Έλενα Καλλονά: «Μην αφήνουμε ευκαιρίες να πάνε χαμένες»

Αν μπορούσαμε να συνδέσουμε τη λέξη «αεικίνητη» με ένα πρόσωπο, αυτό θα ήταν της Έλενας Καλλονά. Η Έλενα δεν είναι η ισχυρή γυναίκα πίσω από τη Jungheinrich Hellas. Άλλωστε, κάτι τέτοιο, πιστεύω, την αδικεί. Η Έλενα, την οποία γνώρισα στο φετινό Forum των Δελφών, είναι πολλά περισσότερα. Είναι μια γυναίκα που έχει καταφέρει κόντρα σε κάθε στερεότυπο για το ποιο επάγγελμα θεωρείται «κατάλληλο» για μια γυναίκα να αναλάβει μια εταιρεία που ασχολείται με περονοφόρα ανυψωτικά μηχανήματα και αποθήκες, και να κάνει τη διαφορά.

Σήμερα, 30 χρόνια μετά τη στιγμή που ξεκίνησε την επαγγελματική της διαδρομή, πολλά έχουν αλλάξει. Γι’ αυτές τις αλλαγές, μεταξύ των οποίων είναι και η είσοδος της τεχνητής νοημοσύνης στη ζωή μας, είχα την ευκαιρία να μιλήσω μαζί της, σε μια συζήτηση η οποία περιστράφηκε, φυσικά, και στον ρόλο της γυναίκας στην αγορά εργασίας. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Fortune Greece, η Έλενα Καλλονά αποκαλύπτει ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που έχει λάβει, αλλά και τι έχει θυσιάσει λόγω της καριέρας της.

Πόσο εύκολο είναι για τις γυναίκες να ανελιχθούν στον επαγγελματικό στίβο σε θέσεις ευθύνης;

Ενώ για πολλά χρόνια χρησιμοποιούσαμε τον όρο «γυάλινη οροφή», περιγράφοντας ένα αόρατο εμπόδιο που εμποδίζει τις γυναίκες να ανέλθουν σε ανώτερες ηγετικές θέσεις, σήμερα η «γυάλινη οροφή» φαίνεται να μην αποτελεί πλέον το μεγαλύτερο πρόβλημα.

Οι γυναίκες στην αρχή της καριέρας τους ξεκινούν από το ίδιο σημείο με τους άνδρες. Στην πορεία, όμως, κάτι αλλάζει – συνήθως, μάλιστα, από το πρώτο σκαλοπάτι προς μια διευθυντική θέση ή αλλιώς «σπασμένο σκαλοπάτι», όπως το αποκαλώ, το οποίο καταδεικνύει το γεγονός ότι τα εμπόδια αρχίζουν να επηρεάζουν τις ευκαιρίες για διάκριση πολύ νωρίτερα από το τελευταίο βήμα σε μια θέση ηγεσίας.

Για να ξεπεράσουμε αυτές τις προκλήσεις, χρειάζεται επιμονή και υπομονή, και να μην αφήνουμε ευκαιρίες να πηγαίνουν χαμένες. Να αναζητούμε mentors, να «επικοινωνούμε» με αυτοπεποίθηση τα επιτεύγματά μας, να διεκδικούμε αυτό που μας αξίζει και, τέλος, να μη φοβόμαστε το ρίσκο. Αν κάτι δεν μας ταιριάζει, να τολμάμε να κάνουμε ένα καινούργιο διαφορετικό βήμα. Διότι μόνο η αύξηση του αριθμού των γυναικών σε μεσαίες διοικητικές θέσεις θα αυξήσει τη δεξαμενή υποψηφίων για ανώτερες διοικητικές θέσεις.

