Έντονη επιδείνωση στο εξωτερικό ισοζύγιο της Ελλάδας – Τι δείχνουν τα στοιχεία της ΤτΕ και της Eurobank
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών (balance of payments) της Τραπέζης της Ελλάδος, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (current account balance), ήτοι οι υψηλότερες πληρωμές έναντι των εισπράξεων από συναλλαγές της ελληνικής οικονομίας με την αλλοδαπή για αγαθά, υπηρεσίες, εισοδήματα και τρέχουσες μεταβιβάσεις, διευρύνθηκε σε ετήσια βάση κατά €322,1 εκατ. ή 5,1% το 4μηνο Ιαν-Απρ-25, αναφέρει η Eurobank στο τελευταίο της δελτίο «7 Ημέρες Οικονομία».[1]
Το 2024, η αντίστοιχη διεύρυνση για το σύνολο του έτους ήταν 9,6% (€1,3 δισεκ.) ή στο 6,4% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), από 6,2% το 2023. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αντανακλά τη διαφορά ανάμεσα στην εγχώρια δαπάνη και την εγχώρια παραγωγή (δαπανούμε περισσότερα από όσα παράγουμε) ή ισοδύναμα τη διαφορά ανάμεσα στην επένδυση και την αποταμίευση. Τα στοιχεία αναδεικνύουν την ανάγκη της ελληνικής οικονομίας για διεύρυνση της παραγωγικής της βάσης (έμφαση στην προσφορά) και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της.
Πώς κινήθηκαν τα επί μέρους ισοζύγια που απαρτίζουν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το 4μηνο Ιαν-Απρ-25;
Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών παρέμεινε οριακά αμετάβλητο, καθότι η μείωση των ισοζυγίων καυσίμων και πλοίων αντισταθμίστηκε από την αύξηση του ισοζυγίου αγαθών πλην καυσίμων και πλοίων. Σε ό,τι αφορά το ισοζύγιο υπηρεσιών, ήτοι του βασικού πλεονασματικού ισοζυγίου της ελληνικής οικονομίας (λόγω τουρισμού και ναυτιλίας), σημειώθηκε πτώση κατά €338,4 εκατ. ή 14,7% λόγω της χειροτέρευσης του πλεονάσματος του ισοζυγίου μεταφορών.[2]
Τέλος, το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων ενισχύθηκε κατά €417,5 εκατ. (η σταδιακή αποκλιμάκωση των επιτοκίων οδήγησε σε μείωση των πληρωμών για τόκους) και το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων συρρικνώθηκε σχεδόν ισόποσα κατά €417,3 εκατ.
Η ΤτΕ στην πρόσφατη Έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική 2024-2025 (19 Ιουνίου 2025), προβλέπει συρρίκνωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στην Ελλάδα στο 5,8%, 5,4% και 5,2% του ΑΕΠ το 2025, το 2026 και το 2027 αντίστοιχα, από 6,4% το 2024.
Λαμβάνοντας υπόψιν ότι η πρόβλεψη της ΤτΕ για τον ονομαστικό ρυθμό μεγέθυνσης του 2025 είναι στο 4,9% (προσεγγιστικά), η εκτίμησή της για μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο 5,8% του ΑΕΠ, από 6,4% το 2024, συνεπάγεται και τη μείωση του απόλυτου μεγέθους του ελλείματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο 12μηνο Ιαν-Δεκ-25 (ωστόσο στο 4μηνο Ιαν-Απρ-25 καταγράφεται διεύρυνση 5,1%).
Οι παράγοντες που αναμένεται να οδηγήσουν σε αυτό το αποτέλεσμα είναι η ετήσια πτώση των επιτοκίων που μειώνει τις υποχρεώσεις για πληρωμή τόκων ενισχύοντας το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων, η περαιτέρω αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων που ενισχύει το πλεόνασμα των υπηρεσιών και οι εκταμιεύσεις δόσεων -σκέλος επιχορηγήσεων- από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) που επιδρούν θετικά στο ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων.
Σημειώνουμε ότι στις αρχές Μαϊ-25 η Ελλάδα προέβη στην εκταμίευση €3,1 δισεκ. από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ, 5ο αίτημα πληρωμής) εκ των οποίων τα €1,35 δισεκ. στο σκέλος των επιχορηγήσεων και τα €1,78 δισεκ. στο σκέλος των δανείων. Επιπρόσθετα, μέχρι το τέλος του 2025 αναμένεται η εκταμίευση μιας ακόμα δόσης. Τέλος, αξίζει να σημειώσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Μαϊ-25) εμφανίζεται πιο συντηρητική σε σχέση με την ΤτΕ στις προβλέψεις της για το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών στην Ελλάδα (σταθερό στο 6,4% για το 2025 και οριακή αποκλιμάκωση στο 6,3% για το 2026).
[1] Τα στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών είναι μη εποχικά διορθωμένα και σε τρέχουσες τιμές. Λόγω της μεγάλης εποχικότητας των στοιχείων παρουσιάζουμε μόνο τις ετήσιες μεταβολές.
[2] Οι εισπράξεις (πληρωμές) μεταφορών μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά €594,8 εκατ. ή 8,8% (€281,2 εκατ. ή 4,8%) το 4μηνο Ιαν-Απρ-25. Το εν λόγω αποτέλεσμα εξηγείται σε έναν βαθμό από την ετήσια πτώση της μέσης τιμής των ναύλων.
