» τόσο από την ελληνική όσο και από την αμερικανική πλευρά. Η Ελλάδα καθίσταται κομβικό σημείο εισόδου του LNG στην Ευρώπη, αντικαθιστώντας σταδιακά το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ο απεσταλμένος του Προέδρου των ΗΠΑ Κρις Ράιτ δήλωσε ότι «ο Πρόεδρος Τραμπ βλέπει στην Ελλάδα έναν βασικό εταίρο για την ενεργειακή ασφάλεια και την οικονομική ευημερία».
Τα στοιχεία αποδεικνύουν τη ραγδαία πρόοδο:
- Οι εισαγωγές αμερικανικού LNG στην Ελλάδα αυξήθηκαν από λιγότερες από 5 τεραβατώρες το 2019 σε 20 τεραβατώρες το πρώτο οκτάμηνο του 2025.
- Οι εισροές φυσικού αερίου στη χώρα από 6 δισ. κυβικά μέτρα το 2020 εκτινάχθηκαν σε 17 δισ. το 2024, ενώ οι εκροές προς γειτονικές χώρες έφτασαν τα 11 δισ. κυβικά μέτρα.
Όπως σημείωσε ο Νταγκ Μπέργκαμ, «ο Κάθετος Διάδρομος δεν είναι απλώς ένα τεχνικό έργο, αλλά μια ευκαιρία για εκατομμύρια πολίτες της Ανατολικής Ευρώπης να αποκτήσουν ενεργειακή αυτοδιάθεση».
Ελλάδα, ΗΠΑ, Κύπρος και Ισραήλ δεσμεύονται για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας στην Αν. Μεσόγειο
Κοινή δήλωση εξέδωσαν οι κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ μετά την Υπουργική Σύνοδο Ενέργειας 3+1, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι υπουργοί υπογράμμισαν τη σημασία των περιφερειακών έργων ενεργειακής διασύνδεσης, τόσο αυτών που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, όσο και εκείνων που σχεδιάζονται στο πλαίσιο του διαδρόμου Ινδίας -Μέσης Ανατολής- Ευρώπης.
Σε αυτά που βρίσκονται σε εξέλιξη θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται και η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου και Ισραήλ.
Οι υπουργοί συμφώνησαν να αξιοποιηθεί το σχήμα για την διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών της περιοχής.
Θα συνεδριάσουν ξανά στο δεύτερο τρίμηνο του 2026 στις ΗΠΑ για την εμβάθυνση της συνεργασίας τους.
Ακολουθεί η κοινή δήλωση των Κυβερνήσεων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Ελλάδας και του Ισραήλ με την ευκαιρία της σημερινής Υπουργικής Συνόδου Ενέργειας 3+1:
«Οι Υπουργοί Ενέργειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Ελλάδας, του Κράτους του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και οι συμπρόεδροι του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας των Ηνωμένων Πολιτειών, συναντήθηκαν σήμερα για να επαναβεβαιώσουν τη κοινή τους δέσμευση στην προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της λειτουργίας του Κέντρου Ενέργειας Ανατολικής Μεσογείου, ως βασικού παράγοντα για τη στρατηγική σταθερότητα και ανθεκτικότητα της περιοχής.
Οι Υπουργοί επαναβεβαίωσαν τη στήριξή τους σε ευρύτερα έργα περιφερειακής διασυνδεσιμότητας, τόσο σε αυτά που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη όσο και σε μελλοντικά, στο πλαίσιο του Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης· στην ανάπτυξη της ενέργειας· και στη συνεργασία για την προστασία των ενεργειακών υποδομών.
Επιπλέον, δεσμεύτηκαν να αξιοποιήσουν το σχήμα 3+1 για την υποστήριξη του στόχου διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών της περιοχής, μειώνοντας την εξάρτηση από κακόβουλους παράγοντες και ενισχύοντας τη συνδεσιμότητα μεταξύ ομοφρόνων περιφερειακών εταίρων. Καταδίκασαν τις ρωσικές προσπάθειες να παρακάμψουν τις κυρώσεις στο πετρέλαιο και να χρηματοδοτήσουν τη συνεχιζόμενη πολεμική επίθεση κατά της Ουκρανίας.
Οι Υπουργοί επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για συνεργασία σε έργα ενεργειακών υποδομών Ευρώπης-Ισραήλ. Οι Υπουργοί στοχεύουν να συνέλθουν εκ νέου στην Ουάσιγκτον, D.C., κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2026, για να προωθήσουν περαιτέρω τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας μεταξύ των χωρών τους στο πλαίσιο του Ανατολικομεσογειακού Διαλόγου Ενέργειας 3+1».
