H επόμενη μέρα στην ασφαλιστική αγορά δεν θα είναι ίδια

Της Ευγενίας Τζώρτζη

Στην ετήσια γενική συνέλευση της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών ήταν όλοι εκεί. Εκπρόσωποι, στελέχη και συνεργάτες 60 ασφαλιστικών εταιρειών αντάλλασσαν χειραψίες και χαμόγελα. Για κάποιους απ’ αυτούς θα είναι η τελευταία φορά που συμμετέχουν στην ετήσια συνάντηση της ελληνικής ασφαλιστικής «βιομηχανίας» – τουλάχιστον από τη θέση του μετόχου μιας ασφαλιστικής εταιρείας. Οι συζητήσεις για εξαγορές χαρτοφυλακίων έχουν ήδη ξεκινήσει και κάποιες από τις τυπικές χειραψίες που ανταλλάσσονται σύντομα θα επισφραγιστούν με μια συμφωνία. Καταλύτης για τις επικείμενες εξελίξεις είναι το νέο κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τη Solvency II, της ευρωπαϊκής οδηγίας που ετέθη σε ισχύ στην αρχή του χρόνου και θα καθορίσει το μέλλον του ασφαλιστικού κλάδου με κινήσεις οι οποίες θα εκδηλωθούν το 2016.

Για πρώτη φορά όλοι μιλούν με όλους και τόσο οι Έλληνες ασφαλιστές όσο και ορισμένοι ξένοι έχουν ανοίξει τα χαρτιά τους και τα data rooms των χαρτοφυλακίων τους. Κάποιοι θα επιχειρήσουν να αποχωρήσουν αθόρυβα και κάποιοι θα αξιοποιήσουν την ευκαιρία για να ενισχύσουν την παρουσία τους, αλλά, όπως διαβεβαιώνει ο πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος και CEO της Eurolife, Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, «η επόμενη μέρα της ασφαλιστικής αγοράς δεν θα είναι η ίδια».

«Ο ασφαλιστικός χάρτης της χώρας θα είναι πολύ διαφορετικός τα επόμενα χρόνια» επικροτεί ο διευθύνων σύμβουλος της MetLife Δημήτρης Μαζαράκης από την πλευρά του και συμπληρώνει: «Λιγότεροι, ισχυρότεροι και περισσότερο εξειδικευμένοι οργανισμοί θα είναι το αποτέλεσμα των διεργασιών που έχουν ήδη ξεκινήσει».

Οι κινήσεις δεν εξαντλούνται στις θυγατρικές του τραπεζικού κλάδου που βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, με προειλημμένες αποφάσεις των μητρικών τραπεζών για πώληση των ασφαλιστικών δραστηριοτήτων τους, με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και δεσμεύσεις• αφορούν εξίσου τις κινήσεις των πολυεθνικών ομίλων, κάποιοι από τους οποίους δηλώνουν αποφασισμένοι να εμπλακούν ενεργότερα στην ασφαλιστική «βιομηχανία» της χώρας μας, ισχυροποιώντας τη θέση τους.

Μεταξύ αυτών, η Ergo Hellas, η οποία μέσω του διευθύνοντος συμβούλου Θοδωρή Κοκκάλα υπογραμμίζει την πρόθεσή της να είναι σταθερά «μέσα στους leaders και συνδιαμορφωτές της αγοράς», αλλά και της Interamerican, η οποία διά του επικεφαλής της, Γιώργου Κώτσαλου, επενδύει στον στόχο να μετεξελιχθεί σε «digital insurer της αγοράς».

Ο κύκλος κλείνει µε τις αποφάσεις που θα κληθούν να πάρουν οι διοικήσεις των μικρότερων εταιρειών του κλάδου, πολλές από τις οποίες διαπιστώνουν ότι η ασφαλιστική υπόθεση είναι πλέον µια ακριβή και, κυρίως, πολύπλοκη δραστηριότητα και διαπραγµατεύονται τη µεταβίβαση των εταιρειών τους, ενώ ακόµα και όσες είναι υγιείς και κερδοφόρες θα πρέπει να ακολουθήσουν ένα νέο µοντέλο στοχευµένης τοποθέτησής τους στην αγορά. Σε κάθε περίπτωση, ο ρόλος των πολυεθνικών «παικτών» αναδεικνύεται σε κλειδί και ρυθμιστικό παράγοντα των εξελίξεων. Η ανάγκη για υψηλή απόδοση των ιδίων κεφαλαίων βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής των μεγάλων επενδυτικών οίκων και θα καθορίσει και τις επιλογές τους, σε μια περίοδο που το διεθνές περιβάλλον καθίσταται πιο σύνθετο και η αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων κρίνεται στο επίπεδο της υψηλής παραγωγικότητας. Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των Ελλήνων κάνει τον καταναλωτή πιο απαιτητικό, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Interamerican, Γιώργο Κώτσαλο, και οι εξελίξεις στην τεχνολογία κινητοποιούν άγνωστες δυνάμεις που επιβάλλουν να συναντηθούν οι αυξημένες ανάγκες για ασφάλιση με ποιοτικές υπηρεσίες για τον καταναλωτή σε προσιτή τιμή.

