Κίνα: «Κουπόνια γάμου» σε νεόνυμφους – Mάχη με το δημογραφικό ρολόι

• Η πόλη Νίνγκμπο προσφέρει σε ζευγάρια που παντρεύονται μέχρι το τέλος του έτους οκτώ «κουπόνια γάμου» συνολικής αξίας 1.000 γουάν.
• Παρόμοιες οικονομικές ενισχύσεις, από μετρητά έως συνδυαστικά επιδόματα γάμου και γέννας, εφαρμόζονται σε πολλές πόλεις και χωριά, καθώς οι γάμοι στην Κίνα μειώθηκαν κατά περίπου 20% το 2024.
• Παρά την προσωρινή ανάκαμψη σε ορισμένες περιοχές, ειδικοί προειδοποιούν ότι τα κουπόνια και τα μπόνους δεν αρκούν για να αντιστρέψουν βαθιές κοινωνικές και οικονομικές τάσεις, αν δεν συνοδευτούν από ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις.

Η Κίνα κλιμακώνει τις προσπάθειές της να ανακόψει την πτώση των γάμων και των γεννήσεων, δοκιμάζοντας ένα ολοένα πιο σύνθετο μίγμα οικονομικών κινήτρων, θεσμικών διευκολύνσεων και συμβολικών παρεμβάσεων σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Στο επίκεντρο της νέας φάσης βρίσκονται τα «κουπόνια γάμου» για νεόνυμφα ζευγάρια, αλλά και γενναιόδωρες επιδοτήσεις, επεκταμένες άδειες γάμου–μητρότητας και μια προσπάθεια αλλαγής της κουλτούρας γύρω από τον γάμο και την τεκνοποίηση.

Κουπόνια κατανάλωσης για νεόνυμφους

Στην ανατολική πόλη Νίνγκμπο, οι τοπικές αρχές εισάγουν ένα στοχευμένο πρόγραμμα κουπονιών για ζευγάρια που καταχωρίζουν τον γάμο τους μεταξύ 28 Οκτωβρίου και τέλους του έτους. Κάθε ζευγάρι που πληροί τα κριτήρια λαμβάνει οκτώ «κουπόνια κατανάλωσης γάμου», συνολικής αξίας 1.000 γουάν, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για υπηρεσίες όπως φωτογράφηση γάμου, διοργάνωση δεξιώσεων, διαμονή σε ξενοδοχεία, εστίαση και άλλα συναφή έξοδα. Τα κουπόνια είναι περιορισμένα και διατίθενται με σειρά προτεραιότητας.

Τα μέτρα αυτά δεν στοχεύουν μόνο στο να μειώσουν το άμεσο κόστος του γάμου, αλλά και στο να τονώσουν τη «wedding economy» – ένα οικοσύστημα μικρομεσαίων επιχειρήσεων που περιλαμβάνει από φωτογράφους και event planners μέχρι ξενοδοχεία και καταστήματα λιανικής.

Από τις μικρές πόλεις στα μεγάλα σχέδια

Η Νίνγκμπο δεν αποτελεί μεμονωμένη περίπτωση, αλλά μέρος ενός ευρύτερου παζλ τοπικών πρωτοβουλιών. Σε πόλεις της επαρχίας Zhejiang, όπως Χανγκζού, Σαοσίνγκ και Τζινχούα, εφαρμόζονται παρόμοια προγράμματα κουπονιών ή «κόκκινων φακέλων» σε μετρητά για όσους παντρεύονται. Σε άλλες περιοχές, όπως το Λυλιάνγκ στην επαρχία Σανσί, οι νεόνυμφοι λαμβάνουν απευθείας χρηματική ενίσχυση της τάξης των 1.500 γουάν τη στιγμή της καταχώρισης του γάμου, ποσό που αντιστοιχεί σε σημαντικό μέρος ενός μέσου μισθού για πολλούς κατοίκους.

Ακόμη πιο επιθετικά είναι τα μέτρα σε ορισμένα χωριά της επαρχίας Γκουανγκντόνγκ, όπου συνδυαστικά επιδόματα γάμου και γέννας μπορούν να φτάσουν έως και τις 200.000 γουάν για ζευγάρια που είναι μέτοχοι του χωριού. Σε τέτοια προγράμματα, τα ζευγάρια λαμβάνουν ένα μπόνους όταν παντρεύονται και επιπλέον επιδοτήσεις όταν αποκτούν το πρώτο, δεύτερο ή τρίτο παιδί, με προϋπόθεση συχνά τη διατήρηση του γάμου για προκαθορισμένο χρονικό διάστημα.

Η βαθιά δημογραφική ανησυχία

Οι πολιτικές αυτές γεννήθηκαν μέσα από ένα έντονο αίσθημα δημογραφικού κατεπείγοντος. Οι καταχωρίσεις γάμου έπεσαν περίπου κατά 20% το 2024, στα 6,1 εκατομμύρια ζευγάρια – ιστορικό χαμηλό για τη σύγχρονη Κίνα. Η μείωση των γάμων μεταφράζεται, με κάποια χρονική υστέρηση, σε ακόμη χαμηλότερες γεννήσεις, σε μια χώρα που ήδη βλέπει τον πληθυσμό της να μειώνεται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά και τον μέσο όρο ηλικίας να αυξάνεται.

