Εργασία: Οι κενές θέσεις και οι διαξιφισμοί για τους μετανάστες
Με μια γενναία νομοθετική ρύθμιση, με την οποία νομιμοποιούνται περίπου 30.000 μετανάστες, που ζουν και εργάζονται στη χώρα μας τουλάχιστον τρία χρόνια, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου επιχειρεί να καλύψει τις πιεστικές ανάγκες για εργατικά χέρια σε θέσεις χαμηλής ειδίκευσης σε κρίσιμους τομείς όπως η πρωτογενής παραγωγή και οι κατασκευές.
Η σχετική τροπολογία στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας για το ασφαλιστικό, που εισάγεται σήμερα για συζήτηση και αναμένεται να ψηφιστεί την Τετάρτη στη Βουλή, έχει προκαλέσει ήδη σφοδρές αντιδράσεις και ενδοκυβερνητικές τριβές. Από την πλευρά της η κυβέρνηση προβάλλει το επιχείρημα της εξάλειψης της μαύρης και αδήλωτης εργασίας, καθώς η ρύθμιση δίνει δυνατότητα παροχής άδειας διαμονής για εργασία σε παράνομους μετανάστες που εργάζονται στη χώρα μας, φέρουν βεβαίωση εργοδότη και έχουν λευκό ποινικό μητρώο. Από την άλλη μεριά, σε συνέχεια της αντίδρασης του Αντώνη Σαμαρά, που παρέπεμψε και σε δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου ότι δεν πρόκειται να γίνουν νομιμοποιήσεις μεταναστών, επικρατεί ανησυχία για τη στάση που θα τηρήσουν στη συζήτηση στη Βουλή βουλευτές από περιοχές που δέχονται μεγάλες ροές. Οπότε αναμένεται με ενδιαφέρον η ονομαστική ψηφοφορία.
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση στρέφεται σε διακρατικές συνεργασίες και στην αξιοποίηση των μεταναστών που ζουν στη χώρα για να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα που μεγεθύνεται. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στον κατασκευαστικό κλάδο λείπει προσωπικό 250.000 εργαζομένων, την ώρα που είναι σε εξέλιξη ένα μπαράζ μεγάλων έργων και επενδύσεων στο πλαίσιο του ταμείου ανάκαμψης ενώ στη βιομηχανία παρουσιάζονται κενά πάνω από 20.000 εργαζομένων με γνώσεις τεχνολογιών αιχμής, καθώς οι ανάγκες αυξάνονται παρά το σημαντικό αριθμό αποφοίτων θετικής κατεύθυνσης που καλύπτουν σήμερα κάποια κενά. Ακόμη και στα σούπερ μάρκετ λείπουν 8.000 εργαζόμενοι. Στη Θεσσαλία, στην Κρήτη και άλλες περιοχές της χώρας λείπουν χιλιάδες εργάτες γης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την συγκομιδή προϊόντων, την τροφοδοσία της μεταποιητικής βιομηχανίας, τις εξαγωγές κ.ο.κ..
Το μέλλον της αγοράς εργασίας
Εντωμεταξύ, τις προκλήσεις της αγοράς εργασίας ανέδειξε και το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών – ΙΟΒΕ στην κοινή εκδήλωση που διοργάνωσε με την World Bank, την περασμένη εβδομάδα. Διαπιστώνεται ότι απαιτούνται μέτρα καθώς οι θεαματικές τεχνολογικές εξελίξεις έχουν δώσει ώθηση στην συγκέντρωση της αγοράς, μειώνοντας το μερίδιο του συνολικού εθνικού εισοδήματος που κατευθύνεται στην εργασία. Επιπλέον, τα άτομα ανώτατης εκπαίδευσης επωφελούνται περισσότερο από τις τεχνολογικές εξελίξεις, ενώ οι λιγότερο μορφωμένοι εργαζόμενοι είναι πιο ευάλωτοι στο να εκτοπιστούν. Η μείωση των θέσεων εργασίας της μεσαίας τάξης στις ευρωπαϊκές χώρες τα τελευταία 40 χρόνια έχει οδηγήσει στην αύξηση της εισοδηματικής ανισότητας και σε πολιτική πόλωση. Στο πλαίσιο αυτό η μεγάλη πρόκληση για τους διαμορφωτές πολιτικής στην Ευρώπη είναι να διασφαλιστεί ότι οι νέες τεχνολογίες δεν θα επιδεινώσουν περαιτέρω τις τάσεις αυτές και θα συμβάλλουν στην επίτευξη μιας πιο δίκαιης ανάπτυξης.
Εντωμεταξύ, μελέτη του ΙΟΒΕ σε 41 σχολεία (19 ΕΠΑΛ και 22 Γενικά Λύκεια) στην Περιφέρεια Αττικής και στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης (απαντήσεις από περίπου 1,4 χιλ. μαθητές) έδειξε ότι οι μαθητές Λυκείου στη χώρα μας έχουν υψηλές βαθμολογίες στις δεξιότητες συνεργασίας και χαμηλή βαθμολογία στη συναισθηματική ανθεκτικότητα, ειδικότερα στις δεξιότητες διαχείρισης θυμού και ρύθμισης του στρες. Σε σύγκριση με συνομήλικους στις ΗΠΑ, οι μαθητές λυκείου στην Ελλάδα έχουν σημαντικά χαμηλότερες βαθμολογίες στις δεξιότητες αυτοοργάνωσης και καινοτομίας και υψηλότερες βαθμολογίες στην κοινωνική συμμετοχή. Διαπιστώνεται επίσης ότι οι μαθητές επαγγελματικής εκπαίδευσης λυκείου στην Ελλάδα τείνουν να έχουν χαμηλότερο κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο, καθώς οι γονείς τους τείνουν να έχουν χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης, χαμηλότερο επαγγελματικό επίπεδο (με βάση διεθνείς κατατάξεις) και λιγότερα περιουσιακά στοιχεία στο νοικοκυριό. Τείνουν επίσης να έχουν μειωμένες φιλοδοξίες να συνεχίσουν τις σπουδές τους και να επιτύχουν υψηλότερο επαγγελματικό επίπεδο στα 30 τους χρόνια.
Η σημασία των ήπιων δεξιοτήτων για την απασχολησιμότητα και την κοινωνική ανάπτυξη των νέων και των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων είναι αδιαμφισβήτητη. Προαπαιτούμενο για την ανάπτυξη αποτελεσματικών πολιτικών ενίσχυσής τους είναι η δυνατότητα μέτρησής τους. Η μελέτη του ΙΟΒΕ αναδεικνύει ότι αυτή η μέτρηση είναι εφικτή, παράγει χρήσιμα αποτελέσματα, και με αυτό τον τρόπο διευκολύνει την χάραξη πολιτικών εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα.
