Η επιχειρηματικότητα ως «σανίδα βοηθείας» για την οικονομική ανάπτυξη των νησιών

Η ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και η εξεύρεση πολιτικών απαντήσεων για τη διευθέτηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες στα νησιά ήταν ο στόχος σεμιναρίου που διοργάνωσε η επιτροπή «Οικονομική πολιτική» (ECON) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) στις 21 Απριλίου στη Μάλτα.

Πολιτικοί προερχόμενοι από διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης, επιχειρηματίες, αλλά και εκπρόσωποι επιχειρηματικών οργανώσεων και θεσμικών οργάνων της ΕΕ, συζήτησαν για τη διατύπωση συστάσεων σε περιφερειακό, εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.

Οι νησιωτικές περιοχές καλούνται να αντιμετωπίσουν ορισμένες ιδιαίτερες οικονομικές προκλήσεις που σχετίζονται με τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά τους. Η χαμηλή πληθυσμιακή πυκνότητα, το υψηλό μεταφορικό κόστος, οι μικρές και κατακερματισμένες αγορές που εξαρτώνται από περιορισμένο αριθμό οικονομικών τομέων και εξειδικευμένων τμημάτων, καθώς και η επικράτηση των μικρών επιχειρήσεων, έχουν ως αποτέλεσμα την ακόμη μεγαλύτερη εξάρτηση των συγκεκριμένων οικονομιών από επιχειρηματικές πρωτοβουλίες από ό,τι συμβαίνει σε άλλες περιφέρειες.

«Οι πόλεις και οι περιφέρειες αποτελούν καταλύτες και παράγοντες διευκόλυνσης της επιχειρηματικότητας και των νεοσύστατων επιχειρήσεων που συμβάλλουν στη διάπλαση ευρωπαϊκής νοοτροπίας, εστιασμένης στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και βιώσιμης ανάπτυξης. Ως φορείς χάραξης πολιτικής οφείλουμε να δημιουργήσουμε ευνοϊκές συνθήκες για τους επιχειρηματίες και τις νεοσύστατες επιχειρήσεις με τη βοήθεια τοποκεντρικών και δεόντως προσαρμοσμένων στρατηγικών επικεντρωμένων στην αξιοποίηση των συγκριτικών τους πλεονεκτημάτων για την προώθηση της εποικοδομητικότερης χρήσης των υφιστάμενων φυσικών και πολιτισμικών αγαθών και των γεωστρατηγικών πλεονεκτημάτων τους», τόνισε ο Πρόεδρος της ΕτΠ κ. Markku Markkula.

«Τα νησιά τείνουν να αναπτύσσουν διαφορετικές προσεγγίσεις προκειμένου να είναι σε θέση να συμβαδίσουν με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη άλλων περιοχών της ηπειρωτικής Ευρώπης. Ενώ μια ενιαία και αδιαφοροποίητη προσέγγιση ενδέχεται να αποδειχθεί αντιπαραγωγική, οι δυνατότητες των νησιών θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν καλύτερα με τη βοήθεια μέτρων εστιασμένων στην άμβλυνση των περιορισμών που οφείλονται στον νησιωτικό τους χαρακτήρα, επιδιώκοντας π.χ. τη βελτίωση του εμπορίου και των ψηφιακών συνδέσεων, αλλά και τη χορήγηση ενισχύσεων για την τόνωση της επιχειρηματικότητας και της οικονομικής ανάπτυξης», δήλωσε ο κ. Christian Cardona, Υπουργός Οικονομίας, Επενδύσεων και Μικρών Επιχειρήσεων της Μάλτας.

Περίπου 17,7 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ζουν στα 362 αραιοκατοικημένα νησιά της ΕΕ, με ΑΕΠ χαμηλότερο του 80% του μέσου όρου της ΕΕ. Ωστόσο, οι περισσότερες προκλήσεις που τίθενται για τις ΜΜΕ και την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας μπορούν να αντιμετωπιστούν με ενδεδειγμένες πολιτικές δημόσιας στήριξης. Η πολιτική συνοχής είναι θεμελιώδους σημασίας, υποστήριξε η κ. Marie-Antoinette Maupertuis, μέλος της περιφερειακής διοίκησης της Κορσικής και εισηγήτρια του σχεδίου γνωμοδότησης με θέμα τη νησιωτική επιχειρηματικότητα.
«Οι επιχειρηματίες των νησιωτικών περιοχών και γενικά οι κάτοικοι των νησιών βρίσκονται αντιμέτωποι με διαρθρωτικούς περιορισμούς που επιφέρουν πρόσθετο κόστος, το οποίο επηρεάζει σοβαρά τόσο την οικονομική ανάπτυξη και τις αναπτυξιακές προοπτικές των νησιών όσο και την ισότιμη ένταξή τους στην ενιαία αγορά. Ζητούμε, στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή μετά το 2020, να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα νησιά για την αντιστάθμιση των οικονομικών επιπτώσεων που έχουν τα φυσικά τους μειονεκτήματα και, συγχρόνως, να διασφαλιστεί η πλήρης χωροταξική ένταξη των νησιωτικών πληθυσμών στην ενιαία αγορά, προκειμένου να διαθέτουν τις ίδιες ευκαιρίες στους τομείς της παραγωγής, της καινοτομίας και του εμπορίου με τους κατοίκους των ηπειρωτικών περιοχών», επεσήμανε η κ. Maupertuis.

Επιπλέον, η κ. Maupertuis κάλεσε τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να επεκτείνουν την παροχή επιχειρηματικών κινήτρων, να χαλαρώσουν τους κανόνες της ΕΕ που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις και τις κρατικές ενισχύσεις (ιδίως στους τομείς των μεταφορών και της ενέργειας), να προσφέρουν πιο συντονισμένη οικονομική, τεχνική και πολιτική στήριξη για να βοηθήσουν τους επιχειρηματίες να διαφοροποιήσουν την οικονομική «μονοκαλλιέργεια» που επικρατεί σε πολλά νησιά, αλλά και να προωθήσουν τα χαρακτηριστικά τόσο της «συνεργατικής» και της «κυκλικής» οικονομίας όσο και της οικονομίας της «γνώσης».

Το σχέδιο γνωμοδότησης, στο οποίο θα ληφθούν επίσης υπόψη τα συμπεράσματα του σεμιναρίου, προβλέπεται να υιοθετηθεί κατά τη σύνοδο ολομέλειας της ΕτΠ στις 11 Μαΐου. Η μελέτη της ΕτΠ με θέμα «Η επιχειρηματικότητα στα νησιά και σε άλλες απομακρυσμένες περιφέρειες», η οποία παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, θα είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα της ΕτΠ στα τέλη Μαΐου.