Το πρωτογενές πλεόνασμα είναι λιγότερο αξιόπιστο και από τον Άη-Βασίλη
Τέσσερις συν ένας λόγοι για τους οποίους δεν πρέπει μόνο...να πανηγυρίζουμε.
Διάβαζα με ενδιαφέρον τα λεγόμενα του κ. Σταϊκούρα για το πρωτογενές πλεόνασμα στην επιτροπή της Βουλής που επεξεργάζεται το νέο προϋπολογισμό.
Είπε λοιπόν ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών: «Το πρωτογενές πλεόνασμα που επιτυγχάνεται φέτος, ύψους, τουλάχιστον 812 εκατ. ευρώ είναι προϊόν “ρεαλιστικής ανάλυσης των δεδομένων και όχι για πανηγυρισμούς”».
Ο κ. Σταϊκούρας μάλλον θα είχε στο μυαλό του τα υπόλοιπα στελέχη της κυβέρνησης, τα οποία όπου σταθούν κι όπου βρεθούν αυτές τις δύο λέξεις έχουν στο στόμα τους ως απάντηση σχεδόν σε κάθε ερώτηση ή κριτική.
Να συμφωνήσουμε ότι σίγουρα μετά από τέσσερα χρόνια οικονομικής καταστροφής και φτωχοποίησης της ελληνικής κοινωνίας, το γεγονός ότι ισοσκελίσαμε τον προϋπολογισμό και περισσεύει και κάτι είναι θετικό. Φτάνει όμως αυτό; Πόσο βιώσιμο είναι αυτό το πλεόνασμα και τι κοινωνικό αντίκρισμα έχει;
Ως προς το πρώτο σκέλος της ερώτησης, 4 παρατηρήσεις:
1) Αρχικά το συγκεκριμένο μέγεθος βασίζεται σε έκτακτες εισφορές οριζόντιες περικοπές κι απολύσεις. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι οι πρωτογενείς δαπάνες του κράτους έχουν μειωθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια από τα 57,9 δισ. ευρώ στα 44,6 δισ. ευρώ και το 2014 θα μειωθούν κατά 2,7 δισ. επιπλέον. Αντίθετα, η αύξηση των εσόδων παρά την υπερφορολόγηση των ίδιων και των ίδιων Ελλήνων είναι πολύ μικρότερη, με την κυβέρνηση να αδυνατεί να «χτυπήσει» τη φοροδιαφυγή.
2) Το πλεόνασμα δεν είναι ούτε αποτέλεσμα αύξησης της παραγωγής, με τη χώρα να συμπληρώνει έξι συναπτά χρόνια ύφεσης, ούτε παραγωγής εσωτερικής προστιθέμενης αξίας από αύξηση της κατανάλωσης ή από επενδύσεις.
3) Η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να παρουσιάζει αργή βελτίωση του εμπορικού της ελλείμματος (εξαγωγές – εισαγωγές). Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι το 2012 το συγκεκριμένο ποσό έφτασε τα 19,6 δισ. ευρώ, ενώ στο εννεάμηνο του 2013 έφτασε στα 14,47 δισ. ευρώ με τις εξαγωγές μας να «φρενάρουν» απότομα από τον Σεπτέμβριο και μετά. Μάλιστα, αν αφαιρέσουμε και τα πετρελαιοειδή, τότε η μείωση του εμπορικού ελλείμματος είναι ακόμη μικρότερη.
4) Το Δημόσιο παραμένει κακοπληρωτής, χωρίς να καλύπτει άμεσα τις υποχρεώσεις του. Εδώ δεν υπάρχει χαρακτηριστικότερο παράδειγμα από τους συνταξιούχους που έσπευσαν να αποχωρήσουν για να σώσουν ό,τι σώζεται, με τις συντάξεις τους να καταβάλλονται μετά από δύο χρόνια (πάλι καλά).
Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι το πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να μην είναι διαρκές και δεν είναι καθόλου σίγουρο πως θα φτάσει τα 3 δισ. ευρώ, που είναι ο στόχος του προϋπολογισμού για το 2014.
Όσον αφορά στην κοινωνία, θα πρέπει κάποιος να απαντήσει επιτέλους στους εργαζόμενους, γιατί έπρεπε να βιώσουν τόσο βίαιη μείωση των εισοδημάτων τους, στους επιχειρηματίες, γιατί έπρεπε να κλείσουν τις εταιρείες τους, στους νέους γιατί δεν βρίσκουν δουλειά, για να καταφέρουμε μετά από τόσα χρόνια να βάλουμε 800 εκατ. ευρώ στην άκρη.
Μάλλον η «επιτυχία» επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος είναι περισσότερο για εσωτερική κατανάλωση στη Γερμανία παρά στην Ελλάδα. Γιατί η Μέρκελ μπορεί πλέον να εξηγήσει στους Γερμανούς φορολογούμενους ότι δεν πετάνε τα χρήματα τους σε μια «μαύρη τρύπα», κάτι που είναι πιο εύκολο από το να τους εξηγήσει πόσα κερδίζουν από την εσωτερική υποτίμηση και τον υπερδανεισμό των χωρών του Νότου.
Άλλωστε, η καγκελάριος μας «χόρτασε» με σεβασμό στην πρόσφατη επίσκεψη Σαμαρά στο Βερολίνο, χωρίς όμως να δεσμεύεται για κάποια ελάφρυνση του ελληνικού χρέους που εξακολουθεί να μην είναι βιώσιμο κι απαιτώντας παράλληλα την πλήρη κάλυψη των δεσμεύσεων που απορρέουν από το Μνημόνιο.
Κι επειδή ο μύθος του Αη-Βασίλη με τα δώρα κινδυνεύει να μετατραπεί σε χριστουγεννιάτικο εφιάλτη, καιρός είναι να αφήσουμε στην άκρη ό,τι μας βολεύει και να κοιτάξουμε κατάματα την πραγματικότητα…
*Ο Τάσος Ζάχος είναι αρχισυντάκτης του περιοδικού Fortune και του Fortunegreece.com