Οι αιτίες που ωθούν τους νέους μακριά από τον γάμο είναι πολυεπίπεδες: υψηλό κόστος στέγασης, ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις, ολοένα και πιο ακριβή φροντίδα παιδιών και εκπαιδευτικό σύστημα υψηλής πίεσης, αβέβαιες προοπτικές απασχόλησης και μισθών, αλλά και μια αλλαγή στις αξίες, με πολλές νέες γυναίκες και άνδρες να προτιμούν την επαγγελματική και προσωπική τους αυτονομία από τον παραδοσιακό οικογενειακό ρόλο. Παράλληλα, η κληρονομιά της πολιτικής του ενός παιδιού, που ίσχυσε από το 1980 έως το 2015, έχει αφήσει βαθιές κοινωνικές και ψυχολογικές ρίζες.

Θεσμικές διευκολύνσεις και «μαθήματα αγάπης»

Πέρα από τα οικονομικά κίνητρα, η κεντρική κυβέρνηση προσπαθεί να κάνει και τον ίδιο τον γάμο διοικητικά πιο εύκολο. Σε πολλές επαρχίες, οι διαδικασίες καταχώρισης έχουν απλοποιηθεί: λιγότερα δικαιολογητικά, δυνατότητα εγγραφής εκτός τόπου καταγωγής, ψηφιακές υπηρεσίες και συνολικός χρόνος ολοκλήρωσης που συχνά δεν ξεπερνά τα δέκα λεπτά. Στόχος είναι να εξαλειφθούν τα διοικητικά εμπόδια και να σταλεί το μήνυμα ότι το κράτος «διευκολύνει» και δεν επιβαρύνει όσους θέλουν να παντρευτούν.

Παράλληλα, επαρχίες όπως η Σιτσουάν προτείνουν γενναία επέκταση της άδειας γάμου – ακόμη και έως 25 ημέρες – και της άδειας μητρότητας, μαζί με επιπλέον ημέρες πατρότητας, ώστε να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον πιο φιλικό για ζευγάρια που αποφασίζουν να κάνουν παιδιά. Σε επίπεδο εκπαίδευσης, τα πανεπιστήμια και τα κολέγια ενθαρρύνονται να προσφέρουν «μαθήματα αγάπης» και σχέσεων, με στόχο να διαμορφωθούν πιο θετικές στάσεις απέναντι στον γάμο και την οικογένεια στη νέα γενιά.

Αποδοτικότητα και όρια των κινήτρων

Παρά το γεγονός ότι σε ορισμένες περιοχές καταγράφεται μια μικρή ανάκαμψη στους γάμους το 2025 –σε ποσοστό περίπου 8,5% στα τρία πρώτα τρίμηνα, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις– οι περισσότεροι δημογράφοι και κοινωνιολόγοι παραμένουν επιφυλακτικοί ως προς το αν τα οικονομικά κίνητρα αρκούν για να αντιστρέψουν μακροχρόνιες κοινωνικές τάσεις.

Τα κουπόνια των 1.000 γουάν ή τα επιδόματα των 1.500 γουάν, αν και σημαντικά για πολλά νοικοκυριά, καλύπτουν μόνο ένα μικρό μέρος του συνολικού κόστους ζωής και ανατροφής παιδιών, ιδιαίτερα σε μεγάλα αστικά κέντρα. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις, ζευγάρια δηλώνουν ότι θα παντρεύονταν ούτως ή άλλως και απλώς επισπεύδουν την τελετή για να επωφεληθούν από το πρόγραμμα, κάτι που περιορίζει το πραγματικό, επιπρόσθετο αποτέλεσμα των μέτρων.

Επιπλέον, οι βαθύτερες αιτίες της «κρίσης γάμου» –όπως η σύγκρουση μεταξύ παραδοσιακών οικογενειακών προσδοκιών και σύγχρονων φιλοδοξιών, η ανισότητα φύλων και οι πιέσεις στον χώρο εργασίας– δεν αντιμετωπίζονται εύκολα με οικονομικά μπόνους. Γι’ αυτό, πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι τα κουπόνια και οι επιδοτήσεις πρέπει να συνοδευτούν από πιο δομικές μεταρρυθμίσεις: προσβάσιμες υποδομές φροντίδας παιδιών, στήριξη των εργαζόμενων γονέων, πολιτικές ισότητας στις ευκαιρίες για γυναίκες και άνδρες και πιο προβλέψιμο οικονομικό περιβάλλον για τους νέους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Online αγορές από Κίνα: Τι σημαίνει για Temu – Shein και καταναλωτές το «φρένο» της ΕΕ
• Ράλι ρεκόρ στον χρυσό λόγω των μυστικών αγορών από την Κίνα
• ΕΒΕΑ: Οι δασμοί στα δέματα από Κίνα δημιουργούν συνθήκες δίκαιου ανταγωνισμού