Η υπεροχή των πολυεθνικών δεν εξαντλείται, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Generali, Πάνο Δημητρίου, στην ευκολότερη πρόσβαση σε υψηλά κεφάλαια• εξασφαλίζει αποτελεσµατικότητα μέσω των μοντέλων διαχείρισης δεδοµένων, που µπορούν να προσφέρουν εξατοµικευµένα προϊόντα και ανταγωνιστική τιµολόγηση.

Στον ρυθμό εξαγορών και συγχωνεύσεων
Η αγορά κινείται ήδη στον ρυθμό των εξαγορών αναμένοντας την ολοκλήρωση της μεταβίβασης της ERB Eurolife στον καναδικό όμιλο της Fairfax, που αποτελεί βασικό μέτοχο και του ομίλου της Eurobank, αλλά και τη μεταβίβαση των μετοχών της ΑΤΕ Ασφαλιστικής στον γερμανικό όμιλο της ERGO. Η επίτευξη τιμήματος ύψους 316 εκατ. ευρώ για το 80% των μετοχών της ERB Insurance Group, που περιλαμβάνει τις ασφαλιστικές δραστηριότητες ζωής και γενικών ασφαλίσεων στην Ελλάδα και τη Ρουμανία, τη θυγατρική μεσιτείας ασφαλίσεων στην Ελλάδα, καθώς και τις συμβάσεις τραπεζοασφαλιστικής μεταξύ των ασφαλιστικών εταιρειών και της τράπεζας, αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης για τις προοπτικές της αγοράς. Αλλά αυτό δεν είναι το μόνο πλεονέκτημα της συμφωνίας Fairfax – Eurolife.

Το ότι ο όμιλος της Fairfax εξαγόρασε στην Ελλάδα εταιρείες όπως η Praktiker και έχει ισχυρή συμμετοχή στην Grivalia, στον όμιλο Μυτιληναίου και στη Eurobank έχει επισκιάσει τελείως το γεγονός ότι αποτελεί έναν ισχυρό ασφαλιστικό όμιλο ο οποίος ελέγχει 19 ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις παγκοσμίως. Η ελληνική δραστηριότητα αποτελεί την 20ή ασφαλιστική εταιρεία που προσθέτει ο καναδικός όμιλος στο ενεργητικό του, ο οποίος δραστηριοποιείται σε αγορές όπως ο Καναδάς, η Νότια Αμερική, η Ευρώπη, η Ασία και η Μέση Ανατολή. Το γεγονός επίσης ότι στη διεκδίκηση της ERB Eurolife μπήκε και ο κινεζικός χρηματοοικονομικός όμιλος Fosun, από τον οποίο υπήρξε η δεύτερη προσφορά, αποτελεί σαφή ένδειξη του ενδιαφέροντος που μπορεί να προκαλέσει ο ασφαλιστικός κλάδος εν όψει της εκκίνησης της διαδικασίας για την πώληση της μεγαλύτερης εταιρείας του, της Εθνικής Ασφαλιστικής, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί το δεύτερο εξάμηνο του έτους και μέχρι το τέλος του 2016.

