ICAP CRIF Ratings: Η δύναμη πίσω από τις χρηματοδοτήσεις των επιχειρήσεων
Κουβαλώντας εμπειρία και τεχνογνωσία που ξεπερνά τις έξι δεκαετίες, και φέροντας το ειδικό βάρος να αποτελεί τον κορυφαίο όμιλο εταιρειών στην αγορά Λύσεων Πιστωτικού Κινδύνου και Επιχειρηματικής Πληροφόρησης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, η ICAP CRIF συνεχίζει να χαρτογραφεί την ελληνική αγορά και να προάγει το υγιές επιχειρείν, λειτουργώντας ως εγγυήτρια, ως συνδετικός κρίκος, για τη δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης στον επιχειρηματικό κόσμο.
Από τον Δεκέμβριο του 2021, όταν ενσωματώθηκε πλήρως στην CRIF, διηύρυνε το χαρτοφυλάκιό της με καινοτόμες υπηρεσίες, όπως Business Information & Credit Risk Solutions, Credit Rating Agency Services, Marketing & Sales Solutions, Technology Solutions & Advanced Analytics και Consulting Services.
Ο Νικήτας Κωνσταντέλλος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ICAP CRIF, μαζί με τη Μυρτώ Κυριακίδου, Executive Director, ICAP CRIF RATINGS, μοιράζονται με τους αναγνώστες του Fortune Greece τις σκέψεις τους αναφορικά με τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα τα επόμενα χρόνια, αλλά και πώς μπορεί να προετοιμαστεί εγκαίρως και αποτελεσματικά για τις αλλαγές που έρχονται. Απαντούν ακόμα στο ερώτημα τού κατά πόσο η Τεχνητή Νοημοσύνη επηρεάζει τη διαδικασία αξιολόγησης και αν τελικά ο ανθρώπινος παράγοντας θα εξακολουθεί να παίζει καθοριστικό ρόλο. Επίσης σχολιάζουν τα ESG reports τα οποία δεν συνιστούν «μόδα» με ημερομηνία λήξης, αλλά αναγκαιότητα που ενσωματώνεται σταδιακά στο DNA και στην κουλτούρα των ισχυρών επιχειρήσεων που στοχεύουν στην ανάπτυξη και τη δημιουργία ενός σημαντικού κοινωνικού αποτυπώματος.
Eδώ και 15 χρόνια η ICAP CRIF Ratings έχει μπει δυναμικά στο πεδίο δράσης της ευρωπαϊκής εποπτείας και της κεφαλαιαγοράς, αποκτώντας επίσημη σφραγίδα από την ESMA ως οργανισμός αξιολόγησης πιστοληπτικής Ικανότητας (credit rating agency). Ποιο είναι το αποτύπωμα που έχει αφήσει;
Νικήτας Κωνσταντέλλος: Με υπόβαθρο τις έξι δεκαετίες που η ICAP CRIF, μητρική εταιρεία της ICAP CRIF RATINGS, υποστηρίζει τις αποφάσεις και τα όρια συνεργασίας των εμπορικών επιχειρήσεων, τόσο με τους πελάτες τους όσο και με τους προμηθευτές τους, η δραστηριότητα των credit ratings ξεκίνησε περίπου την εποχή που γεννήθηκε και η θεσμική ανάγκη για εποπτεία των κεφαλαιαγορών.
Η ICAP CRIF Ratings έχει πλέον ισχυρό στίγμα στον τραπεζικό χώρο, αλλά και στον εμπορικό κόσμο, για τις ετήσιες αξιολογήσεις χιλιάδων ελληνικών επιχειρήσεων, συμβάλλοντας στη ροή κεφαλαίων και ρευστότητας προς και εντός της ελληνικής οικονομίας.
Κατά τη «θύελλα» της ελληνικής κρίσης, τo Credit Rating Agency (CRA) της ICAP υπήρξε ένας αφανής μεν, αλλά καθοριστικός παράγοντας. Στο πλαίσιο του Eurosystem Credit Assessment Framework (ECAF) είχε δοθεί η δυνατότητα στις ελληνικές τράπεζες να αντλούν ρευστότητα δίδοντας ενέχυρο τα δάνεια προς επιχειρήσεις με υψηλή πιστοληπτική διαβάθμιση. Η ICAP ήταν το μοναδικό CRA που παρείχε τις αξιολογήσεις της προς την Τράπεζα της Ελλάδος, ώστε στη συνέχεια να επιλεγούν τα δάνεια των κατάλληλων εταιρειών σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΚΤ.
Τι είδους προκλήσεις θα αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις στο εγγύς μέλλον και πώς εσείς προετοιμάζεστε για την επόμενη ημέρα;
Ν. Κ.: Παρότι η οικονομία βαδίζει σταθερά προς μία κατάσταση ελκυστική για τους επενδυτές, με τραπεζική ρευστότητα που μπορεί να παρέχει την κατάλληλη ροή χρηματοδοτήσεων, εντέλει για την εκάστοτε ελληνική επιχείρηση η πρόσβαση στα κεφάλαια, παραμένει πρόκληση. Αφενός διότι το τυπικό προφίλ μιας ελληνικής επιχείρησης ανήκει στην κατηγορία των μικρομεσαίων και δεν μπορεί εύκολα να περνάει τα ελάχιστα κριτήρια των πιστωτικών πολιτικών, αφετέρου το κόστος δανεισμού είναι πάντα σημείο που απαιτεί ελαχιστοποίηση και έξυπνη διαχείριση για τις εύρωστες επιχειρήσεις που δανείζονται χωρίς πρόβλημα. Αβεβαιότητες και κίνδυνοι, σε επίπεδο παγκόσμιας οικονομίας και γεωπολιτικής οδηγούν σε ανάγκες για δημιουργία μεγάλων σχημάτων και οικονομίες κλίμακας. Η ICAP CRIF, ως μέλος της CRIF, ενός παγκόσμιου ισχυρού ομίλου, έχει τις ασπίδες και αντίστοιχες δυνατότητες που δίνουν οι μεγάλοι όμιλοι. Παράλληλα, ως πάροχος, με τα credit ratings δίνει ένα εργαλείο που μπορεί να αξιοποιήσει μία οικονομική διεύθυνση για τις παραπάνω προκλήσεις κατά την οικονομική διαχείριση, σε επιχειρήσεις με σωστή διακυβέρνηση και μακροπρόθεσμη στρατηγική.
«Το κόστος δανεισμού για τις εύρωστες επιχειρήσεις είναι πάντα σημείο που απαιτεί ελαχιστοποίηση και έξυπνη διαχείριση». Νικήτας Κωνσταντέλλος
Σε ποιες περιοχές έχετε παρουσία; Υπάρχουν σχέδια να διευρυνθεί ο χάρτης των στρατηγικών κόμβων εξυπηρέτησης;
Ν. Κ.: Στον όμιλο CRIF υπάρχουν δύο αδειοδοτημένα credit rating agencies και συνολικά καλύπτουμε όλη την Ευρώπη, ενώ παράλληλα στήνεται ως joint venture, ένα rating agency στην Αίγυπτο, με τη συμμετοχή και την υποστήριξη του ομίλου.
Το CRA στην Ελλάδα στοχεύει να αποτελεί κόμβο εξυπηρέτησης Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Κύπρου. Η δημιουργία της ξεχωριστής αυτής θυγατρικής μας από τον Ιούλιο του 2024, που λειτουργεί αυτοτελώς ως οργανισμός αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας, εξυπηρετεί την ανάγκη για ανεξάρτητη διακυβέρνηση από την ICAP CRIF, κρατώντας όμως τα οφέλη της πρόσβασης στις σημαντικότατες βάσεις δεδομένων της.
Σε ποιους απευθύνεστε και τι είδους υπηρεσίες προσφέρετε στους πελάτες σας;
Ν. Κ.: Απευθυνόμαστε σε τρεις μεγάλες κατηγορίες. Στις τράπεζες για τη διαχείριση κινδύνων και τον υπολογισμό κεφαλαιακών απαιτήσεων, σε επενδυτές που χρειάζονται εργαλεία για επενδύσεις στα χρηματιστήρια και τη διαχείριση χαρτοφυλακίων τους, καθώς και σε όλες τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων μη τραπεζικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, που θα ήθελαν να αναδείξουν το πιστοληπτικό τους προφίλ απέναντι σε επενδυτές και τράπεζες.
Η πλειονότητα των ratings αφορά αξιολογήσεις επιχειρήσεων και εταιρικών ομολόγων, καθώς και εταιρειών ειδικού σκοπού (SPV), που αφορούν project finance, όπως ενεργειακά, παραχωρήσεις και real estate. Tα τελευταία χρόνια η ICAP CRIF Ratings έχει επεκταθεί και στις τιτλοποιήσεις περιουσιακών στοιχείων, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τις τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων στο πλαίσιο του κρατικού προγράμματος «Ηρακλής».
