Σπάνιες γαίες: Πώς η Ευρώπη τρέχει να «ξεκλειδώσει» τους θαμμένους θησαυρούς της
- Η Ευρώπη επιταχύνει τις εξορύξεις σπάνιων γαιών με επίκεντρο τα κοιτάσματα-μαμούθ σε Νορβηγία και Σουηδία.
- Η Rare Earths Norway και η σουηδική LKAB ηγούνται της προσπάθειας, παρά τις τεχνικές δυσκολίες και τις ανάγκες μετεγκατάστασης πληθυσμών.
- Η ΕΕ στηρίζει τα έργα μέσω της Πράξης για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες, στοχεύοντας στη μείωση της εξάρτησης από την Κίνα έως το 2030.
Σε μια προσπάθεια να σπάσει την εξάρτηση από την Κίνα, η Ευρώπη επιταχύνει την εκμετάλλευση των δικών της κοιτασμάτων σπάνιων γαιών. Με «αιχμή του δόρατος» δύο σκανδιναβικές εταιρείες σε Νορβηγία και Σουηδία, η ήπειρος στοχεύει στην εξασφάλιση κρίσιμων πρώτων υλών για την πράσινη μετάβαση και την άμυνα, παρά τις τεχνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις.
Οι Σκανδιναβοί «γίγαντες»
Στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής στρατηγικής βρίσκονται δύο έργα ορόσημα. Στη Νορβηγία, η Rare Earths Norway ανακοίνωσε τον Ιούνιο του 2024 την ανακάλυψη του μεγαλύτερου κοιτάσματος σπάνιων γαιών της Ευρώπης στο Fen Complex, νότια του Όσλο. Το κοίτασμα εκτιμάται ότι περιέχει 8,8 εκατομμύρια τόνους οξειδίων σπάνιων γαιών, εκ των οποίων 1,5 εκατομμύρια τόνοι αφορούν υλικά απαραίτητα για μαγνήτες ηλεκτρικών οχημάτων και ανεμογεννήτριες. Η εταιρεία στοχεύει να ξεκινήσει την παραγωγή στις αρχές της δεκαετίας του 2030, πιέζοντας για ταχύτερες διαδικασίες αδειοδότησης.
Στη Σουηδία, η κρατική LKAB προωθεί την εκμετάλλευση του κοιτάσματος Per Geijer στην Αρκτική, κοντά στο ορυχείο σιδήρου της Κιρούνα. Το έργο αυτό, που έχει χαρακτηριστεί ως «στρατηγικής σημασίας» από την ΕΕ, αντιμετωπίζει μια μοναδική πρόκληση: την ανάγκη μετακίνησης τμημάτων της πόλης της Κιρούνα για να επιτραπεί η επέκταση των εξορύξεων. Η εταιρεία κατασκευάζει ήδη μονάδα επίδειξης για την επεξεργασία σπάνιων γαιών, με στόχο τη δημιουργία μιας βιώσιμης αλυσίδας αξίας εντός της ΕΕ.
Η στρατηγική της ΕΕ
Η κινητοποίηση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της Πράξης για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες (Critical Raw Materials Act) της ΕΕ, η οποία θέτει φιλόδοξους στόχους για το 2030: εξόρυξη του 10% των ετήσιων αναγκών εντός της Ένωσης, επεξεργασία του 40% και ανακύκλωση του 25%. Παράλληλα, η ΕΕ επιδιώκει να μην εξαρτάται από καμία μεμονωμένη τρίτη χώρα για περισσότερο από το 65% της προμήθειας οποιασδήποτε στρατηγικής πρώτης ύλης, στοχεύοντας ευθέως στη μείωση της κυριαρχίας της Κίνας.
Για να στηρίξει αυτούς τους στόχους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε λίστα 47 στρατηγικών έργων, προσφέροντας ταχύτερες αδειοδοτήσεις (έως 27 μήνες για εξόρυξη) και ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν τεράστιες, καθώς η Ευρώπη διαθέτει ελάχιστες μονάδες επεξεργασίας και αντιμετωπίζει συχνά αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες.
Ο «πόλεμος» των μετάλλων στην Αρκτική και πέρα
Πέρα από τη Σκανδιναβία, το ενδιαφέρον στρέφεται και στη Γροιλανδία, όπου η τήξη των πάγων αποκαλύπτει νέα κοιτάσματα γερμανίου και γαλλίου, απαραίτητα για την κατασκευή ημιαγωγών. Παράλληλα, η Neo Performance Materials εγκαινίασε στην Εσθονία το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής μαγνητών σπάνιων γαιών στην Ευρώπη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
Πηγή: cnbc.com