Όσον αφορά, δε, τις απαιτούμενες δεξιότητες, η θέση μου είναι ότι ειδικά για μια θέση ευθύνης είναι κοινές. Είτε μιλάμε για άντρες είτε για γυναίκες. Οι πιο σημαντικές για εμένα είναι οι εξής: εμπιστοσύνη, ευελιξία, προσαρμοστικότητα, ενσυναίσθηση, ταπεινότητα και αυθεντικότητα. Να εμπνέεις, να συντονίζεις διαφορετικούς μεταξύ τους ανθρώπους για να επιτύχουν κοινούς στόχους. Η ηγεσία, στην ουσία της, είναι μια διαδικασία κατά την οποία εμπνέοντας τους άλλους τους δίνεις να καταλάβουν τι ακριβώς πρέπει να γίνει για να επιτευχθούν οι στόχοι σήμερα, αλλά κυρίως για να φτάσουν οι οργανισμοί μελλοντικά σε νέα υψηλά επίπεδα που κάποια χρόνια πριν θα φάνταζαν αδιανόητα.

Εσείς έχετε θυσιάσει κάτι λόγω της καριέρας σας;

Η θυσία είναι βασικά μία: ο χρόνος που δεν γυρίζει πίσω. Ο χρόνος με την οικογένειά μου, με τους αγαπημένους μου φίλους, ο χρόνος για ένα ταξίδι ή για να διαβάσω ένα βιβλίο. Έχω αφιερώσει περισσότερο χρόνο στη δουλειά μου και αρκετά λιγότερο στην οικογένειά μου, και κυρίως στην κόρη μου. Οι θυσίες που κάνει ο οποιοσδήποτε για την καριέρα του οφείλουν να προέρχονται από μια ξεκάθαρη και δομημένη απόφαση, ώστε να αποτελέσουν τελικά τη βάση ή τα σκαλοπάτια προς την επίτευξη των στόχων του.

Πώς αποσυνδέεστε από την εργασία;

Αν και δεν αποσυνδέομαι ποτέ λόγω της δικής μου «τρέλας» με τη δουλειά, η κόρη μου και ο σύζυγός μου αποτελούν για εμένα τη βασική μέθοδο αποσύνδεσης, αλλά και οι φίλοι μου, που παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή μου. Στο τέλος μιας κουραστικής ημέρας θα αποσυμπιεστώ ακούγοντας μουσική ή βλέποντας μια τηλεοπτική σειρά, αλλά θα κάνω και συζητήσεις με την κόρη μου, που έχουν τεράστιο ενδιαφέρον και με μαθαίνουν πολλά.

«Η καλύτερη συμβουλή που έχω λάβει είναι να μην παίρνω τα πράγματα προσωπικά και να μπορώ να αποστασιοποιούμαι για να βλέπω τη μεγάλη εικόνα».

Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που έχετε λάβει;

Να μην παίρνω τα πράγματα προσωπικά και να μπορώ να αποστασιοποιούμαι για να βλέπω τη μεγάλη εικόνα. Μια συμβουλή, όμως, που θα είχε μεγάλη αξία ιδίως σήμερα με τους ταχύτατους ρυθμούς που κινούνται τα πάντα γύρω μας θα ήταν να δίνεις προτεραιότητα στην επικοινωνία και τη διαφάνεια για τη διαμόρφωση μιας υγιούς ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Έτσι, ίσως να μη χρειαζόταν να κάνουμε τόσες προσωπικές θυσίες για την καριέρα μας.

Οι περισσότεροι κλάδοι επηρεάζονται άμεσα από τις τεχνολογικές εξελίξεις και την έλευση της τεχνητής νοημοσύνης. Από τη δική σας εμπειρία, τι κοινό μπορεί να έχει η ηγεσία με αυτές τις αλλαγές;

Η τεχνητή νοημοσύνη και η ηγεσία μοιράζονται αρκετά κοινά χαρακτηριστικά, όπως τη λήψη αποφάσεων, την ανάλυση δεδομένων, την προσαρμοστικότητα και ένα σύνολο δεξιοτήτων και ιδιοτήτων. Καθώς το ΑΙ μεταβάλλει τις απαιτήσεις από το σύγχρονο εργατικό δυναμικό, οι ηγέτες πρέπει και εκείνοι να προσαρμόσουν τον τρόπο ηγεσίας τους ώστε να αξιοποιήσουν καλύτερα τα νέα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης και να διατηρήσουν μια ισορροπία μεταξύ της λήψης αποφάσεων με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης και της ηθικής κρίσης από ένα σύνολο αξιών που βάλλονται. Όσο το ΑΙ ενσωματώνεται όλο και περισσότερο στους οργανισμούς, εμείς θα πρέπει να ενσωματώσουμε τις δυνατότητές του, διατηρώντας παράλληλα τις ανθρώπινες ιδιότητές μας, που μας κάνουν μοναδικούς. Το μέλλον της ηγεσίας πιθανότατα θα περιλαμβάνει μια ισορροπία μεταξύ της αξιοποίησης των δυνατοτήτων του ΑΙ και της έμφασης των ανθρωποκεντρικών δεξιοτήτων.

