Το χρέος της Ευρώπης αυξάνεται και πάλι – Οι φιλοδοξίες «συγκρούονται» με την πραγματικότητα
Ορισμένες από τις πιο υπερχρεωμένες κυβερνήσεις της Ευρώπης οδεύουν προς έναν οδυνηρό απολογισμό φέτος, καθώς οι φιλοδοξίες τους για μείωση του δανεισμού συγκρούονται με την πολιτική πραγματικότητα.
Έπειτα από χρόνια δημοσιονομικής χαλάρωσης, καθώς η πανδημία και η ενεργειακή κρίση υπαγόρευαν την αύξηση των δαπανών, το 2024 θα αποτελούσε ένα έτος-ορόσημο στην προσπάθεια για την αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών, από τη Γαλλία στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Όμως, ενώ οι περισσότερες χώρες κάνουν κάποια πρόοδο, περιορίζοντας τα ελλείμματα καθώς καταργούν, σταδιακά, τα μέτρα ενεργειακής στήριξης, οι πιέσεις τόσο από νέες όσο και από παλαιότερες δεσμεύσεις, σε συνδυασμό με τον αντίκτυπο από την αύξηση των επιτοκίων, διατηρούν τα χρέη σε υψηλά επίπεδα ή ακόμα και σε άνοδο.
Το χρέος της Ιταλίας, για παράδειγμα, θα μπορούσε σύντομα να ξεπεράσει και πάλι το 140% του ΑΕΠ, σημειώνει το Bloomberg.
Αυτό σημαίνει ότι ορισμένες κυβερνήσεις θα βρεθούν ενώπιον μιας δύσκολης απόφασης: Θα πρέπει είτε να εκνευρίσουν τους ψηφοφόρους με μειώσεις δαπανών ή αύξηση των φόρων, είτε αλλιώς να διακινδυνεύσουν να βρεθούν στο στόχαστρο των επενδυτών.
Το γεγονός ότι πρόκειται για μια πολιτικά ευαίσθητη χρονιά, με ευρωεκλογές και πιθανώς εκλογές και στο Ηνωμένο Βασίλειο, δυσκολεύει την εξίσωση.
«Η οικονομική κατάσταση στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι ήδη πολύ επιρρεπής στην ενίσχυση της λαϊκιστικής ρητορικής», λέει στο Bloomberg ο Famke Krumbmüller, της EY. «Όταν αυτές οι χώρες εισέλθουν σε έναν επιπλέον γύρο δημοσιονομικής εξυγίανσης, αυτό απλώς θα αυξήσει περαιτέρω τη δυναμική».
Τα δημόσια οικονομικά της περιοχής μπαίνουν όλο και περισσότερο στο μικροσκόπιο. Για παράδειγμα, την περασμένη Παρασκευή, η Fitch Ratings εκτίμησε ότι ο στόχος της Γαλλίας να μειώσει το έλλειμμά της στο 3% του ΑΕΠ έως το 2027 «θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί».
Οι πρόσφατες προβλέψεις του ΔΝΤ έδειξαν ότι υπάρχει μια σαφής αλλαγή στις προοπτικές. Ενώ τα ελλείμματα προβλέπεται να μειωθούν, η Γαλλία, η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να εμφανίσουν αύξηση του χρέους τους.
Η αύξηση του επιτοκιακού κόστους και η αναιμική ανάπτυξη είναι μερικοί από τους λόγους πίσω από την επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών. Όμως και οι επιλογές που κάνουν οι κυβερνήσεις έχουν σημασία.
Η Ιταλία, για παράδειγμα, θα αντιμετωπίζει για χρόνια τις δημοσιονομικές επιπτώσεις από μια φοροαπαλλαγή για τις ανακαινίσεις σπιτιών, την οποία έδωσε την περίοδο της πανδημίας,
Στη Γαλλία, ο Emmanuel Macron εγκατέλειψε την προσπάθεια να περάσει βαθύτερες περικοπές δαπανών, καθώς μια αναθεώρηση του προϋπολογισμού πιθανότατα θα πυροδοτούσε ψήφο δυσπιστίας, που θα μπορούσε να ρίξει την κυβέρνησή του.
Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, η προοπτική μιας σημαντικής ενίσχυσης για τα ακροδεξιά κόμματα στις ευρωεκλογές του Ιουνίου αυξάνει τις πιέσεις να καθυστερήσουν οι περικοπές δαπανών.
Σύμφωνα με το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο της Κομισιόν, η κορυφαία προτεραιότητα των ψηφοφόρων είναι η καταπολέμηση της φτώχειας και των αποκλεισμών, αλλά τα προβλήματα αυτά συχνά κοστίζουν χρήματα για να αντιμετωπιστούν. Ακολουθούν η στήριξη της οικονομίας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
«Είναι δύσκολη η εξασφάλιση της λαϊκής στήριξης για τη μείωση του χρέους», σημειώνει ο Colin Ellis, αναλυτής της Moody’s Ratings. «Ενώ αναμένουμε επιτάχυνση της ανάπτυξης στην Ευρώπη φέτος, η δυναμική του χρέους εξακολουθεί να μοιάζει προβληματική για ορισμένες χώρες».
