Οικονομία: Οι άμυνες στην επαπειλούμενη κρίση και η ανταγωνιστικότητα
Εν μέσω κλιμακούμενης έντασης στη Μέση Ανατολή, σε βασικές περιοχές παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου, εντείνονται οι φόβοι για νέα κρίση στην ενεργειακή αγορά, σκηνικό που αποτελεί απειλή για την ενεργειακή ασφάλεια της ΝΑ Ευρώπης υπονομεύοντας ταυτόχρονα τις οικονομικές προοπτικές.
Ειδικά στην Ελλάδα, αν και η ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών εμφανίζεται καθησυχαστική για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, χωρίς μάλιστα επιπτώσεις στο πακέτο παροχών της ΔΕΘ, παράγοντες της ενεργειακής αγοράς δεν αποκλείουν ενεργειακό σοκ ενώ προβληματίζουν οι τυχόν επιπτώσεις στο ενεργειακό κόστος την ώρα που η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας δοκιμάζεται. Για το 2025 η Ελλάδα υποχώρησε κατά τρεις θέσεις στη διεθνή κατάταξη ανταγωνιστικότητας που εκδίδει κάθε χρόνο το παγκοσμίου φήμης Business School IMD με έδρα τη Λωζάνη της Ελβετίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της “Παγκόσμιας Επετηρίδας Ανταγωνιστικότητας” (World Competitiveness Yearbook – WCY) του International Institute for Management Development (IMD), τα οποία δημοσιεύθηκαν από τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), η Ελλάδα υποχώρησε σε όρους διεθνούς ανταγωνιστικότητας στην 50η θέση μεταξύ 69 χωρών από την 47η στην οποία βρισκόταν το 2024. Συνολικά την πενταετία 2021-2025 η χώρα υποχώρησε κατά τέσσερις θέσεις, αφού το 2021 βρισκόταν στην 46η θέση.
Σύμφωνα με τα επικαιροποιημένα στοιχεία καταγράφεται μεγαλύτερη υποβάθμιση, κατά εννέα θέσεις, στην κατηγορία δεικτών επιχειρηματικής αποτελεσματικότητας ενώ κατά μία θέση υποχώρησε η Ελλάδα στην οικονομική αποδοτικότητα και στην κυβερνητική αποτελεσματικότητα.
Στα μέτρα που προτείνει η πρόεδρος του ΣΒΕ, Λουκία Σαράντη, για την τόνωση της παραγωγικότητας και την προσέλκυση επενδύσεων, προτεραιότητα δίνεται στην αντιμετώπιση του υπέρογκου κόστους ενέργειας και των ανεξέλεγκτων διακυμάνσεων της τιμής του ρεύματος, ιδίως στην περιφέρεια, όπου οι επιχειρήσεις καλούνται να λειτουργήσουν με ένα παλιό δίκτυο που πρέπει άμεσα να εκσυγχρονιστεί.
Οπότε γίνεται αντιληπτό ότι οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή προκαλούν εύλογες ανησυχίες στον κόσμο της βιομηχανίας. Σημειώνεται ότι ο Γιάννης Καλαφατάς, CEO Energy της Metlen, από το βήμα του Energy Transition Summit υπογράμμισε ως υπαρκτό τον κίνδυνο αποκλεισμού των Στενών του Ορμούζ από το Ιράν σε περίπτωση κλιμάκωσης των εχθροπραξιών με το Ισραήλ. Καθώς από το σημείο διέρχεται σχεδόν το 50% του παγκόσμιου LNG, παρά το γεγονός ότι στην Ευρώπη κατευθύνονται μικρότερες ποσότητες, οι ανησυχίες ασκούν ανοδικές πιέσεις στις τιμές, με τα συμβόλαια φυσικού αερίου παράδοσης Ιουλίου να φλερτάρουν με τα 40 ευρώ/MWh, όριο που έχουν ξεπεράσει τα συμβόλαια για παραδόσεις το φθινόπωρο.
Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση αν και παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις εμφανίζεται καθησυχαστική για τυχόν επιπτώσεις στον προγραμματισμό της. Είναι ενδεικτικό ότι το σχέδιο της ΔΕΘ δεν επηρεάζεται όπως τόνισε σε συνέντευξή του στο Σκαϊ ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης θυμίζοντας τα μέτρα στήριξης που έλαβε η κυβέρνηση στις κρίσεις των τελευταίων ετών. Ο κ. Πιερρακάκης παραδέχθηκε ότι αν κλείσουν τα στενά του Ορμούζ αυτό θα είναι μια εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη αλλά προς το παρόν δεν έχει επιβεβαιωθεί το αρνητικό σενάριο και η τιμή του πετρελαίου κινείται κάτω από τα περσινά επίπεδα. H αισιοδοξία του οικονομικού επιτελείου πηγάζει κατά βάση από την καλή πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού και τις προσδοκίες για περαιτέρω έσοδα από την πάταξη της φοροδιαφυγής.