Πόσο εύκολη, όμως, είναι αυτή η μετάβαση;

Έχουμε στα χέρια μας ένα καινούργιο εργαλείο που, αν μάθουμε να το χρησιμοποιούμε σωστά και προς όφελος των οργανισμών και των ομάδων μας, θα μπορέσουμε να επιτύχουμε πολλά και να κατακτήσουμε νέες κορυφές, χωρίς φυσικά να ξεχνάμε τις ενδεχόμενες ηθικές επιπτώσεις αν η χρήση των εργαλείων αυτών δεν γίνεται σωστά.

Οπότε το ΑΙ δεν είναι εχθρός.

Η ενσωμάτωση του ΑΙ αποτελεί σημαντικό εργαλείο για τις ομάδες ηγεσίας. Η ενσωμάτωσή του στην καθημερινότητα σηματοδοτεί αυτόματα μια μετασχηματιστική αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας των οργανισμών. Στη σύγχρονη πραγματικότητα που εξελίσσεται με γρήγορους ρυθμούς οι ομάδες οφείλουν να διερευνήσουν νέους τρόπους αξιοποίησης των δυνατοτήτων του ΑΙ για την ενίσχυση της αποδοτικότητας, την προώθηση της καινοτομίας και την προσαρμογή στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο της ψηφιακής εποχής. Αυτή η δυναμική συνύπαρξη του ΑΙ και της ηγεσίας είναι μια ουσιαστική εξέλιξη.

Αυτοματοποιώντας κάποιες επαναλαμβανόμενες εργασίες, όπως είναι, για παράδειγμα, η ανάλυση δεδομένων που βοηθούν στη λήψη αποφάσεων, το ΑΙ μπορεί να βοηθήσει τις ομάδες να συνεργαστούν ταχύτερα και αποδοτικότερα και να επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα, αφού θα εξοικονομούν χρόνο για δημιουργική σκέψη. Ωστόσο, είναι σημαντικό το ΑΙ να χρησιμοποιείται με υπευθυνότητα και ηθική, διασφαλίζοντας την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων. Εάν εξασφαλίσουμε το σωστό πλαίσιο λειτουργίας του, θα πρέπει στη συνέχεια να αφιερώσουμε χρόνο στο να εκπαιδεύσουμε τους εργαζομένους να το χρησιμοποιούν και να το εμπιστεύονται.

Είναι σημαντικό να αναφέρω ότι η διαχείριση των αλλαγών είναι πάντα πρόκληση και, όσον αφορά στο ΑΙ, μπορεί να είναι ακόμη πιο δύσκολη αν οι εργαζόμενοι πιστεύουν ότι η τεχνολογία τούς αντικαθιστά. Η εκπαίδευση και η σωστή επικοινωνία είναι ευθύνη των οργανισμών. Πρέπει να παρέχουμε στους ανθρώπους μας το απαραίτητο reskilling, ή upskilling, όπως προτιμώ να το ορίζω. Παράλληλα οφείλουμε να είμαστε ξεκάθαροι στην επικοινωνία μας σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο το ΑΙ θα βοηθήσει τους εργαζόμενους να κάνουν τη δουλειά τους πιο αποτελεσματικά και γρήγορα, ενώ παράλληλα θα αφήσει χώρο για πιο δημιουργικές εργασίες.

*Το άρθρο δημοσιεύεται στο νέο τεύχος του Fortune Greece που κυκλοφορεί από την Τετάτη 15/05 στα περίπτερα. 

**Φωτογραφίες: Νίκος Μαλιάκος