Πόσο εφικτή είναι η «πράσινη» μετάβαση του κλάδου των αερομεταφορών;
Ο κλάδος των αερομεταφορών αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση για να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμά του και να επιτύχει καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050. Σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), ο παγκόσμιος αεροπορικός τομέας θα χρειαστεί να επενδύσει περίπου 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα 30 χρόνια για να επιτύχει ουδέτερη ανάπτυξη από εκπομπές άνθρακα από το 2020 και μετά. Αυτό περιλαμβάνει το κόστος εφαρμογής λειτουργικών βελτιώσεων, την ανάπτυξη βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (SAF), την ανάπτυξη και την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και τη συμμετοχή σε μέτρα που βασίζονται στην αγορά.
Οι προκλήσεις για το «πρασίνισμα της αεροπορίας» είναι πολλές, ενώ εξίσου πολλά είναι και τα κεφάλαια που απαιτούνται για τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο τρόπο λειτουργίας. Παρά τις πρακτικές δυσκολίες και τα στενά χρονοδιαγράμματα, ευτυχώς, υπάρχουν αντιπροσωπευτικά παραδείγματα αεροπορικών εταιρειών που επενδύουν στην ανάπτυξη ηλεκτρικών/υβριδικών αεροσκαφών νέας τεχνολογίας.
Όπως εξηγεί στο Fortune ο Ιορδάνης Καρατζάς, Σύμβουλος Εξυγίανσης αεροπορικών εταιρειών, το μεγαλύτερο μερίδιο της επένδυσης, περίπου 1,1 τρις δολάρια, θα χρειαστούν για την παραγωγή και χρήση του SAF, το οποίο αναμένεται να αντιπροσωπεύει το 83% της συνολικής κατανάλωσης καυσίμου έως το 2050. Περί τα 400 δις δολάρια, θα διοχετευθούν στην ανάπτυξη και την απόκτηση νέων τεχνολογιών αεροσκαφών, όπως ηλεκτρικά, υβριδικά και συστήματα πρόωσης υδρογόνου, ενώ τα υπόλοιπα 100 δις δολάρια θα διατεθούν για λειτουργικές βελτιώσεις, όπως η βελτιστοποίηση των διαδρομών και των διαδικασιών πτήσεων, και μέτρα που βασίζονται στην αγορά, όπως τα προγράμματα αντιστάθμισης και μείωσης του άνθρακα.
Σύμφωνα με τον κ. Καρατζά τα αειφόρα αεροπορικά καύσιμα (SAF) είναι ένας τύπος εναλλακτικού καυσίμου που μπορεί να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις αερομεταφορές. Ωστόσο, η παραγωγή SAF σε μεγάλη κλίμακα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, όπως:
- Πρώτες ύλες: Το SAF μπορεί να κατασκευαστεί από διάφορες ανανεώσιμες πηγές, όπως βιομάζα, απόβλητα, ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια ή διοξείδιο του άνθρακα. Ωστόσο, δεν είναι όλες οι πρώτες ύλες εξίσου βιώσιμες, καθώς ορισμένες μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη χρήση της γης, την επισιτιστική ασφάλεια, τη βιοποικιλότητα ή τους υδάτινους πόρους. Ως εκ τούτου, η επιλογή των πιο βιώσιμων και επεκτάσιμων πρώτων υλών αποτελεί βασική πρόκληση για την παραγωγή SAF.
- Προσφορά και ζήτηση: Η παραγωγή SAF είναι επί του παρόντος πολύ περιορισμένη, αντιπροσωπεύοντας λιγότερο από το 0,1% της παγκόσμιας προσφοράς καυσίμων αεροσκαφών. Για να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι του SAF Grand Challenge, ο οποίος στοχεύει να καλύψει το 100% της ζήτησης αεροπορικών καυσίμων με SAF έως το 2050, η παραγωγή SAF θα πρέπει να αυξηθεί κατά αρκετές τάξεις μεγέθους. Αυτό θα απαιτούσε σημαντικές επενδύσεις, υποδομές και συντονισμό μεταξύ διαφόρων ενδιαφερομένων, όπως οι παραγωγοί καυσίμων, οι αεροπορικές εταιρείες, τα αεροδρόμια, οι κυβερνήσεις και οι καταναλωτές.
- Ρυθμιστικές εγκρίσεις: Το SAF πρέπει να πληροί αυστηρά πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας για χρήση σε εμπορικές πτήσεις. Επί του παρόντος, μόνο μερικά μονοπάτια SAF έχουν πιστοποιηθεί από την ASTM International, τον οργανισμό που ορίζει τις προδιαγραφές για τα αεροπορικά καύσιμα. Επιπλέον, το SAF μπορεί να αναμιχθεί μόνο με συμβατικό καύσιμο αεριωθουμένων μέχρι ένα ορισμένο όριο, ανάλογα με τη διαδρομή. Για να χρησιμοποιήσετε το SAF σε υψηλότερα μείγματα ή ως καθαρό καύσιμο, απαιτούνται περαιτέρω δοκιμές και πιστοποίηση, οι οποίες μπορεί να είναι χρονοβόρες και δαπανηρές.
- Κόστος: Το SAF είναι επί του παρόντος πολύ πιο ακριβό από τα συμβατικά καύσιμα αεριωθουμένων, λόγω του υψηλού κόστους κεφαλαίου και λειτουργίας των εγκαταστάσεων παραγωγής SAF, της περιορισμένης διαθεσιμότητας και μεταβλητότητας των πρώτων υλών και της έλλειψης υποστηρικτικών πολιτικών και κινήτρων.
«Αυτές είναι μερικές από τις κύριες προκλήσεις της παραγωγής SAF. Όμως, δεν πρέπει να αγνοούμε και τα οφέλη, όπως για παράδειγμα τη μείωση των εκπομπών, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και την τόνωση της καινοτομίας. Ως εκ τούτου, η υπέρβαση αυτών των προκλήσεων και η κλιμάκωση της παραγωγής SAF αποτελεί κρίσιμη και επείγουσα υποχρέωση για την αεροπορική βιομηχανία και την κοινωνία» λέει χαρακτηριστικά.
Καταλήγει πως μεταξύ των νέων τεχνολογιών αεροσκαφών, η ηλεκτρική και η υβριδική-ηλεκτρική πρόωση κερδίζουν γρήγορα την προσοχή και παρουσιάζουν δυναμική, καθώς προσφέρουν τη δυνατότητα να μειώσουν σημαντικά την κατανάλωση καυσίμου, τις εκπομπές ρύπων και τον θόρυβο. Η ηλεκτρική πρόωση αναφέρεται στη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας για την πρόωση αεροσκαφών, η οποία θα μπορούσε να προέρχεται από μπαταρίες, κυψέλες καυσίμου ή ενσωματωμένες γεννήτριες. Αντίστοιχα, η υβριδική-ηλεκτρική πρόωση αναφέρεται στον συνδυασμό ηλεκτρικής και συμβατικής πρόωσης, η οποία θα μπορούσε να βελτιστοποιήσει τη συνολική ενεργειακή απόδοση και απόδοση του αεροσκάφους.