Πώς ενισχύεται η εμπιστοσύνη μεταξύ επιχείρησης και τράπεζας μέσα από το «πιστωτικό τρίγωνο»;
Μυρτώ Κυριακίδου: Το τρίγωνο «επιχείρηση, τράπεζα, οίκος αξιολόγησης» μπορεί να λειτουργήσει θετικά για όλα τα μέρη, διευκολύνοντας τη σχέση μεταξύ επιχείρησης και τράπεζας, και επιτρέποντας την ακριβή τιμολόγηση του πιστωτικού κινδύνου, που να λαμβάνει υπόψη το κόστος που δημιουργείται για κάθε ευρώ τραπεζικής χρηματοδότησης. Μία βαθμίδα διαφορά στη δεκαβάθμια κλίμακα μπορεί να επιδράσει έως 100 μονάδες βάσης στο επιτόκιο δανεισμού της επιχείρησης, και άρα να μειώσει το κόστος δανεισμού έως 25-30% για μία επιχείρηση μεσαίου κινδύνου. Παράλληλα, οι αξιολογήσεις ενσωματώνονται στα ισχύοντα ρυθμιστικά πλαίσια επιτρέποντας στις τράπεζες να βελτιστοποιούν τις κεφαλαιακές τους απαιτήσεις.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να κάνει πολλά, αλλά τι δεν μπορεί να κάνει στη διαδικασία αξιολόγησης σύμφωνα με το κανονιστικό πλαίσιο;
Μ. Κ.: Σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κανονισμό που διέπει τη λειτουργία των credit rating agencies, η διαδικασία αξιολόγησης δεν μπορεί να είναι πλήρως μηχανιστική. Απαιτείται ανθρώπινη ανάλυση και κρίση. Συνεπώς, η χρήση AI, είτε ως Γενετική Τεχνητή Νοημοσύνη είτε ως machine learning στο credit risk modelling, περιορίζεται σε συγκεκριμένα επιτρεπτά στάδια, χωρίς να υποκαθιστά την τελική αξιολογητική απόφαση. Μία μεγάλη πρόκληση για όλα τα CRA είναι να αξιοποιήσουμε τα εργαλεία αυτά με σκοπό την επιτάχυνση της επεξεργασίας των πρώτων πληροφοριών, αλλά στη συνέχεια η ανθρώπινη επίβλεψη και παρέμβαση να οδηγεί σε ένα αποτέλεσμα που να αποτυπώνει τα ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά της αξιολογούμενης οντότητας (επιχείρησης ή κάποιο ομολόγου), και να μην αντιμετωπίζει τις αξιολογήσεις ως μαζικό, τυποποιημένο προϊόν. Η ικανότητα ενός CRA να αξιολογεί τις ιδιαιτερότητες είναι, άλλωστε, όλη η φιλοσοφία του κανονισμού των credit rating agencies, με απώτερο στόχο την αποφυγή συστημικών καταρρεύσεων.
«Η διαδικασία αξιολόγησης δεν μπορεί να είναι πλήρως μηχανιστική. Απαιτείται ανθρώπινη ανάλυση και κρίση». Μυρτώ Κυριακίδου
Πώς οι ESG παράγοντες μετατρέπονται από «μόδα» σε ουσία στις αξιολογήσεις της ICAP CRIF Ratings;
Μ. Κ.: Ενσωματώνουμε τους παράγοντες αυτούς στις μεθοδολογίες μας μόνο στον βαθμό που επηρεάζουν την πιστοληπτική ικανότητα των αξιολογούμενων οντοτήτων. Το πρόβλημα με τέτοιους παράγοντες είναι ότι ακόμη δεν υπάρχουν αρκετά ιστορικά δεδομένα για να μετριούνται διαχρονικά με ποσοτικό και συστηματικό τρόπο. Είναι κυρίως ποιοτικά κριτήρια, τις επιδράσεις των οποίων προσπαθούμε να ενσωματώσουμε στις εκτιμώμενες μελλοντικές χρηματορροές. Ο τρόπος για να γίνει αυτό είναι με τη μέθοδο των ακραίων σεναρίων και με προσεκτική μελέτη των εκθέσεων βιωσιμότητας, ώστε να εντοπίζουμε στοιχεία που σχετίζονται με επενδυτικά πλάνα που να μετριάζουν τους σχετικούς κινδύνους.
Τι κάνει την ICAP CRIF Ratings να ξεχωρίζει, πέρα από το ότι είναι το μοναδικό CRA στην Ελλάδα;
Μ. Κ.: Στην Ευρώπη υπάρχουν 25 εγγεγραμμένα CRA στο μητρώο της ESMA και θεωρητικά όλοι μας μπορούμε να παρέχουμε τις υπηρεσίες μας σε οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης. Το ότι το credit rating agency είναι ελληνικό, με πρόσβαση στις πηγές δεδομένων της ICAP CRIF σε Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία και Κύπρο, και με γνώση των τοπικών ιδιαιτεροτήτων των οικονομικών κλάδων, της δίνει το πλεονέκτημα να εφαρμόζει μεθοδολογίες που να αποτυπώνουν ρεαλιστικά τον πιστωτικό κίνδυνο. Να μην τιμωρούνται δηλαδή υπερβολικά οι επιχειρήσεις λόγω −και μόνο− του γεγονότος ότι βρίσκονται σε κράτος με μεσαία πιστοληπτική ικανότητα, να αναδεικνύονται αυτές με καλό ιστορικό και θετικές προοπτικές, αλλά και να υποβαθμίζονται κάποιες επιχειρήσεις την κατάλληλη χρονική στιγμή, ώστε να προστατεύονται εγκαίρως οι συναλλαγές που ενέχουν πιστωτικό κίνδυνο.
61 χρόνια παρουσίας της ICAP CRIF στην Ελλάδα
- 43.400 Αξιολογήσεις Πιστοληπτικής Ικανότητας σε 7.000 επιχειρήσεις.
- Αξιολογήσεις ομολόγων τιτλοποίησης που υπερβαίνουν τα 16 δισεκατομμύρια ευρώ GBV.
*H νέα έκδοση του Fortune Greece κυκλοφορεί από την Τετάρτη 12 Νοεμβρίου στα περίπτερα. Δείτε τον χάρτη με τα σημεία πώλησης.
**Εικονογράφηση: Fortune Greece