Έως τότε θα έχει κλείσει οριστικά η μεταβίβαση της ΑΤΕ Ασφαλιστικής στη γερμανική ERGO, που ήδη δραστηριοποιείται με επιτυχία στην ελληνική αγορά, διευρύνοντας το μερίδιό της τον τελευταίο χρόνο στο 6%. Σε κάθε περίπτωση, το τίμημα των 316 εκατ. ευρώ για την εξαγορά της ERB Insurance Group και το τίμημα για την ΑΤΕ Ασφαλιστική, που προσδιορίζεται στα 90 εκατ. ευρώ, φέρνει τον ασφαλιστικό κλάδο στην πρώτη θέση των εξαγορών στην Ελλάδα, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της KPMG. Από θέση ισχύος και με βασικό μέτοχο έναν διεθνή ασφαλιστικό «παίκτη», ο όμιλος της Eurolife δεν κρύβει την πρόθεσή του να τοποθετηθεί επιθετικότερα στη χώρα μας. Η πρόθεση να διερευνήσει την εξαγορά μικρότερων αλλά και μεγαλύτερων ασφαλιστικών εταιρειών, αν και δεν διατυπώνεται επισήμως από τη διοίκηση του ομίλου, προκύπτει με σαφήνεια πίσω από τις επισημάνσεις για πολυπληθή αριθμό εταιρειών σε μια αγορά που συρρικνώνεται συστηματικά, έχοντας χάσει το 36% των εργασιών της τα πέντε τελευταία χρόνια. Βασικό πεδίο στόχευσης αποτελούν και οι τραπεζοασφαλίσεις, ενώ τα τραπεζικά δίκτυα θα συνεχίσουν να αποτελούν πόλο έλξης για τις μεγάλες πολυεθνικές του κλάδου. Χαρακτηριστικό είναι το ενδιαφέρον πίσω από τη συμφωνία της Ergo Hellas με την Τράπεζα Πειραιώς στον κλάδο των γενικών ασφαλίσεων και, φυσικά, η συμφωνία του ομίλου της Fairfax με τον όμιλο της Eurobank, μέσω της εξαγοράς της Eurolife. Η υποχώρηση των τραπεζικών εργασιών λόγω της περιορισμένης ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος μετατοπίζει το ενδιαφέρον των πωλήσεων από τις χορηγήσεις σε ασφαλιστικά προϊόντα και αναδεικνύει τον ρόλο που θα διαδραματίσουν οι τραπεζικοί όμιλοι στη διανομή των ασφαλιστικών προϊόντων.

Η εκκίνηση της διαδικασίας για την πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής έως τα τέλη του 2016 αποτελεί, όπως δηλώνει ο πρόεδρος της εταιρείας, Χριστόφορος Σαρδελής, «μια μεγάλη πρόκληση». Σύμφωνα με πηγές από τη διοίκηση του ομίλου, η διαδικασία δεν θα εξαντλήσει το προγραμματισμένο χρονοδιάγραμμα αναδιάρθρωσης και θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό το μοντέλο λειτουργίας της αγοράς τα επόμενα χρόνια. Το ενδεχόμενο εισόδου στην κούρσα της διεκδίκησής της από έναν μεγάλο όμιλο όπως η Allianz αλλάζει τελείως τα δεδομένα, προς την κατεύθυνση μιας πιο συμπαγούς διαχείρισης, με ισχυρό underwriting και αυστηρούς κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης. Η συμμετοχή του πολυεθνικού ομίλου στη μάχη διεκδίκησης της ΑΤΕ Ασφαλιστικής πιστοποίησε το ενδιαφέρον του για μια ισχυρότερη παρουσία.

«Οι κινήσεις των μεγάλων ασφαλιστικών ομίλων είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προοπτικές της χώρας μας, επισημαίνει ο Δημήτρης Μαζαράκης.

«Η αβεβαιότητα για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας, το διεθνές περιβάλλον των χαμηλών επιτοκίων, που μηδενίζει τα έσοδα από επενδύσεις, αλλά και το νέο εποπτικό πλαίσιο, που απαιτεί περισσότερα κεφάλαια και ακριβότερη λειτουργία, δημιουργούν ένα σύνθετο μείγμα». Κόντρα σε μια εξαιρετικά ασθενική πορεία της χώρας προβάλλει το μοντέλο της επανόδου της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης. Προϋπόθεση, σύμφωνα με τον CEO της MetLife, είναι να «προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις και η πολιτεία να αναγνωρίσει −επιτέλους−την ιδιωτική ασφάλιση ως πυλώνα ανάπτυξης της οικονομίας. Μόνο τότε η ασφαλιστική αγορά ίσως μπορέσει να αναπτυχθεί με ταχύ ρυθμό και να προσεγγίσει τους μέσους όρους διείσδυσης που παρουσιάζουν οι άλλες ανεπτυγμένες αγορές».

* To κείμενο δημοσιεύεται στο περιοδικό Fortune που κυκλοφορεί στα περίπτερα